Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1978, Síða 43

Einkenni syfilissára
aðra húðsjúkdóma. Mest ein-
kennandi eru mismunandi stórir
rauðir flekkir, oft dálítið hreystr-
andi, sem breiðast út um allan
líkamann, en sérstaklega ein-
kennandi eru rauðbrúnir flekkir í
lófum og iljum. Slík útbrot kallast
„Roseola syphilitica“. Á þessu
stigi er alltaf hægt að greina sjúk-
dóminn með blóðrannsókn
(Wassermann, Meinicke, Kahn,
Kline). Stundum fylgja þessu ein-
kenni, sem minna á inflúensu
þ.e.a.s. hiti, höfuðverkur, kvef og
beinverkir. Einnig koma fram
breytingar á slímhúð eins og sár í
munn og einkenni um heila-
himnubólgu og beinhimnubólgu
og fleira. Á þessu stigi getur líka
komið fram hárlos, oftast myndast
þá smáir hárlausir blettir, eins og
mölétinn pels. Þá geta myndast
nokkurs konar vörtur, sérstaklega
á þeim stöðum, þar sem mikill
raki er, eins og kring um kynfæri,
endaþarm, undir brjóstum og
víðar. Þessar vörtur kallast
„condyloma lata“. Þær verða oft
meyrar og springa og vessar þá frá
þeim og eru þær þá bráðsmitandi.
Þá geta komið fyrir hvítir flekkir á
húðina, sérstaklega á hálsi og er
það kallað „Venushálsband".
VÍKINGUR
Þessir hvítu flekkir koma vegna
þess, að frumurnar, sem mynda
litarefni húðarinnar, skemmast.
Stundum koma fram einkenni um
bólgur í augum, nýrum og lifur,
enn fremur verkir í liðamótum og
vöðvum.
Þessi annars stigs einkenni
ganga öll til baka við penicillin
meðferð. Sé aftur á móti engin
meðferð gefin heldur sjúkdómur-
inn áfram yfir á þriðja stigið. Á
þessu stigi getur sjúkdómurinn
tekið mismunandi stefnur. Sjúk-
dómurinn getur blundað í sjúkl-
ingnum það sem eftir er ævinnar,
læknast af sjálfu sér eða í þriðja
lagi, að það koma fram einkenni
um þriðja stigs syfilis. Það er álit-
ið, að þessi einkenni komi fram
hjá u.þ.b. 30% af þeim sem smitast
og ekki fá neina meðferð. Það er
talað um að sjúkdómurinn sé
blundandi, þegar hægt er að
greina sjúkdóminn með áður
nefndum blóðrannsóknum, en
sjúklingurinn hefur engin önnur
einkenni um sjúkdóminn. Sjúk-
dómurinn er talinn hafa læknast
þegar þessar blóðrannsóknir
verða neikvæðar. Einkenni um
þriðja stigs syfilis geta verið
margvísleg og oft er erfitt að átta
sig á þeim. Þessi einkenni koma
fram 3—15 árum eftir að við-
komandi hefur smitast af syfilis og
ekki fengið neina meðferð. Þau
skiptast venjulega í þrjá flokka. I
fyrsta lagi eru svo kölluð góðkynja
einkenni, en það eru bólguhnútar
í húð, beinum og vöðvum og
myndast oft ígerðir í þeim. Þetta
eru hin svo kölluðu „gummata". I
öðru lagi eru einkenni frá hjarta-
og æðakerfi líkamans og í þriðja
lagi eru einkenni frá taugakerfi.
Það er talið, að um 10% af syfilis
sjúklingum, sem ekki fá meðferð
fái varanlegar skemmdir í æða-,
hjarta- og taugakerfi með marg-
víslegum afleiðingum, sem leitt
geta til bæði líkamlegrar og and-
legrar fötlunar.
Samkvæmt skýrslum deyja um
10% af þeim sem smitast af syfilis
og ekki fá neina meðferð.
Segja má að penicillin gagni á
hvaða stigi sem sjúkdómurinn er,
þegar hann uppgötvast. Sjúkdóm-
urinn læknast alveg á fyrsta og
öðru stigi við penicillin meðferð,
en þær skemmdir, sem komnar