Morgunblaðið - 25.10.2008, Blaðsíða 32

32 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. OKTÓBER 2008
Í BÓK bókanna,
Biblíu kristinna manna
má sjá hvernig Guð fyr-
irskipaði skuldaaflausn
fyrir þjáðan lýð Ísr-
aelsmanna. Ef einhvern
tíma hefur verið tíma-
bært að huga að þessu,
er það núna. Leiðtogar
þjóðarinnar tala um samstöðu þjóð-
arinnar, en það virðist vera að sú
samstaða byggist á hjálp til þeirra
sem fjármuni eiga en ekki til þeirra
sem allt eru að missa. Ekkert raun-
hæft er gert hinum þjáðu heimilum til
hjálpar. Síðustu ár hefur alþýða
manna verið kvalin með mestu ok-
urvöxtum sem nokkur tíma hafa við-
gengist af hálfu stjórnvalda í þessu
landi að Dönum meðtöldum, eða allt
að 26,5%, og þá er ekki verið að tala
um dráttarvexti, fyrir utan öll auka-
gjöldin sem fjármálaokrararnir og
ríkisvaldið hafa fengið að smyrja ofan
á.
Síðustu 3 ár hefur sífellt hallað
meira á hjá þeim sem atvinnurekstur
hafa stundað vegna síhækkandi fjár-
magnskostnaðar, einnig hafa heimilin
verið í herkví okursins og fall banka
og markaða aðeins verið lokahnykk-
urinn á langri þjáningargöngu al-
þýðumannsins. Hámenntaðir hag-
fræðingar Seðlabanka Íslands hafa
ekki séð hið augljósa, að síhækkandi
okurvextir leiða af sér víxlhækkanir
verðlags og þar með vaxandi verð-
bólgu. Nú er svo komið að fjölda
heimila er búið gjaldþrot og heim-
ilismissir, jafnvel háar sektir og fang-
elsisdómar vofa yfir fjölda smærri og
stærri atvinnurekenda,venjulegum
fjölskyldufeðrum, vegna vanskila við
hið opinbera.
Allt þetta eru afleið-
ingar af gjörðum þess-
ara öndvegismanna
sem stjórnað hafa land-
inu undanfarin ár, búið í
haginn fyrir sjálfa sig
með háum launum og
sérkjörum í eft-
irlaunasjóðum, en
gleymt alþýðu manna
sem þeir þó lifa á. Hvað
bíður stórs hluta ís-
lenskra heimila, sem
eru veðsett langt upp
fyrir verðmæti eigna
þeirra hvort sem um húseignir far-
artæki eða atvinnutæki er að ræða,
eftir verðfall síðustu daga sem þau
eiga enga sök á. Ef aðgerðir þessara
manna, sem þegar hafa sýnt van-
hæfni sína, halda áfram í sama dúr, er
engin von fyrir tugþúsundir Íslend-
inga, þeir munu fara á vergang með
börn sín með skelfilegum afleið-
ingum. En sjálfstæðissamfylking-
arstjórnin og efnamennirnir, sem enn
ráða flestu hér á landi, munu fitna
eins og púkinn á fjósbitanum. Þeir
munu sitja í sumarhöllum sínum í
Fljótshlíðinni, njóta útsýnisins og
einskis sakna. Hvað hefur verið gert
fyrir alþýðuna? Ekkert, alls ekkert
raunhæft. Seinkað hefur verið að
henda fjölskyldum út af heimilum
sínum eftir uppboð, lengja á í snöru
vonlausra afborgana á alltof háum
lánum sem engum mun endast aldur
til að greiða upp. Hvað á þá að gera?
Það er augljóst; setja þarf neyðarlög
fyrir heimili landsins, banna alla að-
för að heimilum landsins í nokkur ár,
stöðva gjaldþrotsbeiðnir og uppboð
sem ekkert gott leiða af sér á örlaga-
tímum, fella niður verðtryggingu
lána, lækka vexti enn frekar því enn
tíðkast okurvextir. Íbúðalánasjóður
semji um kaupleigu eða kaup við þá
sem þegar hafa misst eignir eða eru
að missa þær. Fjölskyldur haldi
þannig reisn sinni. Síðan þarf að hefja
nú þegar niðurfærslu skulda hjá
heimilum og fyrirtækjum þannig að
eðlilegu greiðslumarki miðað við
efnahag verði náð. Þetta er miklu
betra heldur en að berjast við að
halda öllu gangandi með gjafafé sem
allt virðist stefna í.
