Skinfaxi - 01.12.1993, Blaðsíða 24

Svanhildur Skaftadóttir framkvæmdastjóri Landverndar:
Hlutverk Pokasjóðs
Ahugamenn hreinsa fjörur á Hornströndum, en til þess verkefnis var veitt styrk úr
Pokasjóði.
Landgræðslu- og náttúru-
verndarsamtök Islands voru
stofnuð árið 1969. Það sem fyrst
og fremst varð hvatinn að
stofnun samtakanna var
knýjandi þörf á vettvangi fyrir
áhugamenn um landgræðslu,
gróðurvernd og náttúruvernd
almennt.
Aðild að Landvernd eiga nú 67
félög og samtök og talsverður hópur
einstaklinga. Um 25 ára skeið hefur
Landvernd reynt að vekja íslendinga til
vitundar um umhverfi sitt og hvatt þá
til náttúru- og umhverfisverndar.
Markmið samtakanna hafa frá upphafi
verið:
1. Að vinna að gróður- og jarðvegs-
vernd, alhliða landgræðslu og
aukinni fjölbreytni í gróðurfari
landsins.
2. Að stuðla að almennri náttúru-
vernd ásamt heilbrigðu útilífi
landsmanna.
3. Að vinna gegn hverskonar meng-
un og umhverfisspjöllum.
4. Að vinna að skipulegri notkun og
hagkvæmri nýtingu lands og
sjávar.
5. Að stuðla að auknum náttúru-
rannsóknum.
Einn þáttur í starfi Landverndar hef-
ur verið að vekja athygli á gegndar-
lausri sóun verðmæta í þjóðfélagi okk-
ar og hvetja til bættrar umgengni og
aukinnar endurnýtingar og endur-
vinnslu. Fyrsta kjörorð Landverndar og
vafalaust það þekktasta er: HREINT
LAND - FAGURT LAND. Á undan-
förnum árum hafa ótal margir áhuga-
menn, ekki síst ungmennafélagar, um
allt land tekið undir þetta kjörorð og
lagt sitt af mörkum til að vinna að
þeirri gífurlegu breytingu sem orðin er
á umgengnisháttum þjóðarinnar og
ásýnd landsins hvað þetta varðar.
Upphaf Pokasjóðsins
Þegar sala á burðarpokum hófst í
verslunum hinn 1. mars 1989 uppskar
Landvernd árangur af vinnu sem staðið
hafði yfir á annan áratug. Hjá samtök-
unum hafði snemma vaknað sú hug-
mynd að með markvissri gjaldtöku fyr-
ir plastpoka í verslunum mætti minnka
notkun þeirra til mikilla muna og draga
úr óæskilegum umhverfisáhrifum af
þeirra völdum. Þar að auki gæti gjald-
taka af þessu tagi orðið tekjustofn
sjóðs sem hefði það markmið að efla
umhverfisverndarstarf í landinu.
Þetta hefur hvort tveggja gengið
eftir. Verslunarstjórar fullyrða að notk-
un plastpoka hafi minnkað um 20 -
30% og á þessu tímabili hefur verið
úthlutað um 70 milljónum kr. til ým-
issa umhverfisverkefna, sem áhugafólk
um allt land hefur unnið að af mikilli
eljusemi og dugnaði.
Undanþága frá lögum
Eins og oft vill verða þegar góð mál
eiga í hlut voru ýmis ljón í veginum í
upphafi. Það var strax ljóst að það yrði
að selja pokana á sama verði í öllum
verslunum, ef samstaða ætti að nást
meðal kaupmanna. Til að svo mætti
verða varð að fá undanþágu frá lögum
sem kváðu á um að ekki mætti hafa
samráð um verðlagningu í verslunum.
I þessum lögum stóð að undanþágu
mætti veita af sérstökum ástæðum er
samræmast þjóðarhagsmunum. I árs-
byrjun 1989 íængu Landvernd, Kaup-
mannasamtök íslands og Samtök sam-
vinnuverslana undanþágu verðlagsráðs
til þess að burðarpokar með áprentuðu
rnerki Landvetndar og kjörorðinu:
HREINT LAND - FAGURT LAND
yrðu seldir á sama verði í verslunum
landsins á þeirri forsendu að helmingur
andvirðis þeirra að frádregnum sölu-
24
Skinfaxi