Fálkinn - 23.05.1931, Blaðsíða 9

F A L K I N N
9
O ‘"'illliii'’ O •'l|illlii"' O i",illliii'’ O •"|lllIll", O ",|illlii"' O ••"illiii"' •"'illlii"’ o •",illlii"' O ,"|illlii"’ O ‘"'illlii"’ O •"|illlii"’ 0‘"|illlii"' O •"|illlii"’ o
=. =
£5 £=
° Fyrsta sumarfríið hans Sigga. |
f . f
O SAGA EFTIR: STEINGRIM GUÐMUNDSSON O
a s.
O
Siggi taldi dagana með óþolinmæði,
líkt og krakki sem á von á gjöfum á
afmælisdaginn. Það var samt ekki svo
að skilja, að þetta sje nein barnasaga
um lieimtufrekan krakka. Ó nei, það
er nú öðru nær. Þetta er saga um
raunalegasta atvikið í lífi lians Sig-
urðar Metúsalemssonar frá Aust-
fjörðum. Og hann er enginn krakki
og því síður heimtufrekur.
Sigurður var um þrítugt þegar þetta
gerðist. Frá því fyrsta að hann mundi
eftir sjer, var hann kallaður Siggi og
stundum Siggi Met.
En þegar krakkarnir sem gengu
með honum til prestsins,, voru að
stríða honum kölluðu þeir hann Sigga
Jerúsalemsson og þá fauk í hann,
sem ekki er láandi. Þó kunni liann
best við — og kann sjálfsagt enn —
að vera kallaður Siggi, en heldur ekki
ineira.
Jæja, Siggi taldi dagana með ó-
þreyju. Nú var aðeins vika eftir. Og
þá — eftir viku — kæmi fyrsti dag-
urinn i fyrsta sumarfriinu hans. Hefði
einhver talað við Sigga fyrir einu
ári og minst á við liann að taka sjer
sumarfrí, þá hefði hann áreiðanlega
brosað að fjarstæðunni og gefið þeim
sem á slíkt hefði minst í nefið og
losnað þannig við að ræða slíka fjar-
stæðu. —
En nú er öldin önnur. Alt var
hreytt frá í fyrra. Hinn ófyrirleitni
Amor hafði nefnilega haft Sigga fyr-
ir skotmark. Og bókstaflega umsnúið
öllu iífi 'hans. Öllu hafði hann breylt,
verustað bg hugsunarhætti; í einu
orði sagt öllu, — nema því að Siggi
tók ennþá í nefið, en guð einn veit
hve lengi það verður. —
Siggi hafði frá blaulu harnsheini
unnið fyrir sjer sjálfur.
Föður sinn hafði hann aldrei þekt,
liann þekti miklu betur nafna hans
sáluga, sem getið er um í biblíusög-
unum. Og inóðir Sigga dó þegar liann
var á bernskuskeiði. Aldrei liafði
liann hugsað um annað en að vinna
og vinna. Þannig safnaðist Sigga fje,
svo nú er hann sjálfum sjer nógur,
livað aura snerti. —
Til þess nú á fullorðins aldri að
sjá sig um og vinna sjer inn um leið
nokkrar krónur, brá hann sjer til
Reykjavíkur um veturinn og þá varð
það sem Amor litli hitti hann, i fyrsta
skifti á æfinni — og skaut. —
Siggi bjó hjá gömlum lijónum, sem
bjuggu einliversstaðar í nýbygðinni
á vestanverðu Skólavörðuholtinu, í-
búðin þeirra voru tvær lierbergis-
kytrur í kjallara og svaf Siggi og
hafði aðalbækistöð sina í öðru þeirra.
Einnig borðaði Siggi bjá þeim hjón-
um og hafði annan viðurgerning fyr-
ir lítið gjald og var liarðánægður
með lífið. Ásamt íbúð gömlu hjón-
anna var þvottaherbergi í kjallaran-
um og þar var það sem Siggi kynt-
ist Amor kaliinum.
Vinnukona húseigandans var ung
slúlká og þvoði hún þvott þeirra i
kjallaranum og varð eins og gengur
og gerist málkunnug Sigga. Og af því
hann var greiðugur og hjálpfús, gerði
hann stúlkunni ýmislegan smágreiða,
svo sem vinda með henni þvott, ef
hann þá ekki var að vinna úti i bæ.
Svo bar það við einn slíkan þvotta-
dag, þegar Siggi sneri tauvindunni
af kappi miklu, að vinkona vinnu-
konunnar kom að lieimsækja liana.