Ef allt er keyrt í gjaldþrota-
meðferð glatast gífurleg verðmæti og
eignir komast í hendur þeirra sem
síst skyldi. Nú þegar skuldir flestra
eru innan ríkisbanka ætti þetta að
vera aðgengilegra verkefni en áður.
Ég veit að kröfuhafar yrðu ekki á eitt
sáttir, en fyrir þá og alla aðra myndi
þetta margborga sig með hraðri efna-
hagslegri viðreisn og tugþúsundir Ís-
lendinga yrðu leystir úr þrælahaldi
sem alþingi og ríkissjórn ásamt rík-
um mönnum, sem eru efnaðri nú en
áður en svindlið hófst, hafa hneppt þá
í. Þeir munu flestir halda heimilum
sínum atvinnu og fyrirtækjum og
vera dugmiklir þjóðfélagsþegnar
áfram, landi og þjóð til blessunar. Al-
máttugur Guð hefur alltaf rétt fyrir
sér ef hann mælir með niðurfellingu
skulda þá er það eina rétta leiðin, við
höfum sem þjóð horfið frá lögum
hans og reglum en snúum nú aftur
inn á vegu hans hreinsum okkur af
öllu illu, fyrirgefum öðrum og fáum
fyrirgefningu sjálf.
Aðeins ein raunhæf leið –
niðurfærsla skulda
Sigþór Guðmunds-
son fjallar
um skuldir; heimila,
einstaklinga og fyr-
irtækja
» Allt þetta eru afleið-
ingar af gjörðum
þessara öndvegismanna
sem stjórnað hafa land-
inu undanfarin ár, búið í
haginn fyrir sjálfa sig
með háum launum og
sérkjörum í eftirlauna-
sjóðum …
Sigþór Guðmundsson
Höfundur er sölumaður.
ALVEG er það
með endemum að
hlusta á Jón Baldvin
Hannibalsson tjá sig
um stöðu mála og
fordæma Sjálfstæð-
isflokkinn og fyrrver-
andi formann hans
Davíð Oddsson. Var
það ekki sá sami Jón
Baldvin sem sveik félagshyggju-
flokkana og kom Sjálfstæð-
isflokknum og Davíð Oddssyni til
valda í Viðeyjarstjórninni árið
1991? Með ríkisstjórn Sjálfstæð-
isflokks og Alþýðuflokks 1991 var
hrundið af stað þeirri einkavæð-
ingu og taumlausu markaðs-
hyggju nýfrjálshyggjunnar sem
tröllriðið hefur íslensku samfélagi
síðan.
Stuttbuxnalið Sjálfstæðisflokks-
ins tók völdin, stutt af Alþýðu-
flokknum. Alþýðuflokkurinn sál-
ugi undir forystu Jóns Baldvins
reyndist Sjálfstæðisflokknum
betri hækja en engin. Það kostaði
að vísu klofning Alþýðuflokksins
og síðan endalok hans, en allt var
lagt í sölurnar til að þjóna Sjálf-
stæðisflokknum undir forystu
Davíðs Oddssonar. Ábyrgð Jóns
Baldvins á 17 ára valdatíð Sjálf-
stæðisflokksins er mikil. Halldór
Ásgrímsson formaður Framsókn-
arflokksins smellpassaði svo í það
bæli sem Jón Baldvin skildi eftir
sig og tryggði Sjálfstæð-
isflokknum áfram völd. Einka-
væðingin og nýfrjálshyggjan fékk
þar dyggan þjón í formanni
Framsóknarflokksins. Frjálst
framsal aflaheimilda og helm-
ingaskipti Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks á ríkiseignum,
m.a. á bönkunum, hleypti á fulla
ferð þeirri græðgisvæðingu og
takmarkalausu spillingu sem nú
hefur sett allt íslenskt samfélag á
hvolf.
Eftir síðustu kosningar gekk
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir for-
maður Samfylkingarinnar í slóð
Jóns Baldvins og Halldórs Ás-
grímssonar og tryggði Sjálfstæð-
isflokknum áframhald-
andi völd.
Samfylkingin sveik
flest sín kosningalof-
orð og skellti sér á
fullu í hrunadans ný-
frjálshyggju Sjálf-
stæðisflokksins.
