Vikan - 29.10.1959, Blaðsíða 4

vað e:ga ungar stúlkur mikið
af fatnað' ?
Hérlend's hefur það víst
aldrei verið rannsakað, ekki
heldur peningaeyðsia ungl-
inga almennt, og virðist þó
ærin ástæða til. Ekki skal
hér neitt um það sagt, hvort
íslenzkir unglingar eru yfir-
leitt eyðslusamari en ungl-
ingar á öðrum Norðurlöndum, en Danir, sem löng-
ur.i hafa feng'ð orð fyrir að vera hagsýnir vel, hafa
rannsakað þetta nokkuð, meðal annars það atriði,
sem á var minnzt í upphafi, og niðurstaðan varð
þessi:
Unglingsstúlka, sem ber virðingu fyrir sjálfri
sár — og vill þar af leiðandi njóta virðingar hjá
öðrum, ekki hvað sízt stallsystrum sínum, — á að
minnsta kosti átta kjóla, eina dragt, fjögur stök
pils, fjórar blússur, þrjár kápúr, fimm pör af skóm
og fimm pör af sokkum. Hvað segja íslenzkar
unglingsstúlkur um þetta? Eru þær betur fataðar
en stöllur þeirra í Danmörku? Eða er fátæklegra
um að litast í íataskáp ungu heimasætunnar í
Reykjavík? Það er bezt. að hver svari fyrir.sig.
Þá hefur fatakostur unglingspilta i Danmörku
einnig verið athugaður, og reyndist hann að með-
altali þessi: tvenn jakkaföt, tveir stakir jakkar,
þrennar s'akar buxur, átta skyrtur, sex bindi,
. ronn r skór og ein cða tvær yfirhafnir.
Rannsóknin leiddi i ljós, að fjöldl danskra ungl-
inga átti skellinöðru, — jafnvel allmargar ungl-
ingsstúlkur, -— og þó var sá hópur enn fjölmenn-
ari, sem þráði vart annað heitara en eignast slíkt
farartæki. Þá er það og algengt þar í landi, að
unglingar eigi útvarpstæki, og ekki óalgengt, að
þeir eigi líka plötuspilara.
Þessar upplýsingar virðast benda til þess, að
danskir unglingar hafi talsverð peningaráð, —
mikil peningaráð, segja þeir, dönsku sérfræðing-
arnir, sem um skýrsluna hafa fjallað. Og einnig
segja þeir, að danskir unglingar séu ekki að hugsa
sig lengi um, áður en þeir verji peningum sínum
til kaupa á hverju því, sem þá langar til að eign-
ast. Ekki skulu bornar brigður á það. En eitt er
það atriði í greinargerð þeirra, sem koma mun
öllu verr heim við það, sem því miður verður að
teljast allt of venjulegt um stallsystkinin hér á
landi, að minnsta kosti í Reykjavík: Rannsóknin
leiddi nefnilega í ljós, að það verður að teljast
sjaldgæft, að danskir unglingar, meira að segja í
sjálfri höfuðborginni, sæki veitingastaði nokkuð
af ráði, og þaðan af síður, að þeir eyði peningum
til áfengiskaupa nema Þá sá tiltölulega fámenni
flokkur borgarunglinga, er stendur á menningar-
stigi, sem v,ð þekkjum ekki, góðu heilli, — að
minnsta kosti ekki enn.
Hér fer á eftir stutt viðtal, sem einn af starfs-
mönnunum við rannsóknina átti við pilt og stúlku
í Kaupmannahöfn, og er fróðlegt að bera ýmislegt
það, sem þar kemur fram, saman við það, sem hér
þekkist. Og nú gefum við starfsmanni þessum orð-
ið:
„Getur maður aldrei fengið stundlegan frið fyr-
ir þessum bölvuðum ekki sen hávaða?"
Benni hægir á skellinöðrunni og sendir hinum
skapilla náunga, sem rekið hefur kollinn út um
opinn glugga á þriðju hæð, allt annað en vingjarn-
legt augnatillit. Þarna er þessum nöldurseggjum
þó rétt lýst. Þeir geta aldrei á sér setið — og að-
eins fyrir þá sök, að slík farartæki sem skellinöðr-
ur þekktust ekki, þegar þeir voru unglingar!
En sá önuglyndi á þriðju hæð skellir aftur glugg-
anum og tautar eitthvað miður vingjarnlegt um
æskuna á vorum tímum. Ekki var hann og hans
jafnaldrar neitt svipaðir þessu, þegar þeir voru aö
alast upp.
„Mér er lifsins ómögulegt að skilja, hvaðan
svona stráklingar fá peninga til kaupa á Þessum
rándýru, stórhættulegu og sískellandi hjólatilcum,"
segir hann, — „eða þá hitt, að nokkrir foreldrar

skuli leyfa börnum sínum að eyða stórfé í slíkan
óþarfa! Nei, það er nefnilega þetta, sem veldur:
Unglingar á okkar dögum hafa allt of mikið fé
undir höndum og sóa svo og eyða gegndarlaust..
En á meðan hann er að tuldra þetta og tauta,'
hefur hópur unglinga safnazt að Benna og rauðu
skellinöðrunni hans Það eru piltar og stúlkur úr
,.blokkinni“, sem nota tækifærið til að dást að
þessu nýja og glæsilega farartæki hans. Það er
ekki laust við, að þeim finnist vegur þeirra allra
í sambýlinu hafa aukizt að mun við það, að enn
hefur ein skellinaðra bætzt við, og þar með eru
þær orðnar tíu í eign piltanna í „blokkinni". Þær
eru ekki margar, blokkirnar þarna í nágrenninu,
sem slá Það glæsilega met.
Hefði einhvern skellinöðrusalann borið að í þessu
og honum verið gefinn sá hæfileiki að mega lesa
hugsanir manna, mundi hann áreiðanlega hafa
brosað i kamp, enda fyllsta ástæða til þess, — Því
að um leið og ungu piltarnir úr „blokkinni" voru
að skoða skellinöðruna rauðu í krók og kring og
ræða kosti hennar af ákefð og sérþekkingu, urðu
þeir, sem ekki voru þegar orðnir skellinöðrueig-
endur. sífellt staðfastari í þeim ásetningi að kom-
ast yfir slíkt eða líkt farartæki hið allra fyrsta.
Benni er orðinn átján ára, og Það eru því liðin
tvö ár, síðan hann hafði (að dönskum lögum) ald-
ur til að mega stjórna þessu eftirsótta farartæki.
Hann er reglusamur drengur, stundar vinnu sina
af kostgæfni, heimakær og hinn prúðasti í hví-
vetna. Það er því sízt að undra, þótt enginn af
hans nánustu gerðist til að hreyfa mótmælum,
þegar hann hóf máls á því, að nú hefði hann í
hyggju að selja gamla reiðhjólið sitt og fá sér
skellinöðru. Raunar var þetta „gamla“ reiðhjól
— Agalega eru þessir eyrnalokkar smart —
eða hringurinn þarna. Ef ég á eitthvað af-
gangs þegar ég er búin að kaupa skóna og
kápuna, þá kaupi ég þessa eyrnalokka. —
Já, og svo voru hanzkarnir og veskið. —
VIKAN