Vikan - 24.09.1959, Blaðsíða 16

Frá fornu i'ari hefur haustið ver-
ið einn mesti annatími íslenzkra
húsmæðra, en þá stendur slátur-
tíðin sem hæst, og mörg handtökin
þarf við tilbúning matar til vetr-
arins. Nú er þessu víðast hvar öðru
vísi farið með breyttum Mfnaðar-
báttum — nema í sveitum landsins,
þar eiga húsfreyjur jafnan mjög
annríkt á haustin. Þó er það svo,
að fjöldamargar húsmæður i
Reykjavík og öðrum kaupstöðum
og kauptúnum landsins taka enn
slátur á haustin að gömlum og góð-
um islenzkum sið. Við viljum þvi
gefa nokkrar leiðbeiningar og upp-
skriftir að íslenzkum sláturmat.
Rétt er þá að byi-ja á leiðbein-
ingum við að verka innyflin. Kalóna
þarf vambir úr kalkvatni. Notið 1
litra af leskjuðu kalki á móti 15—20
I af köldu vatni. Gott er að hafa
svolitinn sóda með. Látið vambirn-
ar liggja i kalkvatninu í 10—15
mín., færið þær upp í volgt vatn, og
skhfið með hníf. Skolið þær síðan
vel úr köldu vatni. Látið þær liggja
i köldu saltvatni, þangað til þær eru
notaðar. Vinstrar og langar eru
skafin úr volgu vatni og siðan
geymd með vömbunum. Görnunum
er snúið við þannig, að brotið er
upp á endann á þeim og vatni hellt
í uppábrotið. Garnir, sem títil eða
engin fita er á, er bezt að hreinsa
á mitli tveggja prjóna. Tveir þux-fa
að vera við verkið, annar Jieldur
prjónunum saman, liinn smeygir
gárnaspottunum á milli prjónanna
og dregur þá fram og aftur á milli
þeirra. Við þetta strýkst slímhúðin
af, en görnin verour þunn og gagn-
sæ. Að endingu eru garnirnar skol-
aðar úr heitu vatni. Kinda- og
svinagarnir er gott að hreinsa á
jxennan hátt. Stórgripagarnir má
lireinsa úr kalkvatni eins og vamb-
ir. Garnirnar eru siðan lagðar i
kalt vatn með svolitlu salti. Þær
eru saltaðar, eigi að geyma þær
tengi.
BLÓÐMÖR.
2 I blóð,
Y2- -I l vatn,
50 g gróft salt,
nál. 3Y2 kg rúgmjöl,
150 g hveiti,
150 g haframjöl,
2—2 % kg mör.
Síið blóðið, og btandið vatni og
salti saman við það. Hrærið mjöt-
inu saman við það. Brytjið mörinn.
Látið blóðhræruna í vambakeppi,
langa eða léreftspoka ásamt mörn-
um. Hafið keppina liðlega hálffulla
og saumið vel fyrir þá. (Hæfilegt
er að sníða 4—5 keppi úr vömb-
inni). Saumið jxá saman með finu
seglgarni. Látið keppina í sjóðandi
saltvatn, og sjóðið í 2—2Yi klst.
Hafið nóg vatn á keppunum, og
sjóðið þá við liægan hita. Fleytið
og snúið þeim við og við. Sé ekki
nóg af vömbum, má nota poka úr
grisju eða lérefti.. Látið léreftspok-
ana alveg fulla, bindið fyrir þá og
sjóðið i nál. 3 klst. Hafið blóðhrær-
una þykkri i pokunum en í kepp-
unum. Gott er að nota söxuð fjalla-
grös í blóðniör. Notið þá minna af
mjöli, og hafið btóðtiræruna fremur
þunna. Raðið keppunuin á borð,
og fergið, á meðan þeir kótna. Fær-
ið pokana upp i kalt vatn, og látið
þá liggja ]iar i nokkrar mínútur,
en smeygið lieim síðan af. Gott er
að geyma blóðmör i mjólkursýru,
blanda má hana með vatni. Ann-
ars getur blóðmör súrnað af sjálfu
sér vegna sýrumyndunar, sem á sér
stað i rúginum. Geymið slátrið á
köldum stað. Það má þó ekki frjósa.
Gott er einnig að geyma slátrið ó-
soðið eða hálfsoðið i frysti eða þá
að blóð, mör og lifur er geymt i
frystihúsi og svo lagað eftir hend-
inni.
Rúsínublóðmör er búinn til eins
og að ofan segir að öðru leyti en
því, að rúsínur eru þá notaðar að
ineira eða minna leyti i staðinn
fyrir mörinn.
Gott er að brytja niður hráa ról'u
i smáa bita og táta saman við blóð-
mörinn.
UFRARPYLSA.
1 kg lifur,
250 g nýru,
nál. iÍ50 g rágmjöl,
150 g hafragrjón,
150 g hveiti,
50 g salt,
% l mjólk,
1 kg mör. %
Þvoið lifrina og nýrun, og takið
burtu allar himnurnar. Saxið siðan
lifur og nýru 2—3 sinnum í matar-
kvörn. Hellið mjólk og salti yfir,
og hrærið mjölinu vel saman við.
Lifrarhræran á að vera nokkuð
liykk. Brytjið mörinn, og látið mör !
og lifrarhræru jafnt í vinstrarnar,
— þær eiga að vera liðlega hálf-
fullar. Ef geyma á lifrina lengi í
súr, er betra að nota minna af
baframjölinu, en rúgmjöl eða hveiti ;
þá í staðinn. Sama gildir um blóð- <
mörinn. Sjóðið siðan, og farið með )
lifrina eins og sagt er fyrir um ;
blóðmörinn. Sjóðið lifrina aðeins
skemur. ;

Til vinstri: Einhnepptur jakki, tölurnar sitja lágt. Efnið
er svart-hvítt, alull í pepítamynztri. Einlitar, gráar buxur
úr kambgarni. S v i s s.
Að neðan: Blásvört, einhneppt föt úr shantung-alsilki.
Tveir hnappar, hátt sitjandi, og oddhvöss, lítil uppslög.
Mjó og eðlileg axlalína, þröngar buxur uppbrotslausar. —
S v í þ j ó ð.

: í
Wm

Tvíhnepptur ulster-frakki með
litlum uppslögum, ísettum lokvösum
og spæll í baki. Gróft tweedefni.
N o r e g u r.
V I K A N