Og það var með henni, sem Amor litli
var að flækjast, þegar liann skaut
Sigga. Vinkonurnar brugðu sjer fram
á ganginn til að tala saman, en Siggi
slóð með hendina á vinduhandfang-
inu og hugsaði — um stúlkuna sem
var að tala frammi á ganginum.
©
Aldrei hafði liann sjeð neina jafn að-
laðandi.
Hvernig skyldu augun vera lit’? Og
hárið? Hún hlaut að liafa drengja-
koll“, því liann sá ekkert hár. Og fín
var hún, sjálfsagt hafði hún góða at-
vinnu eða hún var þá rík. Siggi leit
niður eftir sjálfum sjer og roðnaði.
Að það skyldi endilega hittast svo á
að hann var í vinnufötunum, meðstór-
ar bætur á hnjánum, sem voru miklu
dekkri en efnið í buxunum. Og jæja,
það gerði ekki mikið til, liún liafði
víst ekki tekið eftir honum. Því sjálf-
sagt fanst honum að svona falleg
slúlka lilyti að vera trúlofuð. Slíkar
voru hugleiðingar aumingja Sigga
þegar vinnúkonan kom inn afiur. —
Svo byrjuðu þau aftur að vinda.
Ekki hafði Siggi kjark til að spyrja
hver þessi stúlka væri. — Að end-
ingu rauf vinnukonan þögnina og
spurði hvernig honum hefði litist á
vinkonu sína. Siggi eldroðnaðiút und-
ir eyru og svaraði hikandi að hann
hefði eiginlega ekki tekið eftir henni,
en hún væri sjálfsagt myndarleg
stúlka. Já, vinnukonan hjelt nú það.
Hún væri myndarlegasta, besta og
stiltasta stúlkan sem lnin þekti og
væru liennar vinkonur þó engin af-
lirök. Enda væru allir karlmenn vit-
lausir í lienni, en liún lili ekki við
þeim. „En“, bætti hún við, „ekki er
i'jarri, að hún liafi tekið eftir þjer.
Hún spurði mig áfjáð hver þú værir
og hvað þú gerðir og sagði að þú
værir svo ólíkur öllum mönnum sem
liún hefði tekið eftir“. Nú var Sigga
nóg boðið. Hann liafði hitnað undir
lofræðunni um stúlkuna, en nú varð
liann að hvíla sig og þurka svitann
af enninu með rauðdropótta tóbaks-
klútnum sínum. Og liann gat ekkert
sagt, ekkert liugsað. Aðeins þurkað
andlitið og svo sneri hann vindunni
ákafar en áður. —
Um kvöldið gat Siggi ekki sofnað.
Hann bylti sjer í rúminu og altaf stóð
brosandi stúlka fyrir sjónum hans.
Og hann var orðinn það gamall að
liann grunaði hvað jietta var. Hann
fann að hann varð að kynnast stúlk-
unni, kyssa liana, klappa henni og —
og giftast henni. Ekkert minna dugði.
Vinnukonan hafði sagt að hún hefði
tekið eftir honum, en sú sæla......
Siggi sofnaði loksins og hann dreymdi
eins og stóru börnin dreymir, — að
þau sjeu orðin fullorðin.
Fyrst eftir þetta vann Siggi svo að
segja daga og nætur — en ekkert
dugði. Þráin eftir stúlkunni varð öllu
yfirsterkari. Og alt í einu varð Siggi
hygginn. Hann sá að nauðsynlegasti
milliliðurinn milli sin og hamingjunn-
ar var vinnukonan. Þó gat hann ekki
sagt henni frá hugarástandi sínu;
heldur varð liann að koma því svo
fyrir, að hún hjálpaði honum óaf-
vitandi.
Siggi kom svo að máli við vinnu-
konuna og hauð henni með sjer á
„bió“ og sagði, afsakandi, að ef liún
vildi síður fara með sjer ein, þar
sem hún væri trúlofuð, þá skyldi hún
taka einhverja vinkonu sina með líka.
Vinnukonan varð auðsjáanlega glöð
og spurði hvort liann hefði nokkuð
á móti, að stúlkan sem hann hefði
sjeð í þvottakjallaranum kæmi með.
Siggi duldi vel gleði sína og samþykti
samstundis. — Og þannig voru fyrstu
atvikin í hinni miklu byltingu, sem
Ainor kom á stað í lífi Sigga. —
Vinnukorian kynti svo Sigga stúlk-
unni. Margrjet hjet liún Jónsdótir, að
norðan. Og eftir bíóferðina þurfti
hann engan millilið. Margrjefi leist
auðsjáanlega ekki síður á Sigga, en
honum á hana. Og áður en langt leið
voru þau trúlofuð. Að vísu opinber-
uðu þau ekki trúlofunina, en ástin
var ekki minni fyrir það. — Aldrei
hafði Sigga órað fyrir þvi, að mann-
anna börn gætu lilotið slíka sælu.
