Samvinnan - 01.03.1950, Blaðsíða 24

KONUKNAR OG SAMV/NNAN
Hið nýja reynslueldhús sænska
samvinnusambandsins
í RIÐ 1943 var stofnað við
sænska samvinnusambandið
svonefnt reynslueldhús (provkök).
Eldhús þetta var inni í miðri aðal-
byggingu sambandsins og liafði til
umráða örlítið herbergi, en þar var
öllu svo haganlega komið fyrir og
vísindalega unnið, að þessari litlu
deild tókst á skömmum tíma að
vinna sér mikið álit.
Eldhúsið vann að því, að reyna á
vísindalegan hátt ýmsar fram-
leiðsluvörur sambandsins og segja
álit sitt á þeim. Einnig vann það að
almennri rannsókn niðursuðuvarn-
ings ýmissa fyrirtækja og gerði sam-
anburð á vörunum. Það hafði náið
samband við hinar fjölmörgu verk-
smiðjur sænska samvinnusambands-
ins og vann að vörufræðslu, bæði
fyrir nemendur samvinnuskólans
og húsmæður. Eldhúsið lét tíma-
ritum samvinnumanna í té góðar
uppskriftir og ráðleggingar, vann
að útgáfu matreiðslubókar o. m. fl.
Þegar húsmæðradeild sambands-
ins var stofnsett, árið 1945, varð
starfsemi reynslueldhússins fastur
þáttur í starfsemi hennar. Nú kann
einliver að álíta sem svo, að reynslu-
eldhúsið sé úr sögunni, þar sem hér
er talað um það í þátíð. Svo er þó
engan veginn. Aftur á móti hefir
eldhúsið, með ári hverju, fært út
kvíarnar og aukið starf sitt á marg-
víslegan hátt. Forustumenn sænsku
samvinnusamtakanna hafa sýnt
mikinn skilning á starfi þessu, enda
mun þeim fljótt liafa orðið ljóst,
hve mikilvæg slík starfsemi er. Nú
hefir reynslueldhúsið fengið vegleg
liúsakynni og birtist hér niynd af
eldhúsinu, eins og það lítur út í
dag-
EINS OG SÉST á myndinni, eru
„gufuskermar“ yfir eldavélun-
um. í Svíþjóð hefir fullsannazt, að
slíkir skermar auðvelda mjög hrein-
gerningu á eldhúsum, þ. e. a. s. ef
gufu-opið er nægilega stórt. Skerm-
arnir eru venjulega gerðir úr gleri
með fíngerðu stálneti innan í sjálfu
glerinu. Horn og brúnir eru gerðar
úr ryðfríu stáli eða máluðu járni.
Þetta lítur því vel út, auðvelt er að
halda skermunum hreinum og þeir
draga ntjög lítið úr birtunni. í eld-
húsinu eru tveir mismunandi
skermar. Sá sem sést framar á mynd-
inni hefir lóðrétta veggi og er
byggður 180—190 cm. frá gólfi, svo
að sá, sem vinnur við eldavélina,
getur óhindrað staðið undir skerm-
inum. Hinn, sem sést aftar á mynd-
inni, er byggður aðeins 150 cm. frá
gólfi, og á því að gefa enn betri
raun en sá fyrrnefndi. Þegar unnið
er við eldavélina, er hægt að skjóta
framhlið skermsins upp, svo að hún
verði ekki í vegi.
HINGAÐ SENDA verksmiðjur
sambandsins vörur sínar, eld-
húsið reynir þær og lætur verk-
smiðjunum í té niðurstöður sínar,
sem þær nota síðan við áframhald-
andi framleiðslu. Ýmsar deildir
sambandsins biðja um álit eldhúss-
ins á alls konar varningi, sem þeim
er boðinn til kaups. Kaupfélagsbúð-
irnar fá héðan uppskriftir fyrir út-
stillingar sínar og auglýsingar. Hús-
mæður hringja og spyrja ráða um
eitt og annað. Kvennagildin koma
í heimsóknir, þeim eru sýndar ný-
ungar og þannig haldið í sambandi
við framleiðsluvörur samvinnu-
manna jafnóðum og eitthvað nýtt
kemur fram. Kennslukonur eld-
hússins hafa á hendi sýnikennslu
og vörufræðslu fyrir nemendur
á kaupfélagsstjóra-námskeiðum, og
ýmiss önnur námskeið eru haldin.
Reynslueldhúsið tekur á móti er-
lendum gestum engu síður en inn-
lendum, og samvinnumenn og kon-
ur fjölmargra landa liafa heimsótt
það og dáðst að starfsaðferðum þess.
Nú hefur norska samvinnusam-
bandið (N. K. L.) farið að dæmi
Svía og stofnsett reynslueldhús í
sambandi við hina nýstofnuðu hús-
mæðradeild sambandsins, og er það,
að mestu leyti, sniðið eftir því
sænska.
Óhætt er að fullyrða, að slíkar
deildir auka mjög á áhuga kvenna
24