Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1996, Blaðsíða 35
er sjötugur hefur hann fengið 7.602.682,20
krónur frá sjóðnum (eftir skatt) og þá fær eig-
inkona eða sambýliskona hans makalífeyri
sem nemur 53% af lífeyri sjómannsins, það
er að segja þar til hún hefur sambúð eða gift-
ir sig að nýju, eða fellur frá. Það má því segja
að Lífeyrissjóðurinn erfi sjómanninn að
miklu leyti.
Sjómenn geta farið fram á að fara á eftir-
sjómanna. Sem dæmi má nefna að launa-
maður ákveður sjálfur hvenær hann hyggst
fara á eftirlaun, hvort sem það er við 55 ára
aldur eða 65 ára. Það skal þó tekið fram að
þessi tegund af söfnunarsjóði er ekki viður-
kennd sem lífeyrissjóður þrátt fyrir að þetta
sé ekkert annað en lífeyrissjóður. Hér eru
heildargreiðslur sjómannsins á þessum árum
örlitlu hærri þar sem farið er eftir þýsku
marki í stað íslensku krón-
unnar, en greiðslurnar verða
alls 12.285 þúsund krónur.
Hér eru ekki notuð nein stig
heldur eru 58.418 krónur
nákvæmlega 58.418 krónur.
Vextir reiknast á allar inn-
borganir og eru þeir u.þ.b.
6%.
Lífeyrisgreiðslan er ýmist
greidd út sem eingreiðsla, en
þá er hún skattfrjáls, eða sem mánaðarlegar
greiðslur til lífeyrisþega það sem eftir er æfi
hans. Ef þessi maður tæki greiðslu sína í
formi eingreiðslu fengi hann greiddar út
u.þ.b. 44.896.590 krónur og ef hann lifir í
tuttugu ár jafngildir það 187.069,13 krónum
á mánuði og eins og sagt var að ofan eru þær
skattfrjálsar. Ef hann tæki lífeyrisgreiðslu sína
hins vegar út í formi mánaðargreiðslu fengi
hann 322.155 krónur á mánuði fyrir skatta
og gjöld. Af þessum peningum greiddi hann
tekjuskatt 41,93%, eða 135.079,59 krónur
og persónuafslátturinn dregst frá eða 24.544
krónur. Þá fær hann 211.619,41 krónur út-
borgaðar eftir skatta á mánuði, þannig að ef
hann lifir í tuttugu ár eru það samtals
50.788.658,40 krónur.
Ef hann hins vegar fellur frá áður en hann
er búinn að fá inneign sína greidda erfa lög-
erfmgjar það sem eftir stendur. Ekki skiptir.
máli hvort hann hættir til sjós, hann greiðir
áfram í sjóðinn (það er að segja ef frelsi væri í
lífeyrismálum).
Að sjálfsögðu geta allir sem vilja greitt
aukalega inn á söfnunarreikning. Ef þessi
umræddi þrítugi sjómaður hefði gert það og
greitt tíu þúsund krónur á mánuði fengi
hann greiddar út 13.370.835 krónur í end-
urgreiðslu þegar hann næði 65 ára aldri, auk
þess sem hann fengi sínar lífeyrisgreiðslur frá
Lífeyrissjóði sjómanna. Það skal tekið fram
að hér eru ekki öll mál sem að lífeyrismálum
snúa tekin fyrir, en ég mun væntanlega fjalla
nánar um þau síðar. Nú getur hver og einn
dæmt fyrir sig hvor leiðin er betri. Ef ég fengi
að velja þyrfti ég ekki að hugsa mig tvisvar
um. ■
Þetta fær hann svo lengi sem hann lifir.
Gerum ráð fyrir að hann lifi í tuttugu ár, eða
til 85 ára aldurs. Heildargreiðslur hans að frá-
töldum sköttum nema þá 37.152.879 krón-
um. Greiðslur til sjóðsins eru bundnar vísi-
tölu. Það skal einnig haft í huga, að ef við-
komandi hættir á sjó og byrjar t.d. að vinna í
verslun fær hann ekld að greiða áfram í Líf-
eyrissjóð sjómanna og það getur valdið vand-
ræðum að þurfa að flakka á milli sjóða. Ef
sjómaðurinn fellur hins vegar frá þegar hann
laun þegar þeir eru orðnir sextugir ef þeir
uppfylla eftirfarandi skilyrði: Hafa verið til
sjós sl. 25 ár eða lengur og verið lögskráðir á
íslensk skip í 180 daga að meðaltali á ári, þó
ekki skemur en 120 daga hvert ár. Við það að
fara á eftirlaun svona snemma lækkar upp-
hæð ellilífeyris um 0,4% fyrir hvern mánuð
eða brot úr mánuði sem vantar á 65 ára ald-
ur. Ef þessi maður deyr fær eftirlifandi maki
lífeyri svo framarlega sem viss skilyrði eru
uppfyllt; að sjómaðurinn hafi greitt iðgjald til
sjóðsins í a.m.k. fimm ár og hjónabandið hafi
verið stofnað áður en sjómaðurinn náði 60
ára aldri. Þessi skilyrði falla þó úr gildi ef þau
eiga eitt eða fleiri börn undir 19 ára aldri. Ef
við gefum okkur hins vegar að hann falli frá
55 ára gamall þá reiknast þau stig sem hann
hefur safnað ásamt þeim stigum sem ætla má
að hann hefði safnað til 60 ára aldurs. Við
verðum að gera okkur grein fyrir því að líf-
eyririnn skerðist um 0,4% fyrir hvern mánuð
frá 60 ára aldri til 65 ára aldurs og myndi þá
makalífeyrir reiknast þannig: Alls hefur hann
greitt 8.750 þúsund til Lífeyrissjóðsins og því
áunnið sér 149,78 stig sem samsvara
125.665,42 kr. á mánuði, en frá dregst skerð-
ingin eða 0,4% af 60 mánuðum, alls 24%, þá
standa eftir 95.505,72 kr. Af því fær makinn
53% eða 50.618,03 á mánuði. Ef þessi sami
maður hefði haft frelsi til að velja og greitt sitt
framlag ásamt framlagi Iaunagreiðanda í svo-
kallaðan söfnunarsjóð, eins og t.d. Allianz og
fleiri, liti dæmið öðruvísi út.
SÖFNUNARSJÓÐUR
Stuðst er við nákvæmlega sömu forsendur
og í dæminu að ofan. Sumar reglur eru þó
frábrugðnar þeim er gilda hjá Lífeyrissjóði
SjÓMANNABLAÐIÐ VÍKINGUR
35