Samvinnan - 01.08.1960, Page 18

KAREN
BLIXEN
Sagan
eilífa
„Vertu sæl, Virginía,“ sagði liann.
„Þetta heitir þú, Virginía. Ég ætla að
skýra bátinn eftir þér. Ég mun gefa
honum nöfn okkar beggja — „Páll og
Virginía." Hann mun sigla, merktur
nöfnum okkar beggja, eftir Stóra-
straumi og Kögeflóa."
„Viltu muna mig?“ spurði Virginía.
„Já,“ svaraði sjómaðurinn.
„Alltaf, alla þína ævi“?
„Ég skal hugsa til þín svo lengi senr
ég lifi,“ sagði hann. „Hvernig ætti ég
líka að geta komizt hjá því, þegar ég
sigli bátnum mínum? Ég mun hugsa
til þín þegar ég set upp segl og létti
akkerum. Og einnig þegar ég varpa
akkerum. Ég mun hugsa til þín á
morgnana, þegar fuglarnir hefja upp
söng sinn. Ég mun minnast ilmsins
af þér, og hvernig þú varst viðkomu.
Ég mun aldrei hugsa um nokkra aðra
stúlku. Því að þú ert yndislegasta
stúlkan í veröldinni.“
Hún fylgdi honum til dyranna og
vafði handleggjunum um háls hans.
Þar var ennþá dimmt, enda fjarlægð-
in þar mest frá glugganum. Skyndi-
lega heyrði hún sjálfa sig gráta. „En
ég á eina mínútu eftir,“ hugsaði hún,
og þau vöfðu hvort annað örmum og
kysstust.
„Líttu á mig,“ bað hún hann. „Líttu
á nrig, Páll.“
Hann horfðist alvarlegur í augu við
hana.
„Mundu andlit mitt,“ sagði hún.
„Horfðu á andlit mitt, og festu það
þér í minni. Mundu að ég er seytján
ára. Mundu, að ég hef aldrei sofið hjá
nokkrum, nema þér.“
„Ég skal muna alltsaman,“ sagði
hann. „Ég mun aldrei gleyma andliti
|)ínu.“
Hún vafði sig að honum og lyfti tár-
votu andlitinu upp á móti honum.
Hún fann, að hann gerði hikandi til-
raun til að losa sig.
„Nú verður þú að fara,“ sagði hún
og ýtti honum frá sér.
XV.
KUÐUNGURINN.
Þennan sama morgun gekk Elíshama
eftir malarlagðri brautinni heim að
húsi mr. Glays, til þess að skeyta, á
hóglátan hátt, eftirmála og punkti
aftan við söguna.
Borðbúnaðurinn var ennþá á borð-
inu í matsalnum, og jafnvel vín í
glösunum. Kertin voru útbrunnin,
nema eitt, sem ennþá stráði daufri
glætu umhverfis stikuna.
Mr. Glay var hér einnig ennþá. Hann
sat á púðum í hægindastól sínum og
hvíldi fæturna á skemli. Hann hafði
setið uppi og beðið komu morguns-
ins til þess að geta fullnægt sigurfýsn
sinni endanlega við sólarupprás. En
þessi fýsn hafði orðið honum of sterk.
Elishama stóð lengi hreyfingarlaus
eins og öldungurinn, og starði á hann.
Hann hafði aldrei áður séð húsbónda
sinn sofa, og hafði ályktað af nöldri
hans og kvörtunum, að slíkt gæti
ekki komið til greina. Já, hugsaði
hann, þá hefur mr. Glay haft rétt fyr-
ir sér, hann hefur uppgötvað eina
meðalið, sem dugði gegn sjúkdómi
þeim, er þjáði hann. Þegar saga verð-
ur raunveruleg, öðlast sálin ró.
