Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1944, Blaðsíða 6

Ólafur Magnússon:
Síldarlfíit mrð flugvél
Síldveiðar eru orðnar stór mikill þáttur í
framleiðslu þessa lands. Hefir það sýnt sig bet-
ur og betur, og mun svo verða framvegis, ef
búið er að þeim svo öfluglega frá mannshend-
inni, að kyrrstöður um afsetningu á verðmæti
flotans, meðan á veiðitímabilinu stendur, verði
að öllu útilokaðar. Þar á ég við, hið mikla
þrætuefni, aðferðina um arðbreytingu aflans og
löndunarskilyrði, fleiri dreifðari afkastamiklar
bræðslustöðvar og fljótvirk löndunartæki.
Að þessum málum hafa margir einstakling-
ar unnið, og það rökrétt, en það opinbera síð-
ur, þó nú megi segja að byrjað sé lítið eitt að
rofa til, en betur rná ef duga skal.
Eitt atriði er nátengt okkur fiskimönnunum,
það eru fljótvirk augu yfir hinn auðsópandi
hafsflöt, „Síldarleit í flugvél.“ Þessi þáttur í
sögu síldveiðanna er ungur, að nokkru hefir
hann verið ræddur og menn hafa ekki orðið á
eitt sáttir um nytsemi hans, en mér skilst að
dómar um hann hafi ekki verið tímabærir.
Fá eru þau nýbreytnisstörf eða fram-
kvæmdir, sem ekki standa til stórra bóta, en
meðferð þeirra þarf skýra og nákvæma fram-
kvæmdarstjórn ásamt æfingu og þjálfun í starf-
inu. Það eitt er víst að flugið almennt er nú og
verður eftir hildarleik stórþjóðanna óútreikn-
anlegt til gæfu og gengis umheiminum, eins
mun verða með þennan litla þátt þeirra í 2 mán-
aða tímabili atvinnulífs okkar Islendinga.
Með þeim mikla skipakosti og góða útbúnaði
til síldveiða undanfarin veiðitímabil, hefði oft
orðið tafsamt að leita svæðið frá Horni austur
um til Vopnafjarðar djúpt og grunnt og mikið
hefði sú leit kostað, því eins og síldveiðarnar
eru stundaðar nú, eru takmörk veiðisvæðisins
talin öll þessi víðátta og ekki þrautreynt fyrr
en umgetið svæði er yfirsiglt af flotanum, enda
reynsla undanfarandi ára sýnt að svo er.
Vaðskilyrði síldarinnar (eins og við sjómenn
köllum það) er hún syndir í stórum þúsunda og
miljóna hópum á yfirborðinu eru margþættuð,
dutlungafiskur ej' hún hinn mesti, sjaldan er
hún staðbundin lengri tíma, fljót að koma og
fara af veiðisvæðunum, oft rnjög tímabundin
eða öfugt.
Nú í nokkur sumur höfurn við haft flugvél
til þess að leita að síldartorfunum, með stöð-
ugu sambandi loftleiðis við Siglufjarðarradíó,
hefur svo flotinn fengið radíóskeyti um árang-
urinn af leitinni í það og það skiptið.
Haförninn hefur haft þennan starfa. Mér
finnst að frá því fyrsta að þetta síldarflug
byrjaði, hafi árangurinn verið allgóður og leit-
inni farið meira og meira fram, stjórnendur
flugvélarinnar reynzt góðir og vaxið í starfinu,
ennfremur stjórn flugsins úr landi tekið mikl-
um framförum, þó að öllu megi eitthvað finna
við nákvæma gagnrýni.
Flugvélin er lítil, en að mínum dómi eitt þaö
versta er, hvað lítinn brennsluforða hún hefur.
Þarf að geta flogið allt síldarsvæðið tvisvar a
dag svo í góðviðrisdögum fáist nákvæmt yfirlit.
Tilhögun flugsins er einkum tvennt; hvaða
tíma sólarhringsins er leitað og eftir veðui'skil-
yrðum á veiðisvæðinu, því það er mjög breyti-
legt.
Reynsla okkar síldveiðimanna er sú. að síld-
in veður venjulega bezt í júlí, frá kl. 3 til 10
og 15 til 23 þó svæði á þessum tíma gefi stund-
um annað. Síðan færist þetta til eftir því sem
á liður sumarið, venjan er fyrripartur dags og
seinnipartur, þó mörg dæmi séu til að síld vaði
í torfum allan sólarhringinn meðan björt er
nótt, en oftast er það bundið öðrum skilyj'ðum.
Flugleið vestur frá Siglufirði:
I júlí kl. 3—4 Haganesvík, Skagafjörð útmeð
Skaga að austan, 3 til 5 sjóm. fjarl, með Skaga
innmeð að vestan til Húnafjarðar fyrir Vatns-
nes og með grunnunum til Miðfjarðar fyrir
Hrútafjörð Bitru til Steingrímsfjarðar, út
Grímseyjarleið fyrir Stóraboða veiðileið með
Byrgisvíkurfjalli, fyrir Reykjafjörð, Norður-
fjörð við Selsker veiðileið fyrir Andrúpsboða
að Horni, þaðan um Hornbanka, Skagagrunns-
horn upp grunnið, djúpt af Málmey og djúp-
leið til Siglufjarðar. Austurleið frá Siglufirði
um Eyjafjörð, Gjögur, Flatey inn Skjálfanda
að vestan, útmeð austan, um Mánáreyjar inn
Axarfjörð, með Sléttu að vestan fyrir Sléttu inn
Þistilfjörð að Þórshöfn, út Þistilfjarðargrunn,
austur að Læknisstöðum, með Svínalækjartanga
fyrir Langanes inn með Skálum, Eyðisvík,
Gunnólfsvík, Bakkaflóa, Vopnafjörð til Bjarn-
areyjai', vestur Digranesflak, djúpt út af
Langanesi, Kjölsenbanka ca. 15 sjóm. út af
118
VÍKINGUR