Náttúrufræðingurinn - 1951, Blaðsíða 42

88
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
Reykjavík, og tveimur árum síðar stóð svo á, að hann gat skoðað
steinflísina og þekkti þá strax hvaðan hún rnyndi kornin vera. í
Bakkabrúnum framarlega í Víðidal, voru móbergsmyndanir, sem
flísin hafði brotnað úr, og við nánari eftirgrennslun kom í ljós að
móbergsmyndanir þessar voru all auðugar af blaðförum. Samsumars
hafði honum iieppnazt að leiða að því veigamikil rök, að móbergið
í Bakkabrúnum væri myndað á hlýviðris skeiði jökultímans. Um
gróður hér á land á jökultíma var þá ekkert vitað.
Jakob reit grein um rannsóknir sínar: „Móbergsmyndanir í
Bakka(kots)brúnum og steingervingar þeirra“, er birtist í Náttúru-
fræðingnum 1935, bls. 97—114. Síðar reit hann enn rækilegar um
rannsóknirnar á ensku: „The Interglacial Formation In Víðidal,
Northern Iceland“. Kom sú grein í tímariti félags jarðfræðinga í
London, Quarterly Journal of the Geological Society of London,
vol xcv, bls. 261—273, október, 1939. Áður en ritgerðin var prentuð,
var hún lesin, eins og venja er um slíkar greinar, á fundi í jarðfræð-
ingafélaginu og vakti efni hennar eftirtekt. í umræðunum, sem fram
fóru um greinina að loknum lestri hennar, var komist svo að orði
um hana, að hún væri „a most important and enterprising piece of
work“. Enda var hér ekki aðeins um nýuppgötvaða síðu í ísaldasögu
íslands að ræða, heldur var hitt athyglisverðara og skipti meira máli
fyrir kvarter-jarðfræðina, að fundizt hafði jafn þykk og ótvíræð
interglacial jarðlaga myndun norður undir heimskautsbaug. Það
var rothögg á þær tilgátur, sem enn létu við og við á sér bæra, að í
tiltölulega suðlægum löndum, eins og t. d. Bretlandi, hefði aðeins
átt sér stað eitt jökulvaxtarskeið og einn leysingatími á pleistocen.
Frá almennu sjónarmiði kvarterjarðfræðinnar var þýðing ritgerðar-
innar einmitt fólgin í þessu, því var það mikilsvert að greinin kom
í jafnkunnu og vel metnu tímariti og Quart. Journ. Geolog. Soc. of
London er, en brezkir laxveiðimenn, er dvöldust á Lækjamóti á
sumrum, munu hafa skýrt brezkum jarðfræðingum frá rannsóknum
Jakobs, og komið sambandinu á milli hans og þeirra.
Þegar jarðfræðirannsóknir Jakobs H. Líndals eru metnar, verður
að hafa í huga, að aðalstörf lians eru á öðrum sviðurn. Hann var
bóndi og jarðvegsfræðingur. Á öðrum stað í þessu hefti Náttúru-
fræðingsins er gerð grein fyrir jarðvegsrannsóknum Jakobs. Mér er
kunnugt um að Jakob var alltaf hlaðinn tímafrekum búsýslustörfum
og sveitarstjórnar störfum. Hann gat þess við mig stundum, að hann
hefði lítinn tíma til jarðfræðirannsóknanna, sem hugur hans stóð