Andvari - 01.10.1959, Page 109

ANDVARI
í VEGAVINNU FYRIR60 ÁRUM
219
eftir því, hvað þau voru erfið aS vinna
þau, því aS ekki mátti neinn flokkur
dragast neitt aS ráSi aftur úr, en áttu
allir aS vera sem mcst samferSa. í hverri
færu voru 10 metrar og var þaS hiliS
milli stikanna. Stikurnar voru settar
háSurn megin viS veginn, sem var 6
álna breiSur aS ofan, en fláinn á vegar-
hrúninni gekk út undan streng, sem var
strengdur milli stikanna. HæS vegarins
var sýnd á uppdrættinum við hvern hæl,
og voru hælarnir tölusettir. NotuS var
50 sentímetra löng spýta til aS finna
hina réttu hæð og spýtan nefnd „paral-
ell“. Væri vegarhæðin t. d. 30 srn, var
flís sett í stikuna 80 sm frá jörðu og
önnur hinum rnegin í láréttri hæð.
SíSan var fundinn næsti hæll, þar sem
uppdrátturinn sýndi, að breyting var á
halla vegarins. Þar var farið eins að og
síðan voru miðaðar flísar í hverja stilcu
á milli þessara staða. Strengurinn var
alltaf settur 50 sm fyrir neðan flísina,
og kom vegurinn þá út með sléttu yfir-
horði, cn mishár eftir því sem lands-
lag gaf tilefni til, þ. e. hærri í lautum
o. s. frv.
Þegar þessum undirbúningi var lokið,
var tekið til starfa og byrjað á að draga
strengina á milli stikanna 50 sm fyrir
neðan flísarnar eins og áSur getur. Var
nú byrjað á að fylla með mold upp
undir strengina báðurn megin, og því
næst var gerður hæfilega mikill flái á
hlið vegarins og þakið með þökum. En
væri unnið í mýri eða öðrum seigum
jarðvegi, voru hliðarnar hlaðnar úr sniddu.
Þegar lokið var að gera hliðar vegarins,
var fyllt upp í miðjuna með mold og
hnausum. Væri efniS það nærtækt, að
hægt væri að kasta því af skóflu eða
]<visl, þá var það gert. En þyrfti að sækja
uppfyllinguna lengra, voru lögð 6 þuml-
nnga hreið horð yfir skurðinn, hvert
fram af öðru, og var efninu síðan ekið
á þeim í hjólbörum með þunnu járn-
hjóli. Þetta var eitt erfiðasta verkið, sem
þarna var unnið. Þegar rigningar voru
og allt var á kafi í for og bleytu og
borðin skældust sitt á hvað, var ekki
alltaf gott að halda jafnvæginu. Væri
ekki ekið nákvæmlega á miðju borðinu,
átti það til að reisast á rönd, og hvolfdist
þá um leið úr hjólbörunum út í skurð.
Það var ákaflega misjafnt, hvernig
mönnum fór þetta verk úr hendi.
Þegar búið var að jafna undirlagið,
var lagt þykkt lag af hraungrjóti yfir
moldina. Væri það nálægt, var því ekið
á borðum upp á veginn, en annars var
það flutt að á hestvögnum. Þetta grjót
var síðan mulið með svo nelndum púkk-
hömrum. Þeir voru um hálft kíló að
þyngd og mcð svo löngu skafti, að maður
þurfti lítið að beygja sig við höggið,
þegar slegið var á steinana. Við fórmn
þarna fjórir í röð og reiddum hátt til
höggs. Ekki var þessu hætt fyrr en yfir-
borðið var orðið nokkurn veginn slétt
og greiðfært og engir steinar stærri en
sem svaraði stórgripsvölu.
Það var erfitt verk að standa við það
á hörðu og ósléttu grjótinu dag eftir
dag, stundum í sterkum hita eða þá
klæddur olíufötum í rigningu, tíu
klukkustundir dag hvern.
Auðvitað er, að ekki var hægt að við-
hafa þessa gerð vega nema þar, sem nær-
tækt var grjót, sem auðvelt var að vinna,
svo sem hraungrýti.
Þetta voru taldir hinir fullkomnustu
vegir, sem þá voru gerðir, en hvort
reynslan hcfir sýnt, að þcir hefðu svo
mikla yfirhurði fram yfir malborna vegi
sem meira var til þeirra kostað, — þegar
holklakinn fór að bylta grjótinu á alla
vegu ■—, skal ósagt látið.
Þegar þcssu var lokið, var ekki annað
en að taka sig upp og flytja sig að næsta
stykki, sem flokknum hafði vcrið út-