Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1996, Blaðsíða 26

Guðjón Guðmundsson alþingismaður
Burt með „kvótabraskið“
I morc cl lörr/^i im víri fíi iAmi mrli ir Uall. ^ ™ ^ I írAClr^ I*ÍJ I U /í <1 *• í^,t*l«* 1 ril i i r I t « 1 rt r /4 t-rt
í mars sl. lögðum við Guðmundur Hall-
varðsson fram á Alþingi frumvarp til breyt-
inga á lögum um stjórn fiskveiða. Markmið
frumvarpsins er að afnema að mestu leyti
heimildir til framsals veiðiheimilda, nema
þegar um er að ræða skipti á jöfnum heimild-
um af þeim tegundum sem sæta aflamarki.
Þess í stað verði því aflamarki sem útgerðir
nýta ekki endurúthlutað til þeirra skipa sem
óska eftir viðbótarveiðiheimildum.
Frumvarpinu er með öðrum orðum ætlað
að koma í veg fyrir það takmarkalausa versl-
unarkerfi sem viðgengist hefur undanfarin ár
og í daglegu tali kallast „kvótabrask".
Óánægja með þetta verslunarkerfi hefur
vaxið mjög á undanförnum árum, ekki síst
meðal sjómanna. Hefur þessi óánægja meðal
annars leitt til tveggja allsherjarverkfalla þeir-
ra á undanförnum árum.
Enginn vafi er á að þessi óánægja mun
halda áfram að vaxa ef ekki verður tekið á
málum og kerfinu breytt. Það er staðreynd að
framsal veiðiheimilda hefur þróast með allt
öðrum hætti en gert var ráð fyrir þegar lögin
um stjórn fiskveiða voru sett og þingmenn
sem tóku þátt í að samþykkja þessi lög hafa
sagt mér að þeir hefðu aldrei samþykkt þau ef
þeir hefðu séð þessa þróun fyrir.
í svari sjávarútvegsráðherra við fyrirspurn
minni á Alþingi í vetur kom fram að hvorki
meira né minna en 162.203.364 þorskígildi
voru flutt milli aðila á síðasta fiskveiðiári. Þó
að verulegur hluti þess sé skipti á fisktegund-
um og færsla milli skipa í eigu sömu útgerðar
er samt ljóst að gríðarlegar upphæðir hafa
Það er mikil og vaxandi
óánægja með kvótaviðskiptin
víða tim land. Ekki minnkar
sú óánaegja þegar fyrir lig-
gur að kvótinn geti gengið
i arf. Alþingi hlýtur að
taka á þessum málum. Þjóðin
mun ekki sætta sig við að
handhafar kvótans geti
notað sameiginlega auðlind
okkar sem söluvöru og hel-
dur ekki að þessi auðlind
gangi i arf og að á næstu
öld verði hér hópur erf-
ingja sem ræður yfir auð-
lindinni og leigir þeim,
sem þá gera út og stunda
sjó, réttinn til að veiða
fisklllll 1 SJUlllLUll, Skiifar
verið greiddar fyrir leigu og sölu kvóta.
Á það hefur verið bent að veiðiheimildir
séu að færast á færri hendur. Fyrsta septem-
ber 1995 höfðu tíu stærstu kvótahafarnir
30,75% botnfiskheimilda, en ári áður var
þetta hlutfall 27,62%.
Með stórminnkuðum þorskveiðiheimild-
um undanfarin ár hefur bátaflotinn neyðst til
að leigja og kaupa kvóta í stórum stíl af stærri
skipunum sem hafa fundið sér ný verkefni
utan fiskveiðilögsögunnar við veiðar á rækju,
úthafskarfa, þorski og síld. Það er auðvitað
fáránlegt og getur ekki gengið að hægt sé að
leigja óveiddan fiskinn í sjónum á hærra verði
en fæst fyrir hann á markaði.
Ætla má að verulegur stuðningur sé við
þetta frumvarp okkar Guðmundar á Alþingi.
I síðasta tölublaði Víkings voru lagðar nokkr-
ar spurningar fyrir þingmenn, m.a. hvort
þeir vildu afnema framsal veiðiheimilda
innan núverandi kvótakerfis. Af þeim sem
tóku afstöðu svaraði meirihlutinn því játan-
di.
Það er mikil og vaxandi óánægja með
kvótaviðskiptin víða um land. Ekki minnkar
sú óánægja þegar fyrir liggur að kvótinn geti
gengið í arf. Alþingi hlýtur að taka á þessum
málum. Þjóðin mun ekki sætta sig við að
handhafar kvótans geti notað sameiginlega
auðlind okkar sem söluvöru og heldur ekki
að þessi auðlind gangi í arf og að á næstu öld
verði hér hópur erfingja sem ræður yfir auð-
lindinni og leigir þeim, sem þá gera út og
stunda sjó, réttinn til að veiða fiskinn í sjón-
um. ■
26
Sjómannablaðið Víkingur