Náttúrufræðingurinn - 1931, Side 18

128
NÁTTÚRUPR.
Fyrir þýzkum leiðangursmönnum átu birnir sykur og kerti,
tugðu sundur giímmlflöskur og tóbakspakka og drógu tapp-
ann úr sprittbrúsanum. Og þeir voru byrjaðir á að naga verð-
mæta dagbók er komið var að þeim og þeir hrökkluðust burtu.
(Sbr. Brehm.: Djurens Liv III. bls. 488).
BARNSSÆNGIN.
Hvítabirnir leggjast ekki í dá á veturna, eins og frændur
þeirra á landi gera flestir. Menn verða þeirra varir og veiða
þá allan veturinn. Þó telur Sverdrup, norðurfarinn frægi, að
þeir séu mjög lítið á ferli á heimskautanóttunni, og séu þeir
ekki í eiginlegu dái þann tíma, þá muni þeir þó halda meira
kyrru fyrir þá en ella. En hvernig sem því er farið með þá al-
mennt, þá er það víst, að þungaðar birnur gera það.
Birnurnar ganga með í 8 mánuði. Eftir því sem reynslan
er í dýragörðum, þar sem æxlun hefir tekist, gjóta þær í nóv-
ember eða í byrjun desember. Þær búa sig undir það, sem
koma á, með því að stunda selveiðina af kappi, og eru þær spik-
feitar undir veturinn. Þá gera þær sér ból í djúpri snjófönn,
og er tilhögunin ekki ólík því, sem er á hinum upprunalegu
hreysum Skrælingja. Aðalverustaðurinn liggur nokkuð ofar en
inngangurinn, og kemst því heita loftið ekki út, vegna þess að
það leitar ávalt upp en ekki niður. Nýlega hefir danskur maður,
Alwin Pedersen, fundið og rannsakað nokkra slíka „fæðingar-
klefa“ inni í botni Norðvesturfjarðar, sem gengur norður og
inn úr Scoresbysundi. Hann lýsir fyrsta fundinum þannig:
„í fönn einni mikilli, undir stórum fjalljaka, tókum við eftir
stóru opi. Við klifruðum upp fönnina og sáum þá inn í helli,
sem var sívalur eins og pípa, og sáum við skýr för eftir bjarn-
dýrsklær í frosnum veggjunum. Vegna þess hve dimmt var inn
að sjá, gátum við ekki séð gerð hellisins. Eg gekk úr skugga
um, að ekkert dýr væri inni í hellinum, og kraup svo á fjórum
fótum inn. Eg hélt fyrst, að hér væri ekki nema um sívalan gang
að ræða, en tók svo eftir hliðargangi, og er eg hafði skriðið eftir
honum, varð fyrir mér rúmgóður hellir. Eg gat hæglega bæði
legið þar og setið. — Birnan hafði gert sér svona myndarleg hí-
býli, til þess að bera þar unga sína og annast um þá fyrstu mán-
uðina af æfi þeirra. En börnin höfðu gert í bólið, og svo var megn
daunn þar inni, að eg flýtti mér að komast aftur út í hreina
loftið“.
Þarna liggur birnan allan veturinn og elur unga sína á mjólk,