Samvinnan - 01.09.1950, Page 29
(Niðurlag.)
ann, og aí því að eg vonaði, að þú mundir með þessu móti,
i'yrr eða síðar, sannfærst um ást mína og tryggð. Eg hélt,
að þetta væri hin eina rétta leið, og eg gekk þennan þrönga
og þyrnótta veg þín vegna, Sölvi, þótt sporin værn stundum
þung. Og allt þetta gerði eg aðeins vegna þess, að eg elskaði
þig. En þú — þú, sem lagðir aðeins æ þyngii byrðar á herð-
ar mér, — elskaðir þú mig? — Það liggur við, að eg sé tekin
að efast um það!“
Hafnsögumaðurinn stóð um stund orðlaus og næstum
senr þrumu iostinn af þessari skyndilegu og óvæntu árás
og einarðlegðu reikningsskilum. Honum var það mikil
nýlunda að líta á málin frá þessari hlið og skyndilega varð
honum ljóst, að hún kynni að liafa gilda ástæðu til að sjá
hlutina í þessu ljósi fi'á sínu sjónarmiði. Það var þó tals-
verð beiskja í röddinni, þegar hann svaraði:
„Því miður er alltof mikið liæft í því, senr þú segir, Elísa-
bet. — Eg veit líka fullvel, að óbreyttur, fátækur sjómaður
var ekki rið þitt hæfi — eg lref alltaf vitað það, allt frá
þeirri stundu, að við trrilofuðunrst. — Manstu, þegar þú
stóðst franran við málverkið af van Spyck titi í Amsterdanr
forðum? Þá var mér ljóst, að slíkan nrann lrefðir þri átt að
eignast. — Eða unr borð í ,,Apolló“, þegar þri dáðist svo
ákaft að „Norðstjörnunni“? Þá fann eg í hljóði til þess
sama, og mér varð svo nrikið unr þann seinfengna skilning
á því, hver lrafði átt að vera þín réttmæta stétt og staða í
lífinu, að eg sigldi skútunni eins og óður angurgapi út í
bráðan voðann nreð þeinr afleiðingum, senr þér eru sjálf-
sagt enn í fersku minni.“
„Slövi!“ hrópaði hún í örvæntingu. — „Þú veizt það
vel, að þú værir lrvorki stærri né meiri í nrínunr angunr,
þótt þú værir flotaforingi, lreldur en þú ert nú — senr
óbreyttur lrafnsögumaður. — Var það ekki einnritt jrú, senr
varst mér í lruga, Jregar eg horfði á myndina af van Spyck
að engunr væri frenrur treystandi til þess að leika afreks-
verk lrans eftir en einmitt jrér. — Og var mér ekki einnig
lrugsað til þín, þegar eg sá „Norðstjörnuna“ sigla franr lrjá
undir fullunr seglum. Þá var mér það efst í huga, að engunr
skipstjórnarmanni hæfði svo glæsilega skip betur en þér,
og að fátæki skipstjórinn á „Apolló“ væri Jró nreira virði í
nrínunr augum en öll sri glæsta sigling undir annarri og
óverðugri stjórn!"
Enginn getur lýst jreinr ósegjanlega fögnuði sem gagntók
hafirsögunránninn á Jressu augnabliki — þegar lrann lreyrði
konuna, senr lrann unni, lýsa því svo óskorað og einarð-
lega yfir, að lrann — og enginn annar en lrann sjálfur —
lrefði ávallt verið hetjan í öllum lrennar dagdraumum. Eins
og alltaf endranær, þegar hann heyrði lrana segja eitthvað
af fullunr sannfæringarkrafti, trúði lrann hverju lrennar
orði. Og honura fannst hann vera heimskasta skepnan
senr guð lrefði nokkru sinni leyft að stíga á jörðina. Ósjálf-
rátt breiddi hann faðminn út á nróti lrenni til Jress, að dænri
Alkibiadesar forðum, að ljúka deilunni við eiginkonuna
með því að lrefja hana upp á örmunr sér og bera hana frá
dómþingi hinna ákærðu heinr í hús sitt og taka lrana í fulla
sátt. En honunr féllust hendur, Jregar lrún lrélt áfram nreð
þungri alvöru og ásökun:
„Nei, Sölvi! — Það er ekki Jretta, senr allt veltur nú á,
heldur hitt, að þú hefur aldrei treyst mér og trúað. — Og
eg segi þér Jrað nú, af því að það er lreilagur sannleikur,
að það grær aldrei um heilt á milli okkar framar, ef þú get-
ur ekki útrýmt hverjum skugga af þessum óverðskuldaða
grun úr hugskoti þínu. — Skilur þú það ekki enn, að það
er friðurinn við heimilisarin okkar, sem er hér í húfi og allt
veltur á? Og fyrir heimilisfriðinn hef eg barizt öll Jressi ár.
Hans vegna hef eg reynt að J^ola það, sem eg hef raunar
aldrei haft skap til að sætta mig við annars. — Ef þú skilur
þetta ekki enn, Sölvi, þá — þá hjálpi guð bæði mér og þér!“
Hún hafði talað miklum sannfæringarkrafti. En nú
þagnaði hún skyndilega og sneri baki við honum og starði
jDÖgul og örvæntandi inn í eldinn á hlóðunum. Hann stóð
einnig Jrögull við hlið hennar sem þrumu lostinn og dirfð-
ist naumast að líta á hana, svo mjög hafði a'llt, sem hún
hafði gert uppskátt á Jressari stundu, fengið á hann. Víst
var J^að allt satt og rétt, sem hún hafði sagt. Og fyrir hug-
skotsaugum sá hann sjálfan sig standa svo óendanlega eig-
ingjarnan, hrokafullan og lítinn í samanburði við Jressa
miklu ást, langlundargeð og fórnarlund. Og víst var liann
bæði of mikillátur og sómakær til Jæss að viðurkenna ekki
villu sína hiklaust og opinskátt, Jjegar honunr var sjálfnm
orðið Ijóst, hversu hrapallega honum hafði skjátlast.
Hann gekk hljóðnr út að glugganum og stóð þar hugs-
andi um stund.
„Elísabet!“ sagði hann loks hógværlega. Þú veizt þó
mætavel, að þú hefur verið mér allt í þessunr heinri. Eg
veit líka, hvernig á því stendur, að eg lref gert þér svo rangt
til. Og eg skal fúslega játa það fyrir þér nú, þótt eg standi
þar með afhjúpaður sem aumlegt smánrenni 1 þínum aug-
um. — Já, Elísabet. — Eg hef aldrei þorað að treysta Jrér til
fulls, að eg einn ætti lrjarta þitt og lrug þinn allan, síð-
an —— hann lrikaði við og stamaði á þeirri játningu, sem
honunr fannst svo auðmýkjandi síðan þú varst lreit-
bundin sjóliðsforingjanum forðum. — Það lrefur alltaf ver-
ið eins og opið sár í sálu minni. Og eg lref aldrei getað var-
29