Náttúrufræðingurinn - 1951, Blaðsíða 6

52
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
lagsins, og gegndi liann formennsku í 11 ár eða til aðalfundar 20
júní 1900. Jafnframt því var hann allan þann tíma umsjónarmaður
safnsins.
Þegar á fyrsta ári félagsins eignaðist það talsvert af náttúrugrip-
um, sem urðu fyrsti vísirinn að safninu. Má fyrst nefna gripi þá, er
Hafnarfélagið hafði aflað, en þeir voru afhentir Reykjavíkurfélag-
inu til eignar við stofnun þess. Voru þetta nær eingöngu útlendir
gripir, en fyrsti íslenzki gripurinn, sem sal'nið eignaðist, var geirnyt,
sem fékkst fyrir milligöngu Sigurðar sýslumanns Jónssonar í Stykkis-
hólmi. Næsti gripurinn var svo hamur af hafsúlu, sem Sigfús Bjarn-
arson, konsúll á Isafirði, sendi safninu. Síðan eykst safnið smám
saman, enda urðu ýmsir til að senda því góðar gjafir. Má þar einkum
nefna fullkomið íslenzkt eggjasafn, sem Nielsen, verzlunarstjóri á
Eyrarbakka, gaf árið 1890.
Stofnun félagsins og safnsins var auglýst allrækilega, og var hennai
víða getið í erlendum náttúrufræðitímaritum. Varð þetta til þess, að
ýmsar erlendar vísindastofnanir og söfn sneru sér til félagsins og
sendu því gripi og rit, ýmist gefins eða í skiptum. Fyrsta erlenda
stofnunin, sem sneri sér til félagsins með ósk um skipti á munum,
var Smithsonian Institution í Washington, og sendi hún síðan safn-
inu á annað hundrað tegunda af lægri sjávardýrum.
Yfirleitt má segja, að safnið hafi vaxið með eðlilegum hætti fyrsta
áratuginn, en skortur á viðunandi liúsnæði og örðugleikar á því að
verja muni þess skemmdum ollu því, að margt eyðilagðist jafnóðum,
og þess vegna er nú lítið til af elztu munum safnsins.
Til að byrja með átti félagið ekki völ á neinu luisnæði fyrir muni
þá, er söfnuðust, og Gröndal og Björn Jensson, sem var fyrsti ritari
félagsins, tóku því að sér að geyma gripina heima hjá sér, þangað
til að húsnæði fengist. En vorið 1890 var leigt herbergi handa safninu
í einu af Thomsenshúsum við Hlíðarhúsastíg (nú Vesturgötu). Vor-
ið 1892 er safnið flutt þaðan í tvö herbergi í húsi Kristjáns Ó. Þor-
grímssonar kaupmanns, og var safnið í þessum húsakynnum til miðs
sumars 1895. Árið 1894 kom Bjarni Sæmundsson heim frá Kaup-
mannahöfn að afloknu námi. Vorið 1895 hreyfði hann því, hversu
húsnæði safnsins væri ónógt, og safninu væri jafnvel hætta búin, ef
það væri þar lengi. Þetta varð til þess, að stjórnin boðaði til auka-
fundar út af húsnæðismálinu. Var hann haldinn í leikfimishúsi
barnaskólans á sumardaginn fyrsta 1895. í félagsskýrslunni fyrir árin
1894—1895 segir Gröndal meðal annars svo frá þessum fundi: „Hr.