Vikan - 29.10.1959, Blaðsíða 5

mtm málin
hans ekki nema tveggja ára og vel með farið. En
hvað um það, drengurinn hafði nú einu sinni á-
kveðið þetta.
„Ég er þeirrar skoðunar, að það sé ekki hyggi-
legt af manni að reyna að hafa áhrif á það, hvern-
ig drengurinn var peningum sínum,“ sagði faðir
hans. „Það er hverju orði sannara, að unglingarn-
ir núna hafa góðar tekjur, en þá verða þeir líka
að kunna með peningana að fara, og það læra þeir
ekki, nema þeir fái að ráða þeim sjálfir. Auk þess
mundi Benni litli taka sér það mjög nærri, ef við
færum að standa gegn þessu. Hann verður að
læra af eigin raun, og eiginlega finnst mér ekki
nema gott eitt um það að segja, hve æskan vill
vera sjálfstæð nú á tímum. Raunar verðum við
náttúrlega að hjálpa honum um þessa peninga,
sem hann þarf með til að inna af hendi fyrstu
greiðsluna.' Mér finnst ekki nema sanngjarnt, að
við lánum honum þá, þangað til hann er búinn
að greiða skellinöðruna að fullu.“
Vera má, að þessi skellinöðrukaup verði Benna
ekki þyngri baggi en það, að hann geti sjálfur
staðið undir honum. Hann er að minnsta kosti
ekki í neinum vafa um það sjálfur, að sér muni
takast að standa við allar þær skuldbindingar, sem
hann verður að taka á sig i Því sambandi. Þetta
er ekki svo ýkjamikil upphæð mánaðarlega, að
„Heyrðu mig nú um hálft orð, drengur minn.
Þú verður að greiða mánaðarlega bæði fyrir skelli-
nöðruna og plötuspilarann. Og svo skuldarðu fyrir
fatakaup. Það hlýtur að vera mikill hluti af kaup-
inu þínu, sem fer i þetta? Hefurðu gert þér það
ljóst ?“
„Já — og nei. Satt að segja er ég ekki einn af
þeim, sem skrifa hjá sér, hvað lítið sem þeir kaupa,
og reikna síðan og reikna. Mér finnst ekki nein
þörf á að vera með neitt bókhald. þótt maður kaupi
það rétt allra nauðsynlegