Náttúrufræðingurinn - 1970, Blaðsíða 48
42
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
1966, og voru 4 egg í hvoru þeirra (bæði útungst. 1). Hreiðrin voru
í mýrajöðrum. Aðalhreiðurefnið var sina, en einnig fannst mosi,
hríslauf og bláberjalyngslauf í hreiðrunum. Við hreiðrin sáust eng-
ir óðinshanar, en hins vegar voru þeir á tjörnunum í kring.
Kjói (Stercorarius parasiticus). Kjói var algengur í Skógum
en þrátt fyrir leit tókst ekki að finna hreiður, þótt skilyrði til varps
ættu að vera eins og bezt verður á kosið. En dag hvern komu kjóar
úr nágrenninu í eggjaleit, einn eða tveir saman í hvert sinn. Flesta
hef ég þó séð þá 5 saman. Ósjaldan fundust hreiður, sem höfðu
verið eyðilögð af kjóa eða hrafni, og voru það helzt endurnar og
hettumáfurinn, sem urðu fyrir barðinu á þessum tegundum.
Tvisvar fannst dauður kjói við hreiður. Hinn 3. júní 1967 fannst
dauður kjói (dökka afbrigðið) við andarhreiður, sem hann var búinn
að ræna. Virtist svo sem hann hefði kafnað, en heilt egg stóð í
hálsinum á honum. Hinn kjóinn fannst daginn eftir við hettumáfs-
hreiður, og veit ég ekki hvað orðið hefur honum að aldurtila,
en hreiðrið var óhreyft og enga áverka að sjá á kjóanum. Voru
báðir þessir kjóar með öllu óskemmdir, sýnilega nýdauðir. Var
síðari kjóinn af Ijósa afbrigðinu. Spóinn var langskæðasti óvinur
kjóans, en þeir réðust margir saman á kjóana. Athuganadagana
20. til 23. júní 1968 sá ég að meðaltali 5 dökka kjóa á móti hverjum
Ijósum í Skógum.
Svartbakur (Larus marinus). Ekki er hægt að segja, að svart-
bakur hafi verið tíðséður á svæðinu. Yfirleitt sáust einungis stakir
fuglar, en oft liðu einn og tveir dagar á milli þess sem þeir sáust.
Einu sinni (2. júní 1967) fannst svartbakshreiður á svæðinu.
Hreiðrið var á gömlu tóftarbroti og voru 3 egg (3) í því. Hreiður-
efni voru gras, rótartágar, fjaðrir o.fl. Er þetta í eina skiptið, sem
svartbakshreiður fannst á svæðinu. Aldrei varð ég var við ágang
svartbaks á varplöndin.
Hettumáfur (Larus ridibundus). Hettumáfurinn var lang-
algengasti varpfuglinn í Skógum, þeirra 28 tegunda, sem þar urpu.
Fjölgaði honum mjög frá ári til árs. Árin 1964 og 1965 varp hettu-
máfurinn nær einvörðungu í norðurhólfinu, en árið 1966 hafði hann
dreift sér dálítið suður eftir Skógum. Árið 1967 var svo hettu-
máfur dreifður um mestalla Skóga, en mest varp hann miðsvæðis
í miðhólfinu og kringum nyrðri skurðinn. Skiptu pörin hundruð-
um. Ekki var um jrað að ræða, að hettumáfurinn veldi sér eitthvert