Augu öldungsins voru lítið eitt opin
—■ mött eins og fjörusteinar — en
þunnar varirnar voru klemmdar sam-
an og mynduðu bros. Andlitið var
grátt yfirlitum, sömuleiðis hinar
beinaberu hendur, er hvíldu á hnjám
hans. Sloppurinn hékk utan á honum
í svo djúpum fellingum, að hægt
hefði verið að láta sér detta í hug, að
enginn líkami væri innan í honum,
líkami, er myndaði samband milli
andlitsins og handanna. Þessi stolta
og óþjála persóna, er vakið hafði ótta
og öfund hjá þúsundum manna, líkt-
ist á þessari stundu einna helzt sprelli-
karli, þegar höndin, sem hélt í snúr-
una, hefur skyndilega sleppt henni.
Þjónn hans og trúnaðarmaður tók sér
sæti og hlustaði eftir hinum venju-
legu soghljóðum frá veilu brjósti öld-
ungsins. En steinhljóð var í herberg-
inu. Elishama endurtók með sjálf-
um sér orð spámanns síns:
„Og sorgir og andvarpanir munu
flýja.“
T langan tíma sat skrifarinn hjá hús-
bónda sínum og hugleiddi atburði
næturinnar, svo og kjör mannanna
yfirleitt. Hvað hafði komið fyrir hin-
ar þrjár sögupersónur mr. Glays?
Hefðu þær getað forðast það sem
skeði? Tæplega, hugsaði hann eins og
oft áður, þegar um er að ræða fólk,
sem þráir eitthvað ákveðið svo heitt,
að það getur ekki án þess verið. Fái
það ekki vilja sínum framgengt, kem-
ur það þeim í koll, en fái það óskir
sínar uppfylltar, kemur það þeim
rækilega í koll. Að nokkrum tíma
liðnum ákvað hann að ýta við hin-
um hreyfingarlausa, samanfallna lík-
ama, svo að eigandi hans gæti séð
fyrir endann á hinu erfiða fyrirtæki
sínu. En hann sá sig um hönd og
ákvað að bíða enn um stund, og verða
fyrst vitni að sögulokunum sjálfur.
Hann yfirgaf þögull hið þögula her-
bergi.
Hann gekk að dyrum svefnherbergis
ins, og á meðan hann beið fyrir utan,
heyrði hann raddir tveggja mann-
vera, Hvað hafði skeð á milli þeirra
tveggja í húmi næturinnar? Hefðu
þau ekki getað komizt hjá því? Ein-
hver grét inni í herberginu, röddin
náði eyrum hlustandans slitin og kæfð
af tárum: Elishama hafði enn upn
fyrir sér úr Jesaja:
„Vötn skulu spretta upp í sandauðn-
inni, og lækir á eyðimörkinni."
Litlu seinna opnuðust dyrnar, tvær
verur föðmuðust og vöfðu sig hvor
að annarri í dyragættinni. Svo losn-
uðu þær í sundur, önnur hvarf til
baka, hin kom fram fyrir og lokaði
dyrunum á eftir sér. Sjómaðurinn
stóð um hríð þögull, en gekk svo
áfram.
Elishama steig eitt skref áfram, hann
var húsbónda sínum trúr til dauðans
og vildi fá piltinn til að vottfesta sig-
ur mr. Glays.
Sjómaðurinn leit á hann með alvöru-
svip og sagði: „Ég fer. Ég fer til skips
míns. Þú getur sagt gamla mannin-
um að ég sé farinn."
Elishama sá nú, að hann hafði reikn-
að skakkt kvöldið áður, því að nú
virtist honum pilturinn ekki eins
ungur og hann hafði álitið hann vera.
En það gerði engan verulegan mun
— að minnsta kosti yrði langt þang-
að til að hann næði aldri mr. Glays,
sem nú hvíldi í hægindastól sínum.
Enn mundi hann um langt skeið lifa
við hættur og umbreytingar, sem leik-
soppur höfuðskepnanna og sinna eig-
in fýsna.
18 SAMVINNAN