Náttúrufræðingurinn - 1986, Blaðsíða 34

þús. dýr. Samanburður á þeirra stofn-
stærðarmati við það sem byggir á
beinni talningu landsela á þurru er
erfiður, því um óskyldar aðferðir er að
ræða. Að mínum dómi er stofnstærð-
arákvörðun með beinni talningu ör-
uggari aðferð, þrátt fyrir vankanta.
Kópaveiði er að verulegu leyti háð
heimsmarkaðsverði á skinnum (Teitur
Arnlaugsson, 1973), því veitir hún
ekki ein sér né breytingar á henni,
upplýsingar um stofnstærðarbreyting-
ar. Auk þess krefst hún þess að
heimfærð sé upp á íslenska landsels-
stofninn gildi frá öðrum selastofnum
um kynþroskaaldur urta, hlutfall
kynja hjá kópum, náttúrulega dánar-
tölu, meðalfjölda kæpinga hjá urtum á
ævinni og meðalfjölda fullorðinna sela
að baki hvers kóps sem fæðist (Sól-
mundurT. Einarsson 1978). Einnig er
tekin inn í dæmið meðalveiði vorkópa
yfir tímabilið 1962—1978. Það er því
hætta á, að stofnstærð landsela sem
reiknuð er út á þennan hátt, segi meira
til um þá stofnstærð sem gefur af sér
jafnstöðuafla vorkópa á þessu tíma-
bili, en hina raunverulegu stofnstærð
landsels árið 1978. Hvað þá á síðustu
árum, er vorkópaveiðar hafa dregist
saman um helming eða meira, nær
einungis vegna verðfalls á skinnunt en
ekki vegna fækkunar í la.ndselsstofnio-
um. Vísitala um stofnstærð út frá
beinni talningu dýra er ekki þessu
marki brennd. Talning framkvæmd á
sambærilegan hátt í hvert sinn ætti að
veita upplýsingar um stofnstærðina
það ár sem talið er, og stofnstærðar-
breytingar, ef einhverjar eru, koma
fram við samanburð á nrilli talninga.
ÞAKKIR
Sérstakar þakkir vil ég færa Guðmundi
S. Jónssyni, rannsóknamanni fyrir ómetan-
lega hjálp við selatalningu og myndatöku,
og Geir Reynissyni flugmanni, sem veitti
mikilvæga aðstoð við talningu og sýndi
afburða flugstjórnarhæfileika við hin erfið-
ustu skilyrði. Einnig Ásbirni Dagbjartssyni
líffræðingi, sem sá um talningu á landi og
aðstoðaði auk þess við talningar úr flugvél.
Talning landsels hér við land var gerð á
vegum Hringormanefndar og kostuð af
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna, Sölusam-
bandi ísl. fiskframleiðenda, Sjávaraf-
urðadeild Sambands ísl. samvinnufélaga,
Coldwater Seafood Corporation og Ice-
landic Seafood Corporation.
HEIMILDIR
Arnþór Garðarsson. 1973. Fuglastofnar og
selir á Breiðafirði. - Bráðabirgða-
skýrsla í október 1973. Náttúrufræði-
stofnun íslands, Reykjavík: 26 bls.
Arnþór Garðarsson. 1976. Könnun á
fjölda og útbreiðslu sela við Norður-
land. - Fjölrituð skýrsla. Líffræðistofn-
un Háskólans, Reykjavík: 5 bls.
Arnþór Garðarsson. 1977. Selatalning úr
lofti í september 1977. — Fjölrituð
skýrsla. Líffræðistofnun Háskólans,
Reykjavík: 5 bls.
Bjarni Sæmundsson. 1932. íslensk dýr II.
Spendýr. — Bókaverslun Sigfúsar
Eymundssonar, Reykjavík: 437 bls.
Björn Gunnlaugsson. 1977. Skýrsla um
selatalningu á Vestfjörðum og Strönd-
um í júní og júlí 1977. - Rann-
sóknastofnun fiskiðnaðarins og Líf-
fræðistofnun Háskólans, Reykjavík: 9
bls.
Boulva J. & I.A. Mc. Laren. 1979. Bio-
logy of the Harbor Seal Phoca vitulina
in Eastern Canada. - Bull. Fish. Res.
Bd. Canada 250: 1—25.
Caughley, G. 1977. Analysis of vertebrate
populations. - John Wiley & Sons,
New York: 234 bls.
Eberhardt, L.L., D.G. Chapman & Gil-
bert. 1979. A Review of Marine Mam-
mal Census Methods. Wildlife Mono-
graphs 63. — The Wildlife Society, Inc.
Washington D.C.: 46 bls.
Erlingur Hauksson 1980a. Selatalning
1980. — Bráðabirgðaskýrsla, Rann-
28