Stúdentablaðið - 01.11.1965, Page 28

28
STÚDENTABLAÐ
Mens sana in
I Bandaríkjunum kom út fyrir
nokkru bók, sem nefnist Physi-
cal Fitness and Dynamic Health;
Titillinn er líkur fjöldanum af
nafngiftum á bókum um sama
efni. En þessi bók er eftir Tho-
mas K. Cureton, sem er prófess-
or við University of Ulinois og
hefur verið sérlegur ráðunautur
forsetanna Eisenhowers, Kenne-
dys og Johnsons um heilsurækt.
Og margt er athyglisvert í bók-
inni.
George Bernhard Shaw komst
cinu sinni svo að orði, að „Æsk-
unni væri eytt á hina ungu“. Eitt
hinna mörgu vizkukorna í þess-
um orðum er, að ungt fólk gerir
sér ekki grein fyrir, hvað góð
heilsa er, fyrr en það hefur misst
hana.
Góð heilsa er ein af stærstu
gjöfum lífsins, en enginn getur
gengið að henni vísri. Miður ald-
ur og þverrandi kraftar sækja
ekki hvern heim samkvæmt á-
kveðinni stjarnfræðilegri stunda-
töflu; þessi einkenni koma, þegar
þeim er boðið heim. Allt of marg-
ir okkar hafa þetta heimboð allt
of snemma.
Á öld vélarinnar, þegar lífið
hefur orðið þægilegra en nokk-
urn hafði órað fyrir, þegar lík-
amleg áreynsla hótar þvi að
verða úrelt, veitum við flest
meiri athygli vélum okkar —
bílum , sjónvarpi, strauvél eða
rafmagnsskóbursta — en við gef-
um gaum að okkar eigin líkama.
Samt eru líkamar okkar miklu
fallegri og margbrotnari vélar en
nokkur önnur, sem hingað til
hefur verið smíðuð eða líklegt er
að nokkurn tímann verði smíðuð.
En ólíkt hinum mannsmiðuðu
vélum er mannlegur líkami í
þennan heim kominn án nokk-
urra snoturra leiðbeininga um
viðhald og notkun. Ef til vill fer
þetta betur, nema að svo miklu
leyti sem flest okkar förum þann-
ig með líkama okkar, eins og
hann þarfnaðist einskis viðhalds.
Gagnstætt skoðun Georges
Bernhards Shaw telur Cureton,
að æskunni þurfi ekki að vera só-
að í unga fólkið. Áralangar rann-
sóknir hans hafa leitt í ljós, að
enginn er of gamall til að hefj-
ast handa um þjálfunarkerfi hans,
og í sveita síns andlits af erfiðri
þjálfun, getur hver sem er orðið
vel að sér ger um allar líkamlegar
íþróttir.
Cureton bendir á, að venjuleg-
ir ungir menn í menningarlönd-
um vestursins hafi líkama mið-
aldra manns. Tuttugu og sex ára
að aldri hefur meðalmaðurinn þol
manns á fimmtugs aldri. Um það
bil, er hann kemst á fertugsaldur-
inn, hafa líkamlegir annmarkar
hans komist á það stig, sem eðli-
legt má telja, að fylgi manni, sem
er helmingi eldri.
Hinn venjulegi miðaldra mað-
ur er ekki fjarri dauðanum. Hann
er aðeins eins taugaáfalls eða
skyndilegrar áreynslu fjarri al-
varlegum hjartabresti — og
hjartaveikin er nú orðið megin-
banamein í þessum löndum. Van-
rækt á þeirri vél, sem á að flytja
okkur í gegnum lífið hindrar
okkur í að njóta lífsins einungis
vegna þess að skortur á atgervi
hindrar líkama okkar í að starfa
á fullkominn hátt. Fólk getur ekki
starfað með fullum afköstum, get-
ur ekki reynt og notið hinna
miklu unaðssemda, sem lífið hef-
ur upp á að bjóða.
En það sem alvarlegra er: Hk-
amleg hnignun hefur í för með
sér eyðileggingu æðakerfisins, ó-
fullnægjandi blóðrás hindrar, að
lífsnauðsynlegt blóð fái dreifzt
nægilega um allan líkamann. Af-
leiðingin er, að við erum líkleg
til að verða vör við þreytu, sem
einkennist af því, að við berum
okkur illa, erum klaufaleg í hreif-
ingum og höfum lítið úthald.
Loks er þess að geta, að skort-
ur á líkamlegu atgervi er ægileg
heilsuáhætta. Með því að láta
eftir hinum líkamlega drunga,
sem alltaf sækir á, verðum við
mjög næm fyrir minni háttar
kvillum, sem aftur á móti eru
fyrirboðar alvarlegra veikinda.
Bláköld staðreynd er, að líkurnar
fyrir aidurtila fyrir aldur fram
eru mjög háar fyrir sjö af hverj-
um tíu mönnum, sem reynast illa
á sig komnir líkamlega á tuttugu
og fimm ára aldri.
Dýrmæt lífsorka og æsku-
þrungin atorka eiga rætur sínar
að rekja til góðrar blóðrásar,
sterkra samhæfðra vöðva, og við-
námi gegn þreytu og „krónísk-
um“ sjúkdómum. Þessar æski-
legu eigindir koma aðeins frá
þróttmikilli líkamlegri athafna-
semi. Og fyrst af öllu verða menn
Sparnaður er þjóðardyggð og þjóðarnauðsyn
Sparifé er undirstaða efnalegs sjólfstœðis
IÐNAÐARBANKI ÍSLANDS HF
Lœkjargötu 10 — Sími 20580
Reykjavík
Útibú: Strandgötu 34, Hafnarfirði
Sími 50980