Samvinnan - 01.12.1986, Page 40

Doris Lessing —
ástríðufullur leitnndi
ÍTARLEG GREIN
EFTIR HJÖRT PÁLSSON
DORIS LESSING
Minningar einnar
sem eftir liíöi /
/ábn
Kápa bókarinnar Minningar einnar sem eftir liföi eftir Doris Lessing, en hún kom
út hér á landi fyrir jólin í fvrra í þýðingu greinarhöfundar, Hjartar Pálssonar.
Doris Lessing er lágvaxnari og grennri en
maður hefði af einhverjum ástæðum getað
ímyndað sér. Einnig þögulli, hlédrægari,
be/ með sér einhverja þrjósku og beiskju, manneskja
sem ekki býður upp á neitt kjaftæði eða innantómt kurt-
eisishjal. En þegar á fund hennar er komið er hún sam-
stundis reiðubúin að taka þátt í alvarlegum samræðum
og þá kemur á daginn, hve hún erskörp í hugsun ogerfitt
að slá hana út af laginu.“
Þannig kemst einn af starfsbræðrum hennar að orði og
bætir við:
„Sem listamaður og sögusmiður er Doris Lessing eng-
in postulínsbrúða eða fyrirmyndarbarn. Hún hefur
hvorki getað treyst á glæstan stíl né persónutöfra. Við
ritstörfin hefur hún eflaust þurft að leggja á sig hart,
þrotlaust og markvisst strit og líta sífellt dýpra í eigin
barm af raunsæi sem á sér sterka stoð í veruleikanum.
Drýgst hefur henni orðið til frásagnar það efni, sem
bundið var fyrstu minningum hennar frá Rhódesíu ný-
lendutímans, víðernum Afríkuhásléttunnar, óskipuleg-
um borgunum, sem spruttu þar upp eins og villigróður
með alla sína stéttaskiptingu og kynþáttaaðgreiningu.
Margar frásagnir hennar úr því umhverfi eru með því
áhrifamesta og nærgöngulasta, sem hún hefur skrifað.
Þar gerist líka fyrsta saga hennar, „Grasið syngur" (The
Grass Is Singing), sem fjallar um hið „forboðna" efni,
ást hvítrar konu á svörtum manni. “ Sagan er nú nýkomin
út í íslenskri þýðingu Birgis Sigurðssonar.
• Fólk andspænis pólitík
í skáldsögunni, sem gerist í Rhódesíu, beinir hún athygl-
inni að sambandi tveggja einstaklinga og upplausn þess
í styttra máli en oft er vandi hennar, og sú bók hefur not-
ið mikillar hylli. Með handrit hennar og lítið annað í far-
angrinum kom Doris Lessing til London 1949, þrítug að
aldri og óþekkt með öllu, frá heimalandi sínu, Suður-
Rhódesíu. Ári síðar kom sagan út og vakti svo mikla at-
hygli, að hún var þýdd á margar tungur, og á næstu tíu
árum var skáldkonunni skipað á bekk með þeim höfund-
um brezka samveldisins, sem mestar vonir voru bundnar
40