Samvinnan - 01.03.1951, Blaðsíða 18

J(c
onurnar oa
Sc
am vuinan :
Nýfízku almenningsþvottahús
í síðasta helti Samvinnunnar var í
þessum dálkum rætt um aðbúnað ís-
lenzkra húsmæðra til þvotta og um
skipan þvottahússins bæði hér á landi
og erlendis, þar sem slíku er hagan-
legast fyrir komið. í þessu sambandi
hala nokkrir lesendur titsins bent á
ýms atriði til viðbótar, sem fróðlegt
er að kynnast og verður þetta því rætt
örlítið nánar hér á eftir.
í greininni var minnzt á þvotta-
\’élar og réttilega á það bent, að varla
sé hægt að vænta þess fyrst um sinn,
að íslendingar hafi ráð á því að sjá
hverju heimili fyrir þvottavélum. Þó
hefur geysimikið verið flutt inn af
þvottavélum undanfarin ár, og er
athyglisvert að kynna sér, hvernig
þessar vélar hala verið notaðar.
Nú hefur það farið mjög í vöxt hér
hin síðustu ár, að byggð hafa verið
sambýlishús með mörgum íbúðum,
og er eðlilega mest um þetta í
Reykjavík. I slíkum liúsum má nú
víða sjá, að margar fjölskyldur í
hverju lnisi hafa eignazt þvottavélar,
því að þessar vélar standa í röðum í
Hér sésl húsmóÖir við þvottavél, sem hún hefir
ieigt sér i einn hinna nýju almenningsþvoUi-
liúsa, er nú ryðja sér til rúms.
þvottáhúsum bygginganna. Virðast
húsmæður í engu hafa breytt þvotta-
starfinu, þrátt fyrir vélarnar, því að
þær sjóða þvottinn eða láta hann
liggja í bleyti, og þvo ekki nema
tvisvar eða þrisvar í mánuði, eftir
því hve heimilin eru þung. Notar
hver húsmóðir sína þvottavél því tvo
eða þrjá daga í mánuði, en þess á
milli stendur luin ónotuð, en í þvotta-
húsinu stendur röð af vélum, þar senr
vel mætti komast af með eina.
Hér er um að ræða mikla sóun á
gjaldeyri, því að flestar þessara véla,
sem standa ónotaðar vikum saman,
mundu vel þola mikla notkun, en
flestar vélar eru þess eðlis, að lítil
sem engin notkun ler verst með þær.
Meðan þannig gengur í ljöldamörg-
um húsum víðs vegar um kaupstaði
landsins, og alveg sérstaklega í
Reykjavík, hefur verið fjöldi hús-
mæðra, sem eiga þung heimili og
verða að vinna baki brotnu við
þvottabrettið, en geta ekki fengið
þvottavél „vegna gjaldeyrisvand-
ræða.“
í sambandi við þetta má einnig geta
þess, að þvottavélar á heimilum eru
notaðar á nokkuð annan hátt erlend-
is, þar sem þær eru algengastar. Þar
eru þessar vélar venjulega hafðar í
eldhúsi eða einhverjum kima þess.
Húsmæður gæta þess, að tauið ekki
verði mjög óhreint, áður en það er
þvegið, með því að skipta oftar um,
en karlmenn gariga yfirleitt ekki
nema einn eða tvo daga í hverri
skyrtu. Við það, að tauið er ekki orð-
ið svart af skít, nægir algerlega sá
þvottur, sem þvottavélin veitir, og
sú fyrirhöfn að sjóða þvottinn, verður
að áliti þessara húsmæðra óþörf. Þeg-
ar tauið er ekki eins óhreint og oft
vill verða hér, áður en það er jnægið,
verður slit í þvottinum minna og
vegur það á móti því, hve flíkurnar
eru þvegnar oftar en ella.
Með því að hafa Jressa starfshætti
og jrvo oft en lítið, er Jrað húsmæðr-
unum ekki mikið meira verk að
setja nokkrar flíkur í þvottavél, sem
stendur í eldhúsinu, en það er að
Jrvo upp.
Segja má, að tilgangslaust sé að
1 jölyrða um þvottavélar, sem hafi ver-
ið ófáanlegar í landinu um langt
skeið. En nú virðast lrorfur á því, að
flutt verði inn allmikið af ýmiskon-
ar heimilisvélum, sem hér hafa varla
sést undanfarið, og getur því svo far-
ið, að ýms heimili eignist Jressi tæki,
s\’o framarlega senr verð á Jreim verð-
ur ekki óviðráðanlegt. Ur Jrví verð-
ur reynslan að skera.
ALMENNINGSÞVOTTÁHÚS.
Þá var rætt um Jrað í síðasta Jrætti,
að ahnenningsjrvottahús mundu
lengi verða ein lrezta stoð Jreirra hús-
mæðra, sem hafa Jrunga Jrvotta, en
ekki geta eignazt Jrvottavélar. En
einmitt á Jressu sviði hafa orðið at-
hyglisverðar nýjungar, sem fróðlegt
er fyrir húsmæður að kynnast.
Sú tegund Jrvottahúsa, sem hafa
stórvirkar vélasamstæður og Jrvo Jrar
í stórum stíl. mun vera algengust um
heim allan. Þá sækir starfsfólk
tauið heirn eða húsmæður skila Jrví
í afgreiðslu Jrvottahússins, en Jrað er
svo næsta dag eða nokkru síðar afhent
eða sent heim, blautt eða Jrurrkað eft-
ir óskum.
Nti er komið til sögunnar lrreytt
skipulag þvottahúsa. I staðinn fyrir
stórvirk þvottatæki, sem vinna mik-
ið magn í einu, er komin litla Jrvotta-
vélin, sem Jrvær fyrir eina og eina
luismóðir. Slíkum vélum (að vísu
sérstaklega útbúnum í Jressum til-
gangi) er komið fyrir í þvottahiis-
inu, og geta húsmæður komið Jrangað
með Jrvottapokann sinn og sjálfar
Jrvegið í vélunum. Fá Jrær leigða eina
þvottavél, keypta sápu og annað, er
til Jrarf, setja tauið inn í vélina og
lríða meðan hún Jrvær og þurrkar,
18