Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1959, Blaðsíða 24

Alþýðublaðið og sjóprófin
Munt þú svá fremi taka
höfðingsskap, er þessir
eru allir dauðir.
Valgarður hinn grái.
Hinn 18. f. m. birti Alþýðu-
blaðið rosafrétt um það, að
Tryggvi ófeigsson útgerðarmað-
ur hefði borið fram kröfu um
það, að sjódómur Reykjavíkur
vrði kvaddur saman, ennfremur
að hann hefði kært Bæjarútgerð
Reykjavíkur til skaðabóta, að því
er skildist fyrir aðstoð, er skip
hans, botnvörpungurinn Marz,
hefði veitt nauðstöddum sjó-
mönnum. I þriðja lagi, að hann
hefði rekið skipstjórann á sama
skipi úr vistinni sökum þess, að
hann hafi einhvern veginn ekki
reynzt nógu svardagaliðugur. —
Þetta geta nú kallast athafna-
menn.
Jafnvel ókunnugum fannst
frétt þessi þó með allmiklum ólík-
indum, enda fór hér sem fyrri,
.að Adam var ekki lengi í Para-
dís. Þegar hinn næsta dag sér rit-
stjórinn þann kost vænstan að
gleypa aftur þennan gaddavír, að
vísu ekki í heilu lagi. Hann hálf-
falsar þau mótmæli og þá leið-
réttingu, er blaðinu hafði borizt,
á þann hátt að klípa aftan af
henni vitnisburð skipstjórans á
Marz. Tveim dögum síðar verð-
ur ritstjórinn svo að birta orð-
sendinguna öðru sinni, og þá í
heilu lagi.
Hvers vegna mátti ekki
halda sjópróf?
Gat hér nokkru verið að leyna,
hverju, og þá í hverra þágu? öll
rök hnigu að því, að sjópróf væri
ekki aðeins æskilegt, heldur og
sjálfsagt eins og á stóð og í fullu
samræmi við réttarvenjur, bæði
vegna viðkomandi útgerðarfé-
laga, vátryggingarfélaga óg
slysavarna. Það var auk þess
ekki Tryggvi einn, sem fór fram
á þessa rannsókn, heldur kom
jafnframt beiðni um hana frá
Bæjarútgerð Reykjavíkur. Má
og segja, að þar hafi ekki verið
í kot vísað: því í sjódómi Reykja-
víkur sitja tveir þrautreyndir
skipstjórar og valinkunnur lög-
fræðingur, sem auk þess er sér-
fræðingur í sjórétti. — Viðstadd-
ir sjóréttinn voru, auk annarra,
skipaskoðunarstjóri og fulltrúi
Slysavarnafélags íslands. Rétt-
arhaldið fór fram með hinum
mesta friði og spekt, og liggja nú
málin fyrir upplýst með staðfest-
um vitnisburðum.
„Ekki sér hann sína menn,
svo hann ber þá líka“.
Ritstjóra Alþýðublaðsins sézt
yfir það, að sjódómur þessi er í
rauninni haldinn í umboði dóms-
málastjórnarinnar, en henni stýr-
ir nú sem kunnugt er einn ráð-
herra Alþýðuflokksins. Ráðherr-
ann er sjálfur bæjarfógeti, sem
kann því skil á öllum réttargangi
og hefur síður en svo neitt við
þetta sjópróf að athuga.
öllum er í fersku minni hin
hetjulega barátta skipshafnar-
innar á Þorkeli mána, barátta við
stórsjó og ísingu upp á líf og
dauða. Marz er hinn eini togari,
sem kemst til aðstoðar hinu nauð-
stadda skipi, og það eftir sólar-
hrings erfiða siglingu. Annar tog-
ari gerir og tilraun til að komast
á vettvang, en hrekst af leið. Marz
víkur ekki af verðinum sólar-
hring í viðbót, meðan baráttan
er sem hörðust, „til ómetanlegs
gagns“, eins og skipstjóri Þor-
kels mána komst síðar að orði.
Marz liggur líka undir áföllum,
má enga tilraun gera til þess að
komast út úr versta stormsveipn-
um eða í hlýrri sjó, heldur bíður,
viðbúinn til að hefja björgunar-
tilraunir, ef Þorkell máni sykki.
Þegar þessu stórviðri slotar,
liggur næst fyrir Þorkeli mána
að komast heim. Skemmdir, sem
skipið hefur orðið fyrir, verða
ekki rannsakaðar til fulls úti á
rúmsjó.
Skipið er með um 30 manna
áhöfn, en hefur orðið að höggva
frá sér björgunarbátana. Fylgd
og samflot bv. Marz til íslands
er því óhjákvæmileg nauðsyn,
sem liggur í augum uppi. Hefði
Marz látið Þorkel mána sigla sinn
sjó einan og skipinu hefði síðan
hlekkzt á, eða horfið með öllu, á
leið til íslands, hvað hefði þá ver-
ið sagt hér heima?
Þegar þess er gætt, að þessi
tvö skip eru svipuð að aldri og
stærð, var þess tæplega að vænta,
að höfuðskepnurnar þarna úti á
Nýfundnalandsmiðum gerðu í
öilu upp á milli þeirra. Marz var
að vísu að öllu leyti haffær eftir
þessa þungu raun, en þó var
margt á skipinu svo laskað, að
stórfé mun kosta að færa það í
lag. Ef tjón þetta yrði að ein-
hverju bætt mundi enginn kostn-
aður þar af koma á Bæjarútgerð
Reykjavíkur, sem hefur tryggt
sig í Samábyrgð íslenzkra botn-
vörpuskipaeigenda, sem aftur
hefur endurtryggt hjá risastóru
fyrirtæki úti í Londn, fyrirtæki,
sem hefur rætur úti um víða ver-
öld. — Er það eitthvert dreng-
skaparbrot að láta rannsaka
væntanlega bótaskyldu slíkra
samtaka?
Sú tilraun er fyrirfram dæmd,
að ætla að telja þjóðinni trú um,
að þjóðkunnur drengskaparmað-
ur, sem sjálfur hefur stundað sjó
áratugum saman, vildi gera sér
að féþúfu þá hjálp eða aðstoð, er
skipi hans og skipverjum mættij
lánast að veita mönnum í hafs-
nauð. — Leifur heppni hlaut sitt
glæsilega viðurnefni fyrir björg-
un farmanna, og sá hugsunar-
háttur, sem réð þeirri nafngift,
skipar enn öndvegi í hugum ís-
lendinga. Þess vegna hefur hin
fruntalega árás Alþýðublaðsins
vakið almenna undrun og reiði,
einnig langt inn í raðir Alþýðu-
flokksmanna. Alþýðuflokkurinn í
heild verður að gæta sóma síns.
Hann er sem stendur eini stjórn-
arflokkurinn í landinu, og rit-
stjóra Albýðublaðsins verður að
skiljast, að hann má ekki gera
blað sitt að sorpblaði, slíkt er síð-
ur en svo til þess fallið að auka
á virðingu, traust eða kjörfylgi
flokksins. K. H. S.
VÍKINQUR
56