Skinfaxi - 01.08.1986, Blaðsíða 31

Stelkur er hávær. Þýtur á loft með
gjammandi skellum, flögrar um á
lafandi vængjum, svo auðgreindur
verður hvítur fleygur upp á bak frá
rótum hvíts stéls, sem sett er
þverrákum gráum en afturundan því
skaga fætur. Einnig verða áberandi
hvítir afturjaðrar dökkmógrárra vængja.
Þá sest stelkur tíðum á grjót og staura,
hossar sér á gulrauðum fótum og
smellir í sífellu í góm. Langur goggur
er rauðleitur, svartur í oddinn . Bak
grádökkleitt með svörtum flikrum.
Kverk, bringa og kviður ljós, sett
dökkum langrákum og dílum.
Stelkurinn er farfugl, en nokkur fjöldi
heldur sig á vetrum við strendur
suðvesturlands.
Flóastelkur sást fyrst við Mývatn
1959, en 1981 var varp hans þar
sannreynt. Minni en stelkur. Bak er
dökkbrúnt sett hvítum dílum. Á flugi
greinist hann frá stelk á að hvíti
bletturinn upp frá stéli er
ferhyrningslagaður og að aftanverðir
vængir hafa ekki hvítt belti. Fætur eru
gulgrænir og goggur dökkur. Röddin
kliðmýkri en stelks og skrækari.
Séð atfan á bak
Tjalds á flugi
cr ábcrandi
hvítur flcygur
upp á bak
frá rótum svart-
bryddaðs stéls
Tjaldur er hávær og leynist því lítt.
Hvell gjallandi köll eða langdregið vell,
sem minnir á bjölluhljóm. Goggur er
hliðflatur örlítið uppsveigður,
gulrauður, en fætur rauðbleikir. Bak,
háls og höfuð svört, svo og
framanverðir vængir að ofan, en milli
þessara bryddinga langar hvítar rákir.
Aðrir bolhlutar eru hvítir. Einnig
neðanverðir vængir, nema hve
flugfjaðrir eru svartar í oddinn.
Augnahringur er áberandi rauður.
Ungfuglar hafa fölari lit á fótum og
gbggur gráleitur að framan.. Þá hafa
þeir hvítan kraga á kverk. Tjaldur er
annar vaðfugla, sem matar unga sína.
Um 3 þúsund tjaldar halda sig að
vetrarlagi í fjörum suðvesturlands.
Ungir tjaldar
með hvítan kraga
í kverk
Spói er grágulbrúnn á ofanverðu baki
og vængjum, sem verður dílótt af
hvítum jöðrurn þakfjarðra. Um koll
teygjast 3 hvítar rákir. Kviður og
framliluti neðraborðs vængja eru hvít.
Á flugi er áberandi hvítur fleygur upp
eftir baki frá stéli, sem er grágult hið
efra sett 4 dekkri þverröndum. Goggur
niðursveigður að framan, blýgrár, nema
á neðri skoltrætur slær ryðbrúnum lit.
Röddin hástemmt háttbundið vell, sem
hefst oft á blísturskenndu hljóði.
Fjöruspói er hér að vetrarlagi árviss
gestur í fjörum og tekur við af
spóanum, sem er algjör farfugl. Hann
er stærri og neflengri en spói. Hamur
hans er svipaður spóa, en greinist best
frá honum á kollinum, sem ekki er
skreyttur kollrákum. Hingað berst
fjöruspóinn frá Noregi og
Bretlandseyjum. Frá honum berst
blístrandi hljóð en ekkert ólgandi vell.
Hrossagaukur (mýriskítur, - snípa og -
spýta) verður frekar skoðaður á flugi en
á jörðu. Hneggjandi hrossagaukur er
öllum kunnugur. Á jörðu sem á lofti
heyristfráhonummargendurtekið "gigg-
Ofar fjöruspói
Neðar spói
gigg......" og er hann fælist upp til
flugs gefur hann frá sér skerandi ískur.
Dökkbrúnir eru vængir að ofan, en um
bak fær hamurinn á sig ryðrauðan blæ
og eftir þvf endilöngu liggja 4 mógular
rákir. Ryðrauður litur teygir sig um
koll, háls, bringu og síður. Kviður
hvítur en neðra borð vængja
ljósflikrótt. Frá goggrótum um koll og
vanga teygast svartbrúnar og ljósar
langrákir aftur fyrir hnakka. Goggur
langur, ryðbrúnn hið efra en dökknar
fram til broddsins. Goggur beinn og
veit niður á við á flugi. Fætur fölgulir.
Stofnstærð ókunn. Við Mývatn hafa
talist 25 pör á km1. Er farfugl, en
árlega hefur strjálingur vetursetu í
skurðum, við afætur og jarðhitasvæði.
Framhald í næsta blaði.
31
Skinfaxi