Fálkinn - 23.05.1966, Síða 38

ENDURNÝJUM
SÆNGUR OG KODDA
FLJÓT AFGREIÐSLA
HÖFUM EINNIG
GÆSADÚN OG
DRALON SÆNGUR
Póstsendum
um land allt.
DÚN
OG FIÐUR-
HREINSUNIN
VATNSSTÍG 3
(örfá skref frá Laugavegi)
Sími 18740
• Barnið er . ...
Framhald af bls. 15
Kveikið það, slökkvið og kveik-
ið það aftur. Af þessu lærir
barnið að laga sjónina eftir
sjónáhrifunum. Þennan „leik“
finnst barninu miklu meira til
um, en jafnvel fegurstu flug-
eldasýningu.
Hlífið ekki barninu.
Þér getið einnig þjálfað heyrn
barnsins. Raulið fyrir það, talið
við það og leikið hljómlist fyrir
það, oft, góða músík með áber-
andi hljóðfalli — en hún má
aldrei vera of hröð.
Þér munið einnig verða þess
vör, hvernig barnið strýkur sér
upp við húð yðar. Þetta er því
38 FÁLKINN
ekki hreint tilfinningaatriði.
Barnið hefur uppgötvað, hvað
það er að finna fyrir einhverju.
Frottéhandklæðin, s'em það fær
að kynnast eftir baðið, eru því
áköf tilfinninganautn. Tilfinn-
ingin gegnir afar stóru hlut-
verki, ekki eingöngu þegar móð-
irin kitlar barnið eða klípur
það blíðlega, heldur einnig þeg-
ar barnið liggur vakandi og fær
ýmsa hluti í hendurnar til að
þreifa á, pjötlu, eða svamp,
hluti, sem eru nógu smáir til
þess að barnið geti náð taki á
þeim en samt svo stórir, að það
geti ekki stungið þeim upp í
sig. Leikföng í þess orðs venju-
legu merkingu, hefur það enga
þörf fyrir ennþá. Bíðið með
tuskufilana þar til seinna.
Fyrstu vikurnar lærir barnið
einnig að lykta og bragða. Það
andar að sér ilminum af húð
móður sinnar, en þér megið ekki
láta þar við sitja. Þegar þér
matreiðið eigið þér að sjá til
þess, að barnið sé einhvers stað-
ar í námunda við eldhúsið, til
þess að það geti numið hina
margvíslegu og undarlegu ang-
an, sem heimur þess er fullur
af. Ef þér hafið grasflöt, þá
megið þér ekki svíkja barnið
um ilminn af nýslegnu grasi.
Það á að reyna það strax frá
byrjun, hve dásamlegur heimur-
inn getur verið.
★ Einhæfið ekki barnið.
Barnið byrjar annan ævimán-
uð sinn, þennan undursáíTíega
mánuð, þegar það reynir í
fyrsta sinn að lyfta höfðinu. Á
sléttu gólfinu vinnur það ötul-
lega að því að mjaka sér áfram
og móðirin má ekki fyllast ör-
væntingu þótt það reki sig á
endalaust.
Hún verður að hafa óþrjót-
andi þolinmæði og flytja barnið
hvað eftir annað til upphaflega
staðarins, svo það geti reynt
aftur — og aftur. Það líður ekki
á löngu þar til barnið hefur
lært að átta sig og gæta sín.
Eitt ákveðið atriði gefur yður
góða möguleika til að þjálfa
barnið yðar. í hvert skipti, sem
þér gefið því pelann, skuluð þér
gera það öðru vísi en síðast. Ef
þér hafið lagt barnið í vinstri
handlegg í gær þá haldið því á
hægri handleggnum í dag og
skiptið þannig stöðugt um.
Þér eigið einnig smám saman
að auka við skreytinguna í
barnaherberginu. Marglitur órói
er vel til fallinn og þegar barn-
ið er orðið vant honum, klippir
pabbi nýjan, sem barnið virðir
fyrir sér alveg forviða. Einn
nýr hlutur í viðbót. Það er
nærri óskiljanlegt.
Forvitni barnsins beinist einn-
ig að húsgögnunum í barnaher-
berginu. Þess vegna skuluð þér
ekki sniðganga sterka liti. Dauf-
ir pastellitir eru fyrir tauga-
veiklað fullorðið fólk. Barnið
þarf að hafa skrautlega liti.
Klippið skemmtilegar myndir út
úr silkipappír og hengið þær
upp á veggina. Barnið þreytist
ekki af að skoða þær.
★ Hjálpið ekki barninu.
Nú hafið þér áreiðanlega veitt
því athygli, að barnið yðar
grætur á tvo mismunandi vegu.
Annar er tákn um það eitt, að
barnið þarf að hreyfa lungun,
en hinn, sem er barninu lífs-
nauðsyn, er nokkurs konar neyð-
arbjalla, sem segir m.a. —
Mamma, flýttu þér, nú er nál,
sem stingur mig!
