Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1960, Blaðsíða 5

hefðu verið drepnir, þ. á. m.
skipstjórinn. Florenes vissi, að
Calcutta-mennirnir voru í jap-
önskum fangabúðum, hafði séð
þeim stillt upp niður við höfnina
í Yokohama og rekna upp í her-
flutningabíla.
Japanir neituðu að taka við
norskum stríðsföngum vegna
þess að þeir voru ekki í stríði við
Noreg. Allt það, sem Florenes
vélstjóri upplýsti var staðfest 17.
ttaí 1943, þegar tilkynning var
birt í Washington um að 27 af
áhöfn Stanvac Calcutta væru í
fangabúðum í Japan.
Nú víkur sögunni í þýzku
fangaherbúðirnar Marlag und
Milag. Þar skeði lítið en skemmti-
legt atvik, sem leiddi til þess að
þessi krossgáta varð að fullu ráð-
in. —
Benedik Lande, fyrsti vélstjóri
á sökktu skipi, Caddo, rakst á
Saedie Hassan af Stanvac Cal-
cutta og tók að ræða við hann.
Heimurinn er vissulega lítill!
Lande varð fljótt áskynja, að
Hassan var árangurslaust að
glíma við að koma frásögn af
Calcutta atburðinum í gegnum
^itskoðun nazista. Honum hafði
ekki heldur tekizt að fá sam-
band við 26 Broadway útaf
Caddo-slysinu. Hann renndi
gnun í, að bréfin kæmust ekki
alltaf til né frá viðtakanda, og
hú braut hann heilann um að
reyna að snúa á ritskoðunina.
Fyrsta tilraun hans var sak-
ieysislegt bréfspjald til manns á
26 Broadway, sem hann notaði
sem hugsanlegan millilið við sigl-
ihgamálaráðuneytið. Á því stóð:
„Nýlega hitti ég góðan vin
binn, hr. Hassan, sem einnig er
1 þessum fangabúðum. Hann
hiinnir þig á skemmtilega stund á
^alcutta Cabaret 6. júní 1942“.
Bréfspjaldið slapp í gegn og
boðin skildust. í svarbréfinu frá
hiilliliðnum, stóð að vissulega
befði hann skemmt sér vel, en
hvað hefði Hassan sagt frekar
hh1 það? Nú lenti Lande í klípu.
Hann skrifaði nokkrum sinnum,
eh ekkert slapp í gegnum rit-
skoðunina. Lande gafst ekki upp.
víkingur
I'ýzka „víkingaskiiiið" Stier, sem áður hét Cairo, var byggrt í Kiel árið 1936 um 10,000
brt. að stærff og gangliraði þess var 14 sjómílur á klst. w
Lande og Hassan í fangabúffunum.
Hann vissi, að fyrr eða síðar
mundi það takast.
Þriðja nóvember 1943, eða
mörgum mánuðum seinna barst
Útgerðarfélagi Calcutta svo-
hljóðandi bréf frá manni, sem
það vissi engin deili á:
Herra mínir.
Ég er nýsloppinn úr fangabúð-
um, og hef verið beðinn af ame-
rískum fyrsta vélstjóra, er
dvaldi þar samtímis mér, að
koma til yðar upplýsingum, sem
ég læt fylgja hér með ritað af
honum sjálfum og sem mér tókst
að sleppa út með gegnum hendur
Þjóðverjanna.
W. S. Mutimer,
3. stýrim. á
ex. s/s Harlesden“.
Meðfylgjandi frásögn skrifuð
af Lande innihélt allar upplýs-
ingar um það sem van.taði í Cal-
cutta-söguna. Það var stuttorð
lýsing á sjóorustu milli tankskips
og þýzks víkingaskips. Listi
fylgdi með yfir nöfn 14 dauðra
og 11 særðra og lýsing á því, sem
hafði skeð, þangað til leiðir Sae-
die Hassans og félaga hans
skildu. Bendik Lande hafði þar
með tekizt að afla allra þeirra
upplýsinga, sem hann hafði sett
sér að takmarki.
Frásögn Hassans var á þessa
leið:
Þýzka víkingaskipið Stier, sem
áður hét Cairo og var 4800 tonna
verzlunarskip, herjaði á verzlun-
arflota Bandamanna á S.-At-
lantshafi, jafnfram.t því, sem það
var vista og eldsneytisbirgðaskip
fyrir þýzkuverzlunarskipin, sem
sluppu út frá frönskum höfnum
213