Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1959, Blaðsíða 14

skipum. Stórar og þungar „pat-
ent“-davíður. Þar í hvíla tveir
gríðarstórir og eftir því þungir
björgunarbátar. Undir venjuleg-
um kringumstæðum bera togar-
arnir bátana vel, en þegar þar á
bætist ísingarþunginn, verða þeir
stórhættulegir skipunum, svo að
ekki sé meira sagt. Einn nýjasti
togari landsmanna, Fylkir, sem
smíðaður er í Bretlandi, er með
frábrugðinn útbúnað. Þar er að-
eins einn lífbátur, á miðju báta-
bilfari. og sérstök bóma, sem ger-
ir kleyft að setja bátinn út hvor-
um megin sem vill. tJtbúnaður
þessi er á allan hátt léttari og bó
eflaust eins öruggur, því að þó
Fylkir hafi aðeins einn lífbát, bá
má geta þess. að mikluni erfið-
leikum er bundið að koma „venju-
legum“ lífbátum út, ef skinið hef-
ur nokkurn halla að ráði. Hins
vegar er unnt með bómutækjum,
eins og um borð í Fylki, að setja
bátinn út beggja megin. og er þvf
vandalaust að setja bátinn út,
enda bótt slagsíða sé á skininu.
Þá má einnig minna á það, að
gúmmíbjörgunarbátarnir hafa
brevtt viðhorfi til lífbátanna.
Þeir eru ekki eins nauðsvnlegir
og áður var. b. e. a. s. með björg-
un af skini í huga. Hins vegar
verður sérhvert skin skilianlega
að hafa a. m. k. einn skinsbát,
t. d. til þess að nota við biörgun-
arstörf af öðru skini. Gúmmí-
flekar eru ekki hennileg tæki til
að róa á yfir að nauðstöddu skini
til að biarga mönnum. svo að eitt-
hvað sé nefnt. enda þótt beir séu
nauðsynlegt biörgunartæki, sem
flekar. á hverju skini. Þó hefur
verið farið út í að búa skip ein-
göngu með gúmmíbátum, sem
björgunartækjum. Þýzki skut-
togarinn Sagitta, sem komið hef-
ur nokkrum sinnum hingað til
lands og hefur vakið athygli sjó-
manna, hefur engan lífbát af
gömlu gerðinni og heldur engar
davíður. Togari þessi er búinn
ákveðnum fjölda af gúmmíflek-
um og auk þess tveimur(?) upp-
blásnum gúmmíflekum úr þykku
efni. Bátum þessum er auðvelt
að róa og hafa reynzt prýðilega
hér við land. íslenzku varðskipin
eru m. a. búin þess konar bátum,
auk gúmmíflekanna og lífbát-
anna, og er látið vel af þeim. Eru
þeir m. a. notaðir þar til að ferja
menn milli skipa. Engan sérstak-
an útbúnað þarf til þess að sjó-
setja þessa báta.
Þá er annað atriði, það er reið-
inn og afturmastrið. í reiða
flestra skipanna eru veglínur í
vantinum. Mér telst svo til, að á
afturmastrinu séu átta stöcj. Þar
við bætast svo rekkverk, bómur
og gertar. Allt er þetta hreinasti
voði, ef skipin koma í ísingu. Aft-
urmastur togara gerir þó lítið
annað gagn, að bezt verður séð,
en að halda uppi loftnetinu. Ætti
bví og er skaðlaust að taka það
burtu og setja þess í stað upp
granna stöng, sem heldur loft-
netinu. Einnig mætti radarloft-
netið að skaðlausu vera betur frá-
gengið með tilliti til ísingar.
Þegar búið er að losa togara
við tvo lífbáta, 4 þungar davíður,
afturmastur með átta stögum og
veglínum, auk annars, alveg að
skaðlausu, að því er séð verður,
þá er strax farið að muna um
þungann af ísingu.
Þá er bað formastrið. Þar er
einnig á flestum skipunum gamal-
dags reiði með veglínum. Nú er
farið að tíðkazt að hafa í staðinn
fyrir ven julegt mastur eins konar
þrífót. Þá er enginn vantur eða
stög. Þessi útbúnaður er ekki ein-
asta léttari, heldur einnig þægi-
legri til vinnunnar. Eflaust eru
þrífætur heppilegri vegna ísing-
ar en gamla lagið. því að tiltölu-
lega auðvelt ætti að verða að
hleyDa gufu á þrífótinn, sem
smíðaður er úr stálrörum.
Akkerisvindan á togurunum
er einnig afleit með tilliti til ís-
ingar. Mætti eflaust bæta mikið
úr þeim ágalla með því að búa
spilið rennilegum, upphituðum
hlífum.
Þá eru ísvarnartækin fyrir brú
o. fl. Ég er því miður ekki kunn-
ugur því, hvernig þau tæki eru
úr garði gerð, en vitað er, að slík
tæki eru til, ýmist sem nota gufu
eða rafmagn til að bræða ísinn.
Væri æskilegt að skipaskoðunar-
stjóri aflaði upplýsinga um slík
tæki og kæmi þeim fyrir almenn-
ingssjónir.
Þriðji möguleikinn er svo sá,
að hætta Nýfundnalandsveiðum
með öllu, nema á sumrin.
Þessi hugleiðing um bætta að-
stöðu togara til að verjast ísingu
eru aðeins hugleiðingar leik-
manns um þá möguleika. Ef bær
yrðu teknar til yfirvegunar, þá
er rétt að minna á bað, að flestir
íslenzku togararnir eru líkrar
gerðar, og jafnvel margir hverjir
smíðaðir á sama stað. Róttækar
breytingar ættu því að geta orð-
ið ódýrari en ella. begar um mörg
skip er að ræða. ef samvinna væri
milli útgerðarfélaganna um þessi
mál.
Það vill því miður oft verða
svo í okkar þjóðfélagi, að eitt
rekur sig á annars horn í fram-
kvæmdamálum. Bágborin afkoma
flestra togarafélaga hérlendis
þolir vafalaust ekki kostnaðar-
samar brejrtingar á skinunum.
Hér verður því annað að koma
til greina, ef svo reynist. Það
opinbera þyrfti að hlutast til um,
að þau útgerðarfélög, sem þess
æskja, eigi greiðan aðgang að
lánsfé til að gera nauðsynlegar
breytingar á skipunum, svo að
þau verði færari til að mæta nátt-
úruhamförum.
Skrifið um málið.
Það kann að vera. að ýmsum
kunni að virðast það jaðra við
framhleypni, að sjómenn reyni
sjálfir að finna ráð og bót á þessu
nýja vandamáli togaraútvegsins,
því að margs er að gæta, ef hrófla
á við hefðbundnum öryggistækj-
um um borð í hafskipum, en þó
finnst mér sjálfsagt að sjómenn
riti um þessi mál opinberlega, og
raunar hver sem hefur einhverj-
ar tillögur fram að færa.
Hvort sem ofan á verður, tveir,
einn eða enginn lífbátur í uglum
á bátaþilfarinu á togurunum í
framtíðinni, þá er a. m. k. víst,
að eitthvert ráð verður að finna
í tæka tíð.
46
VÍKINGUR