Náttúrufræðingurinn - 1951, Blaðsíða 8

54
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
lengi vel aðeins frá kl. 2—3 á sunnudögum, en þó ekki í skammdeg-
inu.
Á fyrsta áratugi safnsins og félagsins var eðlilega við mikla byrj-
unarörðugleika að etja. Félagið Iiafði úr litlu fé að spila, og menn
voru yfirleitt áhugalausir og tómlátir um málefni þess og safnsins.
Auk þess var lengi vel mikil óreiða á reikningum félagsins og öðrum
málefnum Jjess, og safnið hraktist úr einum stað í annan og fékk
þó aldrei á þessu tímabili viðunandi lnisnæði. Fundir voru oft svo
illa sóttir, að ekki var hægt að halda lögmætan aðalfund o. s. frv.
I skýrslum félagsins og gerðabók þess rekur Gröndal oft raunir sínar
og fárast yfir ástandinu. Hinn 15. júlí 1893 var t. d. haldinn fundur
og farast Gröndal þannig orð um hann í gerðabókinni: „Formaður
sagði, að hann áliti að í rauninni væri ekkert náttúrufræðifélag til
lengur, og svipuð orð fórust einhverjum hinna, en sökum mannfæð-
ar var ekkert gert á fundinum, eða með öðrum orðum: þar varð
enginn fundur heldur en vant er.“ Þremur árum síðar hefur Grön-
dal skráð eftirfarandi í gerðabókina: „Hinn 30. júní 1896 átti að
halda ársfund í náttúrufræðifélaginu, en enginn kom nema formað-
urinn og Bjarni Sæmundsson og Jón Norðfjörð Jóhannesson, svo að
ekkert var gert á fundinum, en allt sem samþykkjast átti, samþykkist
því þegjandi og stendur annars allt við hið sama.“
Mér er nær að halda, að félagið hefði lognazt út af á þessu tíma-
bili, ef safnið hefði ekki haldið í því lífinu. Þetta afkvæmi félagsins
var staðreynd, sem ekki var hægt að ganga fram hjá, og það óx og
dafnaði án þess, að við væri ráðið. Má því segja, að safnið og félagið
hafi haldið lífinu hvort í öðru.
Þegar rakin er saga fyrstu ára félagsins, má ekki gleyma þeim
þætti, sem Stefán skólameistari átti í vexti þess og viðgangi, auk þess
sem hann var aðalfrumkvöðull að stofnun þess, eins og áður hefur
verið að vikið. Stefán átti sæti í stjórninni fyrstu 4 árin. Vegna bú-
setu sinnar norður á Möðruvöllum var örðugleikum bundið fyrir
hann að vinna að málefnum félagsins og safnsins, og varð það meðal
annars til þess, að hann sagði af sér stjórnarstörfum á aðalfundi hinn
28. ágúst 1893. En bréfasafn félagsins sýnir, að meðan hann átti sæti
í stjórninni, hefur hann skrifað Gröndal hvert bréfið á fætur öðru
og verið óþreytandi að hughreysta hann og stappa í hann stálinu og
leggja á góð ráð um margt varðandi félagið og safnið.
Meðal annars skrifar Stefán hinn 20. okt. 1889: „Það er örðugt að
koma almenningi í skilning um, að Náttúrugripasafn geti haft