Náttúrufræðingurinn - 1951, Qupperneq 37

LANDSKJÁLFTINN 1584
83
Svo virðist sem heilmikið hafi þnrft að dytta að bæjarhúsum á Ós-
landi, Seli = Hofsstaðaséli?, Selhúsum?, Hóli = í Fljótum, neðri
eða ytri?, Stekk?, Höfða = á Höfðaströnd?, Brúarlandi í Deildardal,
Holti — í Fljótum, eða Geldingaholti?, Hólum í Fljótum, Hofi á
Höfðaströnd og Gröf sama staðar, og Saur.bæ = í Fljótum eða
Hjaltadal?, svo að það helzta verði tínt til. Sigríðarstaðir eru oft
nefndir, en ekki er gott að sjá, hverjir þeir eru. Þar standa þá yfir
allýtarlegar byggingaframkvæmdir. Nokkuð öruggt má þá telja, að í
utanverðum Skagafirðinum austanverðum standa yfir allmiklar við-
gerðir á bæjarhúsum um árin 1590—92. Auðvitað kynni það að stafa
af því, að Guðbrandur eigi meiri viðakost þá en ella, þar sem hann
er þá nýlega búinn að fá heilan timburfarm og hefur, ef til vill, ekki
þurft að nota hann allan. Þar að auki kynni einnig að hafa fallið til
eitthvert slátur úr kirkjunni. Því á 3. bl.r. stendur m. a.: Item til
Brúarlands: 6 stafgildi sökuð, sem gæti reyndar verið misskrift fyrir
söguð.
í reiknings- og minnisbókinni sjálfri eru þessir viðarreikningar
nefndir: bls. 57, 1587 í Víðidalstungu, bls. 142, í Miklagarði 1589,
bls. 214, 1593 á Óslandi. Tilviljunin hefur sjálfsagt ráðið miklu um
það, hvað varðveitzt hefur af gömlum skjölum meir og minna sund-
urlausum, en eftirtektarvert er það þó, að það, sem varðveitzt hefur,
skuli allt vera frá því um sama leyti 1587—93. Að vísu hefur atorka
Guðbrands verið einna rnest þessi árin. Það sýnir m. a. bókagerðin
á þeim tíma. En liitt liggur mjög nærri að álykta, að landskjálftinn
1584 hafi aðallega gert vart við sig í austanverðum Skagafirði utan-
verðum. Reyndar er orðalag Björns á Skarðsá: „Landskjálfti mikill
á íslandi", nokkuð ópersónulegt. Gæti það samt stafað af því, að við-
burðurinn gerðist í æsku hans. Hitt er svo það, að landssvæði þetta
er ekki talið til jarðskjálftasvæðanna eiginlegu, en skemmst er þá að
minnast hinna miklu jarðhræringa á Dalvík.
Ef til vill koma seinna einhverjar aðrar og haldbetri heimildir í
leitirnar um þennan landskjálfta heldur en þær, sem hér hefur verið
bent á. En meðan svo er ekki, hygg ég, að þessi athugasemd leysi
vandann um staðsetningu landskjálftans 1584 að nokkru leyti.