Náttúrufræðingurinn - 1951, Blaðsíða 13

ÞÆTTIR ÚR SÖGU NÁTTÚRUGRIPASAFNSINS
59
fyrir aðfinnslum. En þeim, sem þekktu hann bezt, mun þó öllum
hafa verið hlýtt til hans og metið hann mikils. Meira að segja Þor-
valdur Thoroddsen talar mjög lilýlega um hann í æviminningum
sínum, en Þorvaldi verður ekki borið á brýn, að hann hlaði oflofi á
samferðamenn sína á lífsleiðinni. Sem náttúrufræðingur risti Grön-
dal aldrei djúpt, og viðhorf hans til náttúrufræðilegra viðfangsefna
voru oft harla barnaleg. Vísindamaður í náttúrufræði gat Gröndal
því varla talizt á þeirra tíma mælikvarða. En þrátt fyrir það er aug-
, ljóst, að hann hefur liaft einlægan áhuga fyrir náttúrufræðilegum
málefnum, og þrátt fyrir alla galla hans megum við vera honum
þakklát fyrir þann þátt, sem hann hefur átt í því að halda lífi í fé-
laginu og safninu á erfiðasta skeiði þeirra.
Helgi Pjeturss tók við af Gröndal sem formaður náttúrufræðifé-
lagsins og umsjónarmaður safnsins, og gegndi hann þessum störfum
til ársins 1905. Tímabil Helga er stutt og einkennist af kyrrstöðu og
aðgerðaleysi. Safnið jókst lítið, ef undanskildar eru gjafir Bjarna Sæ-
mundssonar. Á þeim fáu fundum, sem haldnir voru á þessu tímabili,
virðist lítið hafa gerzt. Fundargerð aðalfundar frá 1902 hljóðar t. d.
þannig: „Ár 1902, 30/6 var aðalfundur félagsins haldinn. 4 rnættu.
Reikningur framlagður. Stendur því status quo. H. Pétursson, p. t.
formaður." Það markverðasta, sem gerðist á þessu tímabili, var þó
það, að 1903 var safnið flutt í nýtt hús, er Geir Zoega hafði látið
byggja á Vesturgötu 10. Fékk safnið þar 2 allstórar stofur og 1 lítið
herbergi og auk þess nokkurt geymslurúm. Án þess, að ég vilji á
nokkurn hátt gera lítið úr vísindaafrekum Helga Pjeturss, fæ ég þó
ekki betur séð en hann hafi aldrei liaft neinn verulegan áhuga
fyrir félaginu og safninu. Og það er víst, að hann hafði aldrei neinn
áhuga fyrir söfnun náttúrugripa. Það verður því ekki sagt, að jarð-
fræðingarnir hafi látið sig málefni safnsins miklu skipta, því að Þor-
valdur Thoroddsen, sem átti sæti í félagsstjórninni fyrstu 5 árin
(1889—1894), virðist ekki heldur hafa haft neinn sérstakan áhuga
fyrir safninu og félaginu. En hins vegar mun hann hafa unnið tals-
vert að því að auka og bæta skólasafn Menntaskólans.
Árið 1905 tekur Bjarni Sæmundsson við af Helga Pjeturss sem
formaður félagsins og umsjónarmaður safnsins, og gegndi hann þeirn
störfum til dauðadags árið 1940 eða í 35 ár. Það má segja, að með
Bjarna hefjist blómaskeið náttúrugripasafnsins. Bjarni kemur
snemma við sögu félagsins og safnsins. Árið 1890 skrifar Stefán skóla-
meistari Gröndal á þessa leið: „Ég vil ekki hafa Móritz Halldórsson