Fréttablaðið - 15.04.2009, Blaðsíða 21

EFNI BLAÐSINS MIÐVIKUDAGUR 15. apríl 2009
Stóriðja
Sjö stórverkefni
Árni Sigfússon
Í Reykjanesbæ eru sjö stórverk-
efni í atvinnusköpun langt komin,
skrifar Árni Sigfússon, bæjarstjóri
í Reykjanesbæ. Störfin séu ólík
en eiga það öll sameiginlegt að
geta skapað þúsundir vel launaðra
starfa. Verkefni séu fjölbreytt en
byggi samt á sérstöðu svæðisins,
ýmist í auðlindum náttúrunnar,
sem okkur þykir vænt um, aðstöðu
eða menningu fólksins. Þau þurfi
öll stuðning næstu ríkisstjórnar.
Í trúnaði
Svandís Svavarsdóttir
Kjörnum fulltrúum er trúað fyrir
almannahagsmunum og eignum
og er ætlað að fara með þetta af
trúmennsku og heiðarleika, skrifar
Svandís Svavarsdóttir. Stjórn-
málaflokkar sem missa sjónar á
grundvallaratriðunum og trúnaðar-
sambandi við kjósendur þurfa að
endurskoða sitt hlutverk og erindi í
stjórnmálum. Eftir hrunið, á nýjum
byrjunarreit samfélagsins, þarf að
byggja á heilindum.
Á „trúnó“
Einar K. Guðfinnsson
Það hefur verið nokkuð fróðlegt
að fylgjast með því hvernig ástir
Steingríms J. Sigfússonar fjármála-
ráðherra og Alþjóðagjaldeyrissjóðs-
ins hafa þróast, að mati Einars
K. Guðfinnssonar. Hann minnir á
hvernig Steingrímur galt varhug við
AGS og kallaði kjörin sem hann
bauð upp á ógnarskilmála. Nú sé
komið annað hljóð í strokkinn.
Sök bítur sekan
Ellert B. Schram
Það þarf enginn að láta eins og
fréttir af siðlausum og himinháum
styrkveitingum til Sjálfstæðisflokks-
ins komi sér á óvart, skrifar Ellert
B. Scram. Þetta sé afsprengi þess
valds, sem þjóðin hefur fært einum
stórum stjórnmálaflokki og þess
hugsunarháttar að sá sem ræður
komist upp með allt.
Nú stendur yfir kynning á kvikmyndinni Drauma-
landinu og fara aðstandendur
hennar mikinn í umfjöllun sinni
um málið. Sjálfsagt er eðlilegt
að aðilar sem hafa lagt mikla
fjármuni undir í framleiðslu á
kvikmynd leggi hart að sér við
að koma henni á framfæri en
menn verða að gæta hófs í mál-
flutningi og fara með rétt mál.
Í nýlegu viðtali við Sigurð Gísla
Pálmason, framleiðanda mynd-
arinnar, kemur ýmislegt fram
sem ástæða er að gera athuga-
semdir við.
Fjárhagsstaða Landsvirkjunar
Sigurður segir m.a. „… og
Landsvirkjun er tæknilega
gjaldþrota“. Hvað á hann við
með því? Almennt er talað um
gjaldþrot þegar skuldir fyrir-
tækis eru hærri en eignir og
það getur þar með ekki staðið
við skuldbindingar sínar. Lítum
á nokkrar staðreyndir úr reikn-
ingum Landsvirkjunar fyrir síð-
asta ár. Landsvirkjun gerir upp
í USD (Bandaríkjadollar) og
yfirfærslur í íslenskar krónur í
greininni eru á meðalgengi árs-
ins 2008.
1. Í lok síðasta árs var eigið fé
Landsvirkjunar tæplega 1,4 millj-
arðar dollara eða um 119 millj-
arðar í íslenskum krónum sem
gerir 30% af efnahag fyrirtæk-
isins. Eiginfjárstaða fyrirtækis-
ins hefur ekki lækkað við Kára-
hnjúkavirkjun en það segir mikið
um mat á framkvæmdinni sam-
kvæmt ströngum alþjóðlegum
uppgjörsstuðlum.
2. Skuldir fyrirtækisins höfðu
lækkað á síðasta ári um tæp-
lega 300 milljónir dollara eða
um rúma 26 milljarða íslenskra
króna sem sýnir mikla getu til að
greiða niður skuldir.
3. Fyrirtækið ræður yfir
handbæru fé og eigin aflafé til
að borga af öllum sínum lánum
út árið 2010 og getur því sam-
kvæmt því staðið við allar sínar
skuldbindingar mun lengra fram
í tímann en almennt er um fyr-
irtæki
4. Skuldir Landsvirkjunar
voru um 3,2 milljarðar dollara í
lok síðasta árs eða 285 milljarð-
ar í íslenskum krónum. Miðað við
það sem við höfum séð af skuld-
setningu íslenskra fyrirtækja
að undanförnu (þúsundir millj-
arða) er þá ekki dálítið mikið í
lagt að segja að þessi skuldsetn-
ing hafi „átt stóran þátt í að setja
íslenskt efnahagslíf á hliðina“ eða
„… skuldsetja okkur upp í rjáfur
til að geta þjónað þessum erlendu
fyrirtækjum um rafmagn“ eins
og Sigurður Pálmi segir!
5. Þá verður einnig að taka til-
lit til getu fyrirtækisins til að
greiða niður skuldir með eigin
aflafé en með því getur efna-
hagur fyrirtækisins verið í góðu
jafnvægi innan fárra ára og fyr-
irtækið, í eigu þjóðarinnar, gæti
við þær aðstæður ráðstafað háum
fjárhæðum í þágu eigenda sinna
á hverju ári.
Það er vissulega hægt að
reikna hlutina út frá þeirri stöðu
að aðstæður íslenska ríkisins, og
þar með lánshæfismat, og horf-
ur á alþjóðlegum lánamörkuðum
verði eins á árinu 2011 og þær
eru í dag; en mér sýnist að álykt-
anir Sigurðar Pálma séu fengn-
ar á þann hátt. Á hitt ber að líta
að við þær aðstæður væri lítið
eftir af íslensku atvinnulífi og
miðað við efnahagslegan styrk og
greiðslugetu þá væri Landsvirkj-
un eitt það síðasta sem félli. Við
þessi skilyrði væri hvorki verið
að auka við rafmagnsframleiðslu
eða framleiða nýjar kvikmyndir.
Enda er það svo að engir sérfræð-
ingar, innlendir eða erlendir, spá
þessari stöðu í efnahagsmálum.
Gott verð fyrir raforkuna
Sigurður Pálmi segir: „[Þ]að er
verið að selja orkuna á miklu
lægra verði en til dæmis í Suður-
Ameríku.“ Hvernig getur hann
komist að þessari niðurstöðu
þegar hann segir í næstu setn-
ingu að verðið sé viðskiptaleynd-
armál?
1. Það eina sem undirritaður
veit um orkuverð til orkufreks
iðnaðar í Suður-Ameríku er að
forstjóri ALCOA sagði fyrir tveim
árum að fyrirtækið væri að borga
um 25 USD mills/kWst fyrir orku
í Brasilíu.
2. Það þarf ekki mikla sérfræði-
kunnáttu í íslenskum orkumálum
til þess að nálgast opinberar tölur
m.a. úr ársreikningi og heima-
síðu Landsvirkjunar um orkusölu
og verð á innanlandsmarkaði til
að finna út að á árinu 2008 var
orkufreki iðnaðurinn á Íslandi að
borga að meðaltali ekki undir 30
mills/kWst fyrir orkuna.
3. Þetta verð, að frádregnum
flutningi, er sambærilegt eða
hærra en það verð sem íslensk
orkufyrirtæki hafa verið að selja
grunnorku á heildsölustigi á til
almennra nota hér innanlands
(grunnorka er orka sem keypt
er í sama magni allt árið), en það
stefnir í að slík orka verði seld á
sambærilegu verði til orkufreka
iðnaðarins og á almenna innlenda
markaðinn enda á svo að vera.
Um 30 prósenta lækkun á raf-
orkuverði til almennings
Að lokum örfá orð um verð á
raforku til almennra nota á
Íslandi. Það er staðreynd að frá
árinu 1997, eða á sama tíma og
sala á orku til orkufreks iðnað-
ar hefur aukist mikið, þá hefur
verð á heimilisraforku á föstu
verði lækkað um nálægt 30 pró-
sent að meðaltali hér á landi og
er nú með því lægsta sem gerist
í Evrópu. Fyrir þessu eru marg-
víslegar ástæður m.a. samnýt-
ing á afltoppum fyrir almenna
markaðinn og umframorku sem
er til staðar vegna sölu til orku-
freka iðnaðarins, vegna sam-
nýtingar á gufuafli til húshit-
unar og rafmagnsframleiðslu
og vegna stærðarhagkvæmni
fyrir tilverknað stærra raforku-
kerfis. Það er efni í nýja grein
að fjalla frekar um þetta mál-
efni og vonandi gefst tækifæri
til þess síðar.
Draumalandið, Landsvirkjun og orkuverð
JÓHANNES GEIR
SIGURGEIRSSON
stjórnarformaður
Landsvirkjunar
1997-2007
Í nýlegu viðtali við Sigurð Gísla
Pálmason, framleiðanda mynd-
arinnar, kemur ýmislegt fram
sem ástæða er að gera athuga-
semdir við.
Kannaðu rétt
þinn til bóta
Reykjavík ı Akranes ı Borgarnes ı Ísafjörður ı Blönduós ı Sauðárkrókur ı Akureyri ı Egilsstaðir ı Vestmannaeyjar ı www.pacta.is
Eldhúsdagur er nýtt vikulegt fylgirit
Fréttablaðsins sem leggur áherslu
á umræðu og skoðanaskipti um
stjórnmál og þjóðmál. Leitast verð-
ur við að birta vandaðar og upp-
lýsandi greinar um ýmis álitamál.
Leitað verður eftir sjónarmiðum
valinkunnra einstaklinga auk þess
sem senda má gagnorðar greinar á
netfangið greinar@frettabladid.is