Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1942, Page 11

GUÐM. ODDSSON:
Þorlákur Guðmundsson
sexiugur
Það er margt, sem mætti segja og rita urn
marga af okkar atorkusömu sjómönnum, sem
stritað hafa æfilangt að fiskiveiðum við strend-
ur íslands og flutt björg í bú síns eigins og svo
ekki sízt til þjóðarbúsins.
Og þó finnst manni að sumir beri þar sérlega
af og er mér óhætt að fullyrða, að svo sé með
Þorkel Guðmundsson, er nú fyllir sín 60 ár,
en þar af 46 ár á sjónum.
Þorkell er viðkunnur maður meðal sjómanna
að drengskap og prúðmennsku. Uann hefir lengsi
af verið með hinum happasæla skipstjóra Guð-
mundi Þorláki Guðmundssyni eða nú hin síð-
ustu 18 ár.
Ég hefi þekkt Þorkel síðan ég var barn, en
oftast undir nafninu „Keli gamli“. Þetta nafn
ber hann nú með rentu, því að vart er nú til í
okkar sjómannastétt eldri maður í starfi en
Þorkell Guðmundsson.
Við áttum tal saman fyrir nokkru og leyfði
hann mér að punkta niður eitt og annað úr sam-
tali okkar. En þar sem tími var naumur er þetta
aðeins spegilmynd af hans viðburðarríka sjó-
mannalífi.
Þorkell Guðmundsson er fæddur 31. marz
1882, að Seltjarnarnesi, Árneshreppi, Stranda-
sýslu. Sjómennskuna byrjaði hann 14 ára gam-
all á árabátum frá Gjögri við Reykjafjörð. 16
ára gamall réðst hann á Ófeig hið nafnkunna
hákarlaskip frá Ófeigsfirði, og var þar í þrjár
vertíðir. Það var enginn meðalmennska, sem
komst að í slíkum svaðilferðum, og því eins-
dæmi að óharðnaðir unglingar væru teknir með
í slíkar ferðir.
Það yrði of langt mál hér, að fara að skýra
frá þessum ferðum út af fyrir sig en benda má
á ágæta grein um hákarlalegu á Ófeigi eftir
Guðmund frá Ófeigsfirði, sem birtist í ágúst-
hel'ti Víkingsins 1940. Síðan réðist hann á
handfæraskipið ,,Lydia“ frá ísafirði, eign Árna
Jónssonar og var hún með fyrstu skútunum,
sem til ísafjarðar komu.
„I þá daga var nú ekki greitt að göngu að
komast í verið“, segir Þorkell. „Við urðum að
fara gangandi með þær pjönkur, sem við kom-
umst með, yfir Ófeigsheiði niður í Hraunadal
við Isafjarðardjúp, síðan út Snæfellsströnd að
Gullhúsum, en þar sat maður um ferð yfir djúp-
ið með sexæringum, er voru að fara í verið.
Kvenfólkið fékk nú einnig að finna fyrir þess-
urn erfiðleikum. Eitt sinn fór ég ásamt þrem
stúlkum yfir heiðina að Ármúla við ísafjarðai'-
djúp. Þetta voru Zöbekks-systurnar frá Reykja-
firði, þær Guðrún, Steinunn og Katrín; það
væri víst talin fásinna nú fyrir kvenfólk að fara
slíkar ferðir“.
25 ára fór Þorkell á sexæringana frá Bolung-
arvík og var þar um tíma. Formenn hans þar
voru þeir Kristján Jónsson frá Þórólfstungu,
Benedikt Benediktsson og Halldór bróðir hans
og Magnús Kristjánsson, hinn mikli sjósóknari
og dugnaðar maður er þá var með Hring frá
Laugabóli.
„Hvernig leit nú út í Bolungarvík í þá daga?;
spyi’ ég Þorkel. „Þá var þar aðalútgerðin við
Isafjarðardjúp og allt í blóma eftir því, sem þá
gerðist; þaðan reru þá að mig minnir um 60
sexæringar og þangað komu menn í verið úr
öllum áttum. Það var nú oft líf í tuskunum, þeg-
ar gæftir voru og fiskirí. Þá var þar Sá siður,
er síðan var tekinn upp hér sunnan lands, að
allir urðu að róa samtímis. Biðu þá menn með
báta sína tilbúna, ýmist á floti eða við flæðar-
málið, eftir því sem veður var, þar til burt-
fararmerkið kom, sem gefið var með ljósblossa.
Þá hófst kappróðurinn og var þá tekið á öllu,
sem til var, því að allir vildu vera fyrstir. Þá
var alltaf róið í róðrarbeltum. Aldrei þurftum
við að hleypa, á þeim bátum, sem ég var á, en
þó oft í misjöfnu“.
Þorkell fluttist 29 ára gamal til ísafjarðár og
á þeim tíma keypti hann, ásamt 3 félögum sín-
um úr Víkursveitinni sexæringinn „Sóló“, er
þeir svo létu yfirsmíða og setja í 4 ha. mótor.
Á sumrin gerðu þeir hann út frá Reykjafirði,
en á öðrum tímum árs frá ísafirði. Formaður á
Framh. á bls. 30.
11
VÍKINGUR