Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1950, Qupperneq 14

- Skólamál
Á þessu hausti eru 35 ár liðin síðan Vélskól-,
ínn í Reykjavík tók til starfa. Skóli þessi hefur
á þessum árum unnið mikið starf, að vísu lítt
þekkt utan síns verkahrings. Skólinn hefur út-
skrifað alla þá vélstjóra, er nú starfa á hinum
stærri skipum okkar. Almenningur þekkir lítið
til þessa skóla eða þeirra manna, sem í honum
menntast, enda hefur skólinn aldrei reynt að
auglýsa sig neitt, heldur kosið að vinna starf
sitt í kyrrþey.
Því miður virðist það nú ekki lengur til
dyggða talið að vinna verk sitt í kyrrþey. Alls
konar yfirborðslegt áuglýsingaskrum einkennir
mjög allt þjóðlíf okkar nú. Ýmsar atvinnustétt-
ir, skólar og fyrirtæki, leitast við hvert í kapp
við annað, að auglýsa sig sem bezt. Allir eru
mestir og af engum má þjóðfélagið sjá, ef
dæma á eftir umtali þeirra sjálfra. Því miður
er sá andi ríkjandi hjá mörgum ráðamönnum
þessarar þjóðar, að leggja hlustirnar óþarflega
rnikið við slíku skrumi, en skella aftur skoll-
eyrunum Við þeim, sem minni áherzlu leggja
á að auglýsa sig.
Vélskólinn er ein þeirra stofnana, sem búið
hefur við þröngan kost af þessum sökum. Oft
hefur skítkasti verið beint að mönnum þeim,
sem bera merki hans, og þeim núið því um
nasir, að þeir væru ekki færir í sínu starfi,
aðrir, sem smánámskeið sækja, hafa talið sig
þar feti framar standa. Ýmsir alþingismenn
hafa lagt sig mjög í líma við að reyna að auka
réttindi þessara námskeiðsmanna, og reyna
þannig að eyðileggja áhuga ungra manna til
að afla sér fullkominnar menntunar á þessu
sviði. Sem betur fer eru þó þeir alþingismenn-
irnir fleiri, sem aðhyllast góða menntun á þessu
sviði, sem og öðrum í þessu þjóðfélagi.
Vélarnar, sem á undanförnum árum hafa
haldið innreið sína í þetta fátæka land, þurfa
umhirðu og umönnunar við, engu síður en ung-
börn, ef þær þá á annað borð eiga að endast
nokkuð. Til þess að sú hirðing sé í lagi, þarf
allmikla þekkingu og smíðakunnáttu.
Vélskólinn í Reykjavík hefur það starfssvið,
að taka við ungum vélsmíðasveinum og raf-
virkjasveinum, sem stundað hafa 4 ára nám í
véla- og rafvirkjaverkstæðum, ásamt tilheyr-
andi iðnskóla. Mönnum þessum á hann að kenna
undirstöðuatriði vélfræðinnar og rafmangs-
fræðinnar, ásamt teikningu, stærðfræði, eðlis-
og efnafræði, íslenzku, dönsku, ensku og þýzku,
246
Vélstjóra -
og er það samfleytt 3 vetra nám fyrir vél-
stjóra, en 2 vetra nám fyrir rafvirkja.
Ef þetta nám eftir 4 ára verklegt nám við
alls konar smíðar og viðgerðir véla og tækja
og síðan 3 vetra bóklegt nám, gefur verri menn,
en 3 og 7 mánaða námskeið, sem eingöngu kenna
meðferð mótorvéla, þá hlýtur eitthvað skrítið að
vera við þá kennslu, sem hið opinbera veitir.
Eða hvað segðu t. d. læknar, sem stunda 12 til
14 ára langt nám við því, ef því væri blákalt
haldið fram, að maður, sem hefði nokkurra
mánaða námskeið í hjálp í viðlögum, stæði jafn-
vel feti framar í læknislistinni en þeir, sem 14
ára lærdóm hafa að baki sér?
Spekingur nokkur sagði eitt sinn, að lítil
þekking á hlutunum væri verri en engin, því
þá þættust menn allt vita og sæu ekki hversu
óumræðilega lítið það í raun og veru væri, sem
þeir vissu.
Vélskólinn hefur ávallt búið við mjög þröng-
an húsakost, þar til nú hin síðari ár, að hann
fluttist í nýja sjómannaskólahúsið. Nú hafa
skapazt möguleikar til þess að hýsa ýmis tæki
og vélar, sem slíkri stofnun er nauðsyn að eiga,
en fjármagn og framkvæmd vantar. Að vísu
hefur skólinn eignazt talsvert af rafmangstækj-
um, en enn vantar gersamlega ýmsar aflvélar.
Ef viljinn væri fyrir hendi, er ég viss um, að
hér mætti mikið um bæta með tiltölulega litlum
tilkostnaði.
Stjórnskipuð nefnd situr nú á rökstólum og
ræðir hversu ráða skuli kennslu og lærdómi vél-
stjóraefna í framtíðinni. Vonandi næst sam-
komulag allra aðilja, sem þar sitja, svo að
mótornámskeiðin verði samræmd öðru vélstjóra-
námi undir sama þaki. Kennslukraftar eru mjög
dýrir, er því brýn nauðsyn að sameina þær
stofnanir í eitt, sem starfa að líkum málefnum.
Hin ýmsu vélstjórastig þarf að samræma og
haga menntuninni eftir því. Stöðug tímasóun
í rifrildi um atvinnuréttindi verður að hverfa
með öllu.
Vélstjórastéttin hefur ábyrgðarmiklum starfa
að gegna, til hennar verður því að gera nokkrar
kröfur um sæmilega menntun.
Látum okkur strengja þess heit, að þegar
Vélskólinn heldur upp á fertugsafmæli sitt, þá
séu vélstjórastigin í föstum skorðum, stighækk-
andi eftir getu og áhuga manna, og að í salar-
kynnum skólans verði þá fögur verkstæði með
skínandi vélum og tækjum.
Orn Steinsson.
V í K I N □ U R