Fanstæðingurinn, sem alla daga hafði
farið á mis við ást og umhyggju, var
bliður og lítillátur eins og barn. Orð
og skoðanir Margrjetar — Hann mátti
kalla liana Möggu — voru honum lög.
Hann klæddi sig eins og hún vildi,
vann þegar húri vildi, — og gaf henni
það, sem liún vildi.
Um alla hennar hagi vissi Siggi.
Fáðir liennar var stórbóndi fyrir
norðan og hún var einkabarn hans
pg var hún hjer í Reykjavík til að
menta sig. Hún liafði eiginlega ætlað
að vera á kvennaskólanum um vetur-
inn, en svo liafði hún orðið veik um
haustið og hafði nú hara timakenslu
í ýmsu, sem ungri stúlku má að gagni
koma. —
Þessi velur var indælasti tíminn,
sem Siggi hafði lifað. Margrjet var
altaf blíð og góð..Þó kom það stund-
um fyrir, að karlmenn voru hjá
lienni , þegar Siggi heimsótti hana.
Einu sinni danskur maður og tvisvar
islenskir menn. Og ekki var laust við
að' Sigga liði hálfilla fyrst. En svo
gat hann auðvitað ekkert sagt, þar
sem þetla voru kennarar liennar. Þó
hefði hann lieldur kosið að kennar-
arnir liefðu verið kvenmenn. —
Þannig leið veturinn. Og ekki ior
Siggi til Austfjarða um vorið, svo sem
hann hafði ætlað sjer um haustið.
Margrjet ætlaði nefnilega ekki norð-
ur, heim til sin, fyr en i júlí. Siggi
kom sjer þssvegna í vinnu á fisk-
verkunarstöð yfir suinarið. —
Þegar sá tími kom, að skilnaðurinn
nálgaðist, sagði Margrjet að hann
skyldi ekki skrifa sjer, fyrr en eftir ■
að hún væri búin að skrifa honum og
það ætlaði hún ekki að gjöra, fyr
en lnin hefði fengið blessun og sam-
þykki foreldra sinna vegna lieitorðs-
ins. Auðvitað var liún ekkert barn,
sem ekki gat gert eftir vilja sínum,
án foreldra samþykkis. Hún var þó
28 ára. En hún sagði að lritt væri þó
skemtilegra. Og Siggi sagði já og
amen við þessu. —
Svo kom að því, að Margrjet fór
norður. Hún fór með síldveiðaskipi,
því hún sagði að það væri ódýrara.
Hún er altaf svo hygginn liugsaði
Siggi og var ánægður með ráðdeild-
ina í lienni. Áður en hún fór bað liún
liann um að láta sig fá nokkrar krón-
ur, til að kaupa fyrir eitthvað handa
foreldrum sínum, sem gjöf frá henni
og honum. Gamli maðurinn myndi
áreiðanlega borga það einhvernveg-
inn aftur. Og Siggi gaf henni 200 kr.
með góðu geði. —
Svo sigldi Margrjet með síldardalli
til átthaganna. Og daprir voru fyrstu
dagarnir hjá Sigga eftir burtför henn-
ar. Honum fanst bærinn breytast.
Sólin fanst honum ekki eins björt og
áður. Eina liuggunin var vinnan og
svo nóttin með unaðslegu draumun-
um, þar sem Margrjet var drotningin.
Mánuður leið og ekkert frjetti Siggi
frá Margrjeti. en ekki minkaði traust
lians á lienn fyrir það. — Og þá var
það sem Siggi fjekk einkennilegustu
hugmyndina, sem nokkru sinni hafði
myndast í heila hans. Fyrst var hún
óljós og óframfærin. En smátt og
smátt varð hún ákveðnari og skýrari
og loks varð hún honum eins óþol-
andi og þráin forðum eftir Margrjeti,
— eða kannske það hafi verið sama
þráin. Siggi fjekk nefnilega þá liug-
mynd að taka sjer sumarfrí. F'erðaSl
norður og heim til Margrjetar og
biðja liennar formlega hjá foreldrum
hennar. Og nú fór hann að hugleiða
hvaða leið yrði best að fara. Hann
vissi hvar tengdaforcldrar hans, til-
vonandi, bjuggu og hann komst að
þeirri niðurstöðu, að best væri að
fara með „Suðurlandinu" til Borgar-
ness og þaðan með bil norður. Ekkert
var til fyrirstöðu að Siggi fengi sig
lausan úr vinnunni, þar sem hann gat
útvegað mann í sinn stáð. —
Siggi taldi dagana með óþolinmæði.