Hljómsveitin hélt
áfram að spila! Í takt
við aðra rökhyggju
Samfylkingarinnar er
nú mikið gert úr því
að fjarlægja þurfi
Davíð Oddsson, þann sama og for-
ystumaður þeirra, Jón Baldvin
leiddi til valda. Ég mun ekki verja
Davíð Oddsson frekar en Geir
Haarde eða aðra forystumenn
Sjálfstæðisflokksins sem leitt hafa
þjóðina í þessar hörmulegu ógöng-
ur. Auðvitað á að skipta þeim öll-
um út. Að skella hins vegar allri
skuld á Davíð Oddsson einan eins
og Samfylkingin nú gerir, hefur
aðeins þann tilgang að draga at-
hyglina frá ríkisstjórnarsamstarf-
inu með Sjálfstæðisflokknum. Rík-
isstjórn, sem hefur gjörsamlega
brugðist á vaktinni síðustu mán-
uði, vikur og daga, og reynir nú að
hvítþvo sig af öllu. Það grátlega er
að Samfylkingin hefur tekið
hækjusæti Alþýðuflokks Jón Bald-
vins og Framsóknarflokks Hall-
dórs Ásgrímssonar í ríkisstjórn
Sjálfstæðisflokksins. Skiptir þar
engu hvort formaðurinn heitir
Davíð Oddsson eða Geir Haarde.
Það er ríkisstjórn Sjálfstæð-
isflokksins sem hefur komið þjóð-
inni í þessar ógöngur og nú síð-
ustu misserin með stuðningi
Samfylkingarinnar.
Ríkisstjórnin er rúin trausti og
verður að víkja.
Þau sem leiddu
Sjálfstæðis-
flokkinn til valda
Jón Bjarnason
skrifar um rík-
isstjórnarflokka nú
og áður
Jón Bjarnason
» Samfylkingin hefur
sest í hækjusæti Al-
þýðuflokks Jón Baldvins
og Framsóknarflokks
Halldórs Ásgrímssonar í
ríkisstjórn Sjálfstæð-
isflokksins.
Höfundur er alþingismaður.
Í STAKSTEINUM 22. október
sl. er vitnað í Condeleezzu Rice,
utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, þar sem hún hvetur til að
hleypt verði nýju lífi í Doha-
viðræðurnar um aukna fríverslun.
Höfundur Staksteina tekur ein-
dregið undir þá skoðun.
Svo sem kunnugt er strönduðu
viðræðurnar í lok júlí á sl. sumri á
því að Indland hélt uppi málstað
ríkja sem höfðu reynslu af því að
ódýr innflutningur matvæla hafði
kippt grundvellinum undan af-
komu innlendrar búvörufram-
leiðslu og að bændur þessara
landa höfðu víða flosnað upp og
bæst í hóp öreiga í fátækrahverf-
um stórborganna. Yfir 100 þjóðir
heims studdu Indland í þessari
ákvörðun.
Condoleezza Rice mætti jafn-
framt líta í eigin barm. Bandarík-
in niðurgreiða baðmullarfram-
leiðslu sína svo mikið að bændur í
Afríku og Asíu geta ekki keppt við
hana, jafnvel ekki á heimamörk-
uðum sínum. Þessi lönd hafa kraf-
ist þess að samkeppni í þessum
viðskiptum séu á jafnrétt-
isgrundvelli. Bandaríkin hafa ekki
sinnt þeirri kröfu og hafa slegið
skjaldborg um 25 þúsund baðm-
ullarbændur sína á kostnað meira
en 40 milljón baðmullarbænda í
Afríku og Asíu.
Fjármálaumrót í heiminum um
þessar mundir, þ.á m. á Íslandi,
hefur kallað á endurskoðun á hug-
myndakerfum, þar á meðal því að
koma þurfi böndum á óheft frelsi
fjármagnsins. Að sjálfsögðu eru
viðskipti undirstaða framfara og
velsældar en reynslan að und-
anförnu hefur sýnt að setja þarf
fjármagninu klárar leikreglur.
Þau sjónarmið virðast þó ekki
hafa náð að fullu inn á ritstjórn
Morgunblaðsins.
Matthías Eggertsson
Kreppa
fjármagnsins
Höfundur er fyrrverandi ritstjóri
Búnaðarblaðsins Freys.
MORGUNBLAÐIÐ
liggur ekki á liði sínu
fremur en endranær
þegar þjóðarheill er í
húfi. Þeirra framlag í
dag er að reyna að hæð-
ast að undirrituðum
nema það eigi að vera
fyndni á minn kostnað.
Staksteinar ganga sem
sagt út á að ég sé að reyna að slá mér
upp sem bjargvætti þjóðarinnar með
þeim samskiptum sem ég hef reynt
að rækta við Noreg að undanförnu.