Litla barnið hefur tekið fyrstu
skrefin inn í hinn undursamlega
heim talsins. Þér getið hjálpað
barninu að læra blæbrigði. Þér
getið talað blíðlega og ísmeygi-
lega við það um leið og þér
vaggið því í örmum yðar, þér
getið hlegið glaðlega við því,
þegar það er í baði.
Baðið er í sjálfu sér mikil há-
tíð. Barnið er nuddað og núið,
kitlað og kjassað, mamma tekur
í nefið á því, potar í magann,
grípur um hendur og fætur.
Barnið er að læra, hvar útlim-
ir þess eru staðsettir.
Nú byrjar hið þýðingarmikla
tímabil frá þriðja mánuði til
hins sjötta og lengra fram í tím-
ann. Flestar mæður setja fyrst
upp leikgrind fyrir barnið,
þegar það er fariff að skríða.
Þetta er alrangt. Nú á að fjar-
lægja leikgrindina og láta barn-
ið skríða um á þykku teppi. En
hafið. gát á öllu, sem ekki er
naglfast — standlömpum, smá-
borðum, öskubikurum, síðum
gluggatjöldum, rafmagnstengl-
um.
Látið barnið skríða á berum
fótum, ef hægt er vegna hita-
stigsins. Aðeins á þann hátt lær-
ir það að nota tærnar. En þér
megið ekki rasa um ráð fram.
Það má ekki þvinga fram þroska
barnsins. Látið barnið skríða um
eins lengi og það vill. Allt þetta
tímabil er taugakerfi barnsins
til styrktar. Einmitt þess vegna
eigið þér að fjarlægja leikgrind-
in. Hún getur verið hættuleg,
vegna þess að barnið er nú
komið svo langt í þroska sínum,
að það reynir með öllum ráðum
að klifra út úr „búrinu".
Enn eitt ráð: Þér skuluð
aldrei hjálpa barni yðar að læra
að standa og ganga. Barnið veit
sjálft hvenær tími er til kom-
inn.
★ Dekriff ekki viff barniff.
Á þessu tímabili byrjar barn-
ið einnig að samhæfa kunnáttu
sína. Að ári liðnu skilur það
merkingu ýmissa orða, enda þótt
það geti ekki sjálft borið þau
fram. Þrátt fyrir það getur móð-
irin orðið til mikillar hjálpar.
„Sjáðu pabba,“ getur hún sagt
og barnið lítur undireins á föð-
ur sinn. „Sjáðu, þarna er tré ...
sjáðu, þarna er fugl ... sjáðu
þarna er súpan þín ...“ Á þenn-
an hátt skerpist sjón barnsins
og það lærir að nota augun.
Barnið á að læra að líta upp,
niður, til hægri og vinstri ...
það á að læra að beina sjóninni
að fjarlægum og nálægum hlut-
um. Á þennan hátt lærir barnið
nú þegar að „lesa“ og uppgötv-
ar hið undursamlega samband
á milli orða og hluta.
Það sama á við um heyrnina.
Þér megið aldrei útiloka barnið
frá umheiminum. Þér megið
ekki segja: „Hafið hljótt, vegna
barnsins ...“ Eldri systkini
mega hafa eins hátt og þau lyst-
ir og þegar borðað er, eigið þér
að sjá um að hafa bamið ein-
hvers staðar nálægt. Það á að
læra að hlusta á masið og hlát-
urinn og glamur í göfflum og
skeiðum.
Hlustið grafalvarleg á fyrsta
litla samtalið jafnvel þótt þér
skiljið ekki orð af því, sem
barnið segir. Svarið því rólega
með nákvæmlega jafnóskiljan-
legum hljóðum, en umfram allt
jafnalvarlega.
Og þegar barnið byrjar að
segja raunveruleg orð og setn-
ingar, megið þér aldrei svara
því á þess eigin máli, heldur
eins fallega og fágað og þér er-
uð fær um að tala á „yðar eigin
máli“. Barnið mun strax reyna
að líkja eftir yður. Sjálft kærir
það sig ekki um, að haft sé eftir
sér.
★ Þvingiff ekki barniff.
Þér megið aldrei segja: „Hann
skilur þetta hvort sem er ekki.“
Þér eigið einmitt öðru hverju að
skjóta orðum inn í „samtalið",
sem engar líkur eru fyrir, að
barnið skilji. Það verður að
staðaldri að hafa eitthvað til að
glíma við.
Að lokum er eitt vandamál,
sem valdið hefur mörgum for-
eldrum miklum heilabrotum.
Það er fyrst á þriðja ári, sem
í Ijós kemur, hvort barnið hneig-
ist til að nota hægri eða vinstri
hönd. Þér megið ekki reyna að
beita barnið þvingun í frum
hernsku þess. Á þessu dýrmæta