Samvinnan - 01.09.1950, Page 23

að því?“ Foreldrunum finnst þetta
svar þrjózkufullt og vanþakklátt.
BARNIÐ geymir hið innra með
sér andúðartilfinninguna, reið-
ina og óttann, enda þótt fullorðnir
geti lesið þessar tilfinningar í
hverri athöfn þess og öllu látbragði.
„Því augljósari, sem þessar tilfinn-
ingar eru,“ segir höfundur, „því
meiri þörf er barninu á aðstoð okk-
ar við að meðhöndla þær. Ef við
fordæmum þær, þorir það ekki að
segja okkur frá þeim, barnið þarf
að deila með okkur því, sem þjáir
það mest.“ Lítil stúlka, sem hefur
orðið að þola refsingu af hendi
móður sinnar, segir í reiðikasti:
„Eg hata þig, þú ert vond.“ Það er
léttir fyrir þessa telpu, að heyra
móður sína svara: „Eg veit að þú
hatar mig stundum. Manni líður
illa með því.“ Það er léttir að vita,
að þessar tilfinningar, sem liggja
barninu þungt á hjarta, eiga að
mæta skilningi foreldranna, og þau
vita og skilja, að þær eru til. Þegar
barnið getur skýrt foreldrum sínum
frá þessum tilfinningum án þess að
eiga von á að fá snuprur fyrir, kem-
ur oft af sjálfu sér, að boðum og
bönnum er hlýtt án fyrirhafnar.
Skilningur á tilfinningum barnsins
og aðstoð við að lýsa þeim í orðum,
þýðir ekki, að barnið eigi að halda
áfram dyntum sínum og duttlung-
um. Reynslan sínir, að barnið er
síður óþekkt, ef það getur óhindr-
að talað um tilfinningar sínar.
Óþekktin er sýning á þeim. í reiði-
og óþekktarköstunum eru tilfinn-
ingarnar að koma fram í þessum
gerfum.
efni til. Barnið skilur slíka afstöðu,
kann að meta, að dómgreindin
minnkar, ef menn reiðast. í fjöl-
skyldum, þar sem fullorðna fólkið
biðst gjarnan afsökunar, ef því
verður eitthvað á, er líklegt að
börnin virði tilfinningar annarra
meira en ella, og slíkt er mjög mik-
ilsvert, því að þar er að finna und-
irstöðu góðrar hegðunar og um-
gengnisvenja.
Foreldrar ættu að gefa nánar gæt-
ur að því, að krefjast ekki of mikils
af barni sínu á vissum aldursstigum.
Það getur haft djúptæk áhrif á
barnið að geta ekki uppfyllt óskir
foreldranna, og útkoman verður oft
sú, að bamið þorir ekki að stofna til
óþvingaðrar samvinnu við foreldra
sína af ótta við að því mistakist.
„Því skyldi eg reyna?“ spyr barnið
sjálft sig. „Þau verða hvort sem er
ekki ánægð með það og heimta eitt-
hvað enn betra.“
Þessi stefna — að aga barnið með
samvinnu við það — virðist líkleg
til þess að minnka andúðartilfinn-
ingu þá, sem er undirrót svo margra
árekstra foreldra og barna. Hún
útilokar líka margar ástæður fvrir
refsingum og ávítum. Börn eru í
rauninni ákaflega sanngjörn, þ. e.
er við tökum hæfilegt tillit til
þroska þeirra og getu, og við sjálf
erum sanngjörn. Lokaorð höfundar
eru: „Bezta reglan er að vera hrein-
skilinn og sannsögull við barnið.“
Móðir og barn
Játning foreldra, að þeir ráði
stundum heldur ekki við þessar til-
finningar, að þeir reiðist og geti
verið ósanngjarnir, getur valdið
því, að refsing eða bann veki ekki
langvarandi andúð í brjósti barns-
ins. Samkvæmt skoðun þessa höf-
undar eiga foreldrar að játa sínar
eigin yfirsjónir fyrir barninu, þeg-
ar svo ber undir, t. d. að refsing
eða ávítur hafi nú e. t. v. verið
meiri en hegðun barnsins gaf til-
Nýlega er komin út á forlagi
Norðra athyglisverð bók, sem for-
eldrar ættu að gefa gaum. Nefnist
hún „Móðir og barn“ og fjallar um
samband móður og barns frá fæð-
ingu. Höfundurinn er frú Þorbjörg
Árnadóttir uppeldisfræðingur. —
Þessi bók er nauðsynleg handbók
fyrir hvert barnaheimili og hefur
hún hlotið góða dóma gagnrýnenda
í blöðum. Bókin fæst í sterku bandi
og verðinu er stillt í hóf.
Hugsanir á hættutíð
Um traust og hugrekki.
Hinn spaki maður hættir ekki lífi
sínu að óþörfu vegna þess, að hann
metur aðeins fáa hluti svo mikils. En
hann er þess albúinn, á mikilli hættu-
tíð, að láta jafnvel líf sitt, með því að
hann veit, að slíkar aðstæður geta
skapazt, að lífið sé ekki þess virði að
lifa því. — Aristoteles.
Látum oss treysta því, að réttlætið
sé máttugt, og í þessari fullvissu mun
trúin leyfa oss að þora að gera skyldu
vora, allt til hinzta dags.
— Lincoln.
Hvað eina, sem nauðsynin leggur
þér á lierðar, skaltu þola, hvað eina,
sem hún býður, skaltu gera.
— Goethe.
Um frjálsræði.
Frelsi í lýðræðisþjóðfélagi er kóróna
ríkisins, og þess vegna geta frjálsir
menn aðeins hugsað sér að búa við
lýðræðisstjórn. — Platon.
Þeir, sem vilja fórna frelsinu til þess
að öðfast tímabundið öryggi, verð-
skulda hvorki frelsi né öryggi.
— Benjamin Franklin.
Frjálsir menn, munið þessi sann-
indi: Við getum öðlast frelsið, en það
vinnst aldrei aftur, ef það glatast.
— Rousseau.
Sérhverjum manni ber, að hann sé
virtur sjálfs sín vegna, og það er glæp-
ur gagnvart virðingu þeirri, sem hann
á kröfu á sem mannleg vera, að nota
hann sem verkfæri til þess að ná ein-
hverjum utanaðkomandi árangri.
— Imanúel Kant.
Um hugsjónir mannsins.
Drottinn lét manninn ganga upp-
réttan á tveimur fótum til þess að
liann gæti litið himinhvolfið og horft
upp til stjarnanna. — Ovid.
Það eru miklir menn, sem sjá, að
hugsjónaleg verðmæti eru styrkari en
efnislegur kraftur. Það eru hugsanir,
sem stýra veröldinni. — Emerson.
23