Samvinnan - 01.09.1950, Side 16

Marmarakista i grafarmnsterinu í Písa.
11 Camposanto, grafarkirkjan mikla i Písa.
guðshúsagerð var uppi á Ítalíu um
skeið. Þannig eru kirkjuturnar í Flór-
enz, Feneyjum og víðar.
Gamall Písabúi, og raunar ungur
líka, kann þá sögu, að örlaganornin
hafi komið því til leiðar að jörðin seig
undan giunninum, eftir að byrjað var
að byggja turninn. Hinu hafi þau
ekki varað sig á, að skakki turninn
varð til þess að halda frægð á lofti,
þegar herskipin voru sokkin, nýlend-
urnar komnar í annarra hendur og
Písa orðin venjuleg borg í Toscana-
héraði.
Turninn skakki er ekkert smásmíði.
Hann er 55 metra hár. Veggirnir eru
urn 4 metra þykkir neðst, en helm-.
ingi þynnri er ofar dregur. Öll bygg-
ingin er úr marmara og hið einkenni-
legasta listaverk. Til að sjá er turninn
sjö hæðir auk efstu hæðarinnar, sem
er mjóst, en þar er sjálfur klukkna-
turninn. í kringum neðstu hæðina að
utan eru 15 súlur, en helmingi fleiri í
kringum hinar. Hægt er að ganga upp
turninn eftir hringstiga, og er liallinn
það mikill, að maður verður hans
greinilega var á ferð sinni um stigana.
En úr klukknaturninum er hin feg-
ursta útsýn yfir borgina og umhverfi
hennar.
Sagt er að turninn hallist sextán og
hálfan metra og ef hallinn eykst um
30 cm. til viðbótar fullyrða verkfræð-
ingar að turninn falli. Þegar barizt
var um Písaborg í síðasta stríði, er sagt
að Þjóðverjar hafi lengst varizt í turn-
inum, því að þar hafi enginn að þeim
viljað skjóta af ótta við að skemma
hinn dýrmæta og furðulega turn.
Marmarakirkjurnar i Pisa.
Dómkirkjan sjálf er hið fegursta
listaverk að utan og innan og mjög
íburðarmikil. Henni svipar um sumt
til annara ítalskra kirkna frá þessu
tímabili, en hún er, eins og turninn,
byggð á elleftu öld úr svörtum og
hvítum marmara. Kirkjan var teikn-
uð af grískum byggingameistara í upp-
hafi, en hefur verið breytt mikið síð-
an. Hún ber með sér svipmót hinnar
tilkomumiklu og fögru byggingarlist-
ar Arabanna, sem Písabúar hafa orðið
fyrir sterkum áhrifum frá.
Hringkirkjan er ákaflega sérkenni-
leg bygging, sem líka er einstæð í
sinni röð. Hún stendur framan við
dómkirkjuna og alllangt frá henni.
Skakki turninn er aftur á móti rétt
við kirkjuna að kórbaki, ef kórbak
skyldi kalla. Aðalkórinn er nefnilega í
miðri kirkjunni undir hvelfingunni,
eins og öllurn kirkjum með þessu
byggingarlagi og fleiri ölturu annars
staðar um kirkjuna.
Sérstœð grafarmenning og
kirkjumusteri.
Fjórða byggingin í samstæðunni er
líka sérstæð í sinni röð og á hvergi
sinn líka í heiminum. Það er kirkju-
garðurinn, sem nálgast fullkomna
kirkju, að öllu byggingarlagi, nema
hvað hann er miklu stærri. Þetta mikla
musteri minnir ennþá nreira á bygg-
ingarlist Arabanna en dómkirkjan,
enda byggt eftir að Písabúar höfðu af
eigin raun kynnst hinum íburðar-
mikla og fagra byggingarstíl þeirra í
krossferðunum til Austurlanda.
Kirkjugarðsbyggingin, Camposanto,
er mikið mannvirki. Skipulag bygging-
arinnar er þannig, að í miðjunni er
stórt, aflangt, opið svæði með grasi-
vaxinni grund og lágum hríslum upp
við veggina. Meðfram öllum útveggj-
um eru breiðir, yfirbyggðir gangar. Á
útveggjum þeirra eru málverk, sem
túlka einstæða fegurð. Þau eru heilt
ríki fagurra lista, gert af hinum fornu
meisturum í Písa í árróða endurreisn-
arinnar á Ítalíu. Meðfram veggjunum
eru skrautlega úthöggnar marmara-