Samvinnan


Samvinnan - 01.01.1953, Blaðsíða 14

Samvinnan - 01.01.1953, Blaðsíða 14
/Evintýrið um sjótryggingar Forn-Grikkir höfðu sjótryggingar og kaffihás í London varð að mesta tryggingamarkaði heims, Lloyd's Fáar þjóðir byggja eins mikið af afkomu sinni á skipum og bátum og við Islendingar, og fáum mun það betur Ijóst, hversu mikils virði það er að eiga góðan og traustan flota kaup- skipa og fiskiskipa, sagði Erlendur Einarsson, framkvœmdastjóri Sam- vinnutrygginga í viðtali við Sam- vinnuna nýlega. En Islendingar munu fcestir hafa gert sér grein fyrir, hversu mikilvœgu hlutverki sjótrygg- in g ar gegna í allri útgerð þeirra, og hversu þýðingarmikið það er fyrir þjóðina að eiga örugg tryggingafélög, sem halda vel á þeim málum. Hvaða togarafélag eða bæjarfélag gæti keypt nýjan 10 milljóna togara, ef það missti eitthvert af skipum sín- um ótryggt? Hvaða skipafélag gæti endurnýjað 15—20 milljóna kaupskip, ef þau strönduðu og eyðileggðust ótryggð? Hvernig færu íslendingar að, ef eitthvert af smáskipum þeirra sigldi á stórt hafskip í þoku, sökkti því og væri talið bera fulla ábyrgð á slysinu? Hvaða innflytjandi, kaupfé- lag eða kaupmaður, gæti borið það, ef heill skipsfarmur af vörum eyði- legðist ótryggður? Þannig mætti lengi spyrja, hélt Er- lendur áfram, en svarið við öllum þessum spurningum er eitt og hið sama: Sjótryggingar vernda okkur gegn þessum alvarlegu hættum. Það er hlutverk þeirra. Erlendur sagði, að íslenzki flotinn væri lágt áætlað um 700 milljón króna virði, og væri það samkvæmt langri reynslu hér og erlendis ekki talið rétt að verja minnu en um 30 millj. króna til tryggingar á skipunum. Milljónir velta aftur til þeirra til að bæta marg- vísleg smátjón, sem þau verða.árlega fyrir, og síðan verða íslenzku trygg- Viðtal við Erlend Einarsson, framkvæmdastjóra ingafélögin enn að verja miklum hluta þessa fjár til að endurtryggja sig er- lendis. Er hvergi nærri nógu mikið fjármagn til í landinu enn til að kom- ast hjá endurtiyggingum erlendis, enda þótt hægt sé að taka aðrar trvggingar á móti utan lands frá til að vega nokkuð á móti. Erlendur tel- ur nauðsynlegt, að skattayfirvöldin geri ttyggingafélögunum kleift að auka iðgjalda- og varasjóði sína að miklum mun, en með því móti yrði unnt að auka endurtryggingar þeirra erlendis. Þá nam innflutningur og út- flutningur í fyrra um 1800 milljónum króna (að viðbættum 10%, sem alltaf er bætt við vörutryggingar) og mundi trygging á þeim vörurn kosta um 9 milljónir. Kosta vörutryggingar frá 0,3% til 2% eftir því, hvað um er að ræða. Við þetta bætast tryggingar á vörum í siglingum milli hafna í land- inu, tryggingar á veiðarfærum og margt fleira, svo að sennilega ver þjóðin yfir 40 milljónum til að skapa öryggi fyrir flotann og þær vörur, sem hann flytur. Má af þessu marka, að það er mikils virði að vel sé á þessum málum haldið og tryggingum þessum sé stjórnað af hinni mestu varfærni. ÆVINTÝRIÐ UM SJÓ- TRYGGINGARNAR. Erlendur skýrði ennfremur svo frá, að siglingaþjóðir hefðu snemma á öld- um komizt að raun um, að sjótrygg- ingar voru alger nauðsyn. Eru þær taldar vera elztar allra trygginga að uppruna, og voru þær teknar upp af Grikkjum hinum fornu og fleiri sigl- ingaþjóðum á Miðjarðarhafi löngu fyrir daga Krists. Tryggingarnar voru þá að vísu frumstæðar, en þróuðust jafnt og þétt gegnum aldirnar. Höfðu þær náð almennri útbreiðslu á 16. og 17. öld, enda þótt til séu ítalskir og spánskir tryggingasamningar frá næstu öldum á undan. Það voru Englendingar, sem stigu stærstu skrefin í framförum á þessu sviði, og flestar frásagnir af því máli hefjast á litlu kaffihúsi í London ár- ið 1687. Eigandi þessa kaffihúss hét Edward Llo}^d og meðal tíðustu gesta hans voru skipaeigendur og sjómenn. Kom brátt að því, að hvergi þótti ör- uggara að fá nýjustu upplýsingar um skip og skipaferðir en yfir tebollanum hjá Lloyd og fyrr en varði voru rnenn farnir að verzla þar með tryggingar. Sjótjón voru þá stórum tíðari en nú, kaupförin ófullkomin seglskip og mikið um sjóræningja á höfunum. Varð það brátt alvitað mál, að hjá Lloyd gestgjafa gætu menn hitt miðl- ara, sem tóku að sér að tryggja skip og farm, einn eða fleiri saman. Frá þessu kaffihúsi í London hefur þróazt mesti ttyggingamarkaður heims, og hann ber enn sama nafnið, Lloyd’s. Frá öllum löndum heims bgr- ast nú tryggingar til Lloyd’s og um- boðsmenn markaðsins eru hvarvetna. Enda þótt nútíma skipan sé nú á þessum málum, svo sem bezt má verða, er starfsemin í höfuðdráttum eins og hún var á fyrstu árunum í kaffihúsinu, þótt ótrúlegt kunni að virðast. Það er fyrst merkilegt við Lloyd’s, að það er hvorki hlutafélag, sam- 10

x

Samvinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.