Nú var aðeins vika eftir, þá rynrii
upp fyrsti dagurinn í fyrsta sumar-
fríinu hans. — Vikan leið eins og all-
ar aðrar vikur, livorki lengri eða
skemri, þó aumingja Sigga fyndist
hún óralöng. —
Ys og arg var á liafnarbakkanum
þar sem „Suðurlandið“ lá ferðbúið.
Þarna ægði saman krökkum og kvenn-
fólki, síðskeggjuðum sveitamönnum
og fölleitum skrifstofumönnum og
búðarlokum, sem voru að fara i suni-
arfrí. Kunningjar höfðu sjeð Sigga
með grænmálaða ferðatösku í liend-
inni, sem hafði inni að halda smá-
vegis góðgæti handa kærustunni og
3 fl. af „Dog-brand“ handa tengda-
pabba, ásamt nauðsynlegustu fötum
Sigga.
Landfestar voru leystar, skipið
skreið út um hafnarmynnið og ferð-
in hófst.
Ekki var langt komið þegar sjóveik-
in lijelt innreið sína í skipið. Siggi
var sjóhraustur vel og vanur að
stiga ölduna, enda varð hann brátt
stoð og stytta kvenfólksins og krakk-
anna, færði þeim vatn og lijálpaði á
alla lund. —
Þegar til Borgarness kom stóð
fjöldi manns á bryggjunni. Mest bar
þar á mönnum með livitar húfur og
gengu þeir mann frá manni og spurðu
hvert ferðinni væri lieitið. Þetta voru
bifreiðastjórar á farþegaveiðum. Áður
en langt leið hafði einn slíkur kló-
fest Sigga og samdist þeim fljótlega.
Siggi vildi komast sem fyrst á stað,
þvi fyr kæmist hann til Margrjetar
sinnar. En þó gat það ekki orðið, fyr
en snemma næsta dag.
Ekki segir svo af ferð Sigga fyrr
en liann fór að nálgast áfangastaðinn.
Bærinn, þar sem Margrjet átti
lieima, var skamt frá bílveginum. Bif-
reiðarstjórinn sagði honum að hann
yrði svo sem fjórðung stundar að
ganga þangáð, en ekki sást samt hær-
inn frá veginum. Siggi spurði einskis
frekar og sagði ekkert frá ferð sinni
nánar.
Loksins kom sú stóra stund, er
Siggi skyldi stíga af bílnuni og yfir-
vinna síðustu þrautina, — gönguna
heim að bænum. Hann borgaði far-
gjaldið, tók grænmáluðu töskuná
sína; kvaddi samferðamennina og
hjelt á stað óþolinmóður, en ánægð-
ur. En sá fögnuður. En live hanri
lilakkaði til að sjá heimilið hennar
Margrjetar og hana sjálfa og foreldra
hennar og alt, alt. Reisulega stein-
— húsið hafði sýnt honum mynd af
þvi. Alt í einu datt honum i hug að
liann myndi vera rykugur í framan
og illa greiddur. Hann stáðnæmdist
við smá lækjar sitru, tók upp vasa-
spegil og greiðu, strauk framan úr
sjer með vasaklútnum sínum, greiddi
sjer vel og vandlega og tók svo i
nefið; svo hjelt liann áfram.
Nú hlaut hann að sjá bæinn frá
næstu hæð. Svo kom liann upp á liæð-
ina og — bærinn blasti við, baðað-
ur i brennheitum sólargeislum.
Siggi stóð sem steini lostinn. Hann
fiiaut að vera á rangri leið.
Bílstjórinn hafði sagt honum ósaft
til vegar.
Því Siggi sá engan háreistan bæ,
með stóru rennisljettu túni; eklcert,
sem bar vott um ríkidæmi og höfð-
ingsskap, — þvert á móti.
Bærinn sem blasti við, var kotbýli
komið að falli. Túnið var kargaþýfj.
Lyngholt var fyrir ofaiv bæinn en
framundan niýri og móar.
Siggi settist til að átta sig. Bölvaði
öllum bílstjórum — og þráði Mar-
grjeti meira en fyr. Svo tók hann
þá ákvörðun að fara lieim að bænum
og greiða úr vandræðunum.
Siggi barði nokkur þung högg á
hurðina, sem hjekk á annari löminni.
Kvenmaður kom til dyra og Sig'ga
brá. í svartkámóttu andlitinu undir
ógreiddu hárflókunum sá Siggi and-
litsdrætti, sem hann kannaðist við. Ef
þessi kona væri lirein, strokin og
Framliald á bls 15.