Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1931, Blaðsíða 16

Náttúrufræðingurinn - 1931, Blaðsíða 16
126 NÁTTÚRUFR. ísnum berst hann suður með austurströnd Grænlands, suður á Labrador og New Foundland. — Þessi lönd eru, eins og kunnugt er, all-miklu sunnar en ísland, en eru j)ó köld lönd, vegna kaldra hafstrauma, er um ]>au leika. Á íshafinu eru harðari vetur og meiri frost en annarsstaö- ar. ísinn, sem heita má, að þeki allt hið mikla hafflæmi frá Sí- beríu til Grænlands, frá' Noregi til Alaska, er á stöðugri hreyf- ingu fyrir áhrif vinda í loftinu og strauma í hafinu. Hann ým- ist frýs saman eða molnar sundur; straumarnir þrýsta honum saman svo að allt brestur og molast, hrúgast upp eða þrýstis: niður í djúpið. Þetta eru heimkynni hvítabjarnarins. Hann á hvergi „blííanlegan samastað". Jaki, sem hann velur sér að hvílustað, brestur máske þegar minnst varir, en þá ílytur hann sig bara yfir á annan. Þarna er hann á stöðugu ílakki og ísinn á stöðugri ferð með hann. En þarna er hann líka kon- ungur í ríki sínu. Hann þekkir engan óvin, sem hann þarf að óttast. Hamfarir vetrarveðranna fá ekkert á hann. Um hafið syndir hann með 4-—5 km. hraða á klukkustund (álit Scores- bys), eða nálægt því sem gangandi maður fer á landi. Hvíta- birnir hafa komið á land hér, þó að hvergi sæist til íss nema of- an af fjöllum, og sýnir það, að hann hikar ekki við að leggja út í nokkrar vegalengdir á opnu hafi. MATARÆÐI. Af því að ísinn er á stöðugri hreyfingu, eins og áður er getið, er möguleiki fyrir seli að lifa þar, allsstaðar þar sem æti er. Vegna hreyfingarinnar eru vakir stöðugt að myndast, jafn- vel um kaldasta árstimann, og geta þeir því náð lofti og lagst upp á ísinn. En selir eru aðalfæða bjarndýranna. Vegna sel- anna eru þau á stöðugu flakki um ísinn. Sjálfsagt fær bangsi sér góðan dúr eftir væna máltíð af selaketi, að hætti annara rándýra. En selurinn er líka var um sig og gengur ekki fyr- irhafnarlaust í greipar honum. Aðalóvinur selsins er einmitt björninn, og er hann á stöðugu varðbergi til þess að forðast hann. Því verður bangsi að nota ýms brögð til þess að ná hon- um. Liggi selurinn uppi á jakabrún — og þá ávalt með haus- inn út að vökinni til þess að geta fljótlega skotið sér í kaf — reynir bangsi að komast ofan í vökina, án þess að hinn taki eftir, og syndir hljóðlega meðfram jakanum, er selurinn ligg- ur á, uns hann skýtur sér upp beint fyrir framan selinn. Með

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.