Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1956, Blaðsíða 11

Matthias Þórðarson, fyrrv. ritstj.
Sjóferðir í misjöfnu veðri
l stormi og úfrmrn sjó í Ldtraröst.
Flestir sjómenn, sem stunda sjómennsku ár-
um saman, komast í meiri eða minni hættur.
Hætta getur borið svo brátt að, að örðugt sé að
gera sér verulega grein fyrir, hvort um hættu
sé að ræða, fyrr en tvísýnt er um hvort hægt er
að komast hjá henni. Eins og mönnum er kunn-
ugt, eru sjómenn undirorpnir margfalt meiri
hættum á ófriðartímum en endranær. Þó skal
ekkert vikið að því hér. En af því að mér eru
nunnisstæð ýms atvik, sem komið hafa fyrir mig
á sjó á því tólf ára tímabili, sem ég stundaði
fiskveiðar og var í ferðum milli Islands og út-
landa, sem mér hefur virst um yfirvofandi
hættu hafi verið að ræða, þá vil ég með örfáum
orðum skýra frá nokkrum slíkum tilfellum.
Einu tilfelli man ég eftir, er kom fyrir meðan
ég var á „Svend”*) með skipstjóra Ágúst Fly-
genring veturinn 1889. Um páskaleytið í hægu
veðri en þungum vestan sjó vorum við staddir
skammt norðvestur af Garðskaga. Um miðnætti
skall á ofsastormur af suð-suðaustri. Ekki var
hægt að ráða við neitt og við urðum að láta reka
á reiðanum. Klukkan tæplega fjögur um morg-
uninn lygndi allt í einu, en þá vorum við komnir
*) „Svend” var (einmöstruð) jakt, mótorlaus, 22 smálestir
að stœrð. — Höf.
á sjó, er þeir voru ungir. Reyndust þeir röskir
nienn og vandaðir og ágætir drengir.
Þegar skip hverfa með svipuðum hætti og
Hólmaborg nú, koma venjulega fram ýmsar
úgizkanir um hvað slysinu hafi valdið. Oftast
eru menn jafnær eftir slíkar bollaleggingar. Ég
vil þó láta það persónulega álit mitt í ljós, að
Það, hve fáir skipverjar voru, hafi ekki átt
þátt í þessu slysi. Ég tel að þar hafi verið val-
mn maður í hverju rúmi.
Eftirlifandi vandamönnum sendi ég fyllstu
samúðarkveðj ur.
Góðar minningar um þá förnu er bezta hugg-
Uttin, sé vel að gáð.
FriÖrik Steinsson.
grunnt upp undir Staðarsveit. Ef stormurinn
hefði staðið hálftíma lengur má gera ráð fyrir,
að við hefðum verið komnir upp í skergarðinn,
og þá var lítil lífsvon.
Síðasta skipstjórnarár mitt á „Svend” (1893)
komst ég, eins og maður segir, í „hann krapp-
ann”. Það var snemma á vorvertíðinni. Ég lá og
fiskaði norðarlega á Breiðafirði nokkuð fyrir
sunnan Bjargtanga. Vindur fór hvessandi af
vestri og brátt gjörði storm. Ég reyndi að sigla
út flóann það sem tók, en sjór var mikill og fór
vaxandi og ekkert vannst á. Við nálguðumst
Látrarröst. Það var stórstraumur, suðurfall og
brotsjóirnir urðu stærri og tíðari eftir því sem
utar kom og nær dró röstinni. Straumskipti
voru fyrst væntanleg eftir tvo tíma. Þarna var
maður kominn milli steins og sleggju og vart
mögulegt að hafa neina stjórn á skipinu, sem
nú lá undir áföllum frá öllum hliðum. Það var
ekki um annað að gera en sigla beitivind það
sem náði og lensa svo undan vindi yfir röstina
hvernig sem gengi. Engin úrræði önnur voru
fyrir hendi úr því sem komið var. Vatnsheldur
dúkur var rammlega bundinn yfir lestarhler-
ana, öllum hásetum skipað niður undir þiljur,
og eftir að ég hafði bundið mig við stýrið, hélt
ég undan vindi norður fyrir Bjargtanga með
tvírifuðu stórsegli og framsegli.
Skútan stakk stöfnum í sjóinn og freyðandi
öldurnar fossuðu inn á báðar síður. Það var
ógurlegt umhorfs. Skipið var í storminum og
öldurótinu eins og ofurlítil kæna full af sjó.
Stýrimaður stóð bundinn í anddyri káetunnar
nálægt mér, sem stóð við stýrið, svo ég gat gefið
honum bendingu, ef ég áleit þess þurfa. Skipið
virtist ekki komast lengd sína áfram, var eins
og sker, sem löðrandi stórsjórinn braut yfir,
þótt siglt væri beint undan vindinum. Svo mikill
var mótstraumurinn. Ég var í kafi öðru hverju
og stundum sá ég aðeins framstafninn, en allt
annað af skipinu var, að því er mér virtist, í
freyðandi sjó. — Það var siglt uppá líf og dauða.
Eftir rétta tvo tíma breyttist straumurinn, og
v ■ K I N G U R
67