Það er athyglisvert mat hjá Morg-
unblaðinu að framganga mín að und-
anförnu sé meira tilefni til slíkra lág-
kúruskrifa en frammistaða
stjórnmálamanna sem standa blaðinu
nær. Nóg um það.
Eftirfarandi upplýsingum er rétt
að koma á framfæri við lensendur
blaðsins af þessu gefna tilefni:
Svo háttar til að undirritaður og
fjármálaráðherra Noregs, Kristín
Halvorsen, eru nánir pólitískir sam-
herjar og vinir til 15 ára eða svo.
Strax í fyrstu viku október setti ég
mig í samband við hana og höfum við
síðan talað saman í síma nær dag-
lega. Ég gerði henni, og svo að henn-
ar ósk efnahagsráðgjafa hennar, ít-
arlega grein fyrir ástandinu.
Miðvikudaginn 8. október ræddum
við tvívegis saman en í millitíðinni
fundaði hún með Jens Stoltenberg
forsætisráðherra Noregs um málefni
Íslands og mögulegan stuðning eða
aðstoð Norðmanna við
okkur. Ég hef jafnóðum
upplýst forsætisráð-
herra Geir H. Haarde
um inntak þessara sam-
skipta. Kristín Hal-
vorsen hefur, stundum
að eigin frumkvæði, átt
símtöl við Árna Mathie-
sen fjármálaráðherra
og sömuleiðis hefur
Stoltenberg margoft
rætt við Geir Haarde
eins og fram hefur kom-
ið. Norðmenn hafa því
öfugt við flesta aðra
sýnt okkar mikla vanda raunveruleg-
an áhuga og í Noregi ríkir mikil vel-
vild og hjálparvilji í okkar garð.
Ég hef ekki legið á því í þessum
samskiptum að ég bindi miklar vonir
við að Norðmenn reynist okkur hauk-
ar í horni og hamrað á því við for-
sætisráðherra bæði á fundum okkar
formanna flokkanna og í einka-
samtölum að við snúum okkur form-
lega til Noregs. Það hefur hins vegar
dregist og dregist. Í samtölum okkar
Kristínar Halvorsen hafa ýmsir
möguleikar verið ræddir, með öllum
eðlilegum fyrirvörum að sjálfsögðu,
svo sem eins og þeir að Norðmenn
tækju forystu um að samræma nor-
rænar stuðningsaðgerðir, þeir legðu
okkur til sérfræðiaðstoð og kynntu
sér stöðu mála hér sérstaklega.
Þolinmæði mín að bíða þess að til
Norðmanna og eftir atvikum annarra
Norðurlanda væri leitað var á þrotum
í síðari hluta síðustu viku og ég samdi
því og sendi til birtingar í Aftenpost-
en hið opna bréf þar sem ég bað um
aðstoð í nafni þjóðarinnar. Ég upp-
lýsti Geir Haarde og Kristínu Hal-
vorsen um að bréfið væri væntanlegt
og hún fékk af því afrit á sl. laug-
ardag, tveimur dögum áður en það
birtist. Hún upplýsti mig svo um að í
ráði væri að senda sendinefnd til Ís-
lands og staðfesti á mánudag að
nefndin myndi koma daginn eftir.
Það sem mér hefur gengið til er að
rækta pólitísk tengsl við Noreg og
reyndar fleiri Norðurlönd í því skyni
að afla okkur þar stuðnings og í þeirri
trú að við eigum enga líklegri og eðli-
legri bandamenn í okkar erfiðleikum
nú fremur en endranær. Ég hef hald-
ið þessum samskiptum utan fjölmiðla
og lagt mig fram um að allar dyr
stæðu opnar. Bréf mitt í Aftenposten
orðaði ég með þetta hið sama í huga
en vildi með því vissulega setja þrýst-
ing á að við Íslendingar leituðum
formlega til Norðmanna og einnig
nýta þann mikla og þverpólitíska vilja
sem er í Noregi til að rétta fram
hjálparhönd. Hvort ég verðskulda
fyrir þetta háðsyrði á síðum Morg-
unblaðsins er annarra um að dæma.
Staksteinar leggja
lið í kreppunni
Steingrímur J. Sig-
fússon gerir at-
hugasemdir við
Staksteina Morg-
unblaðsins
» ...vildi með því vissu-
lega setja þrýsting á
að við Íslendingar leit-
uðum formlega til Norð-
manna og einnig nýta
þann mikla og þver-
pólitíska vilja sem er í
Noregi til að rétta fram
hjálparhönd.
Steingrímur J.
Sigfússon
Höfundur er formaður Vinstrihreyf-
ingarinnar – græns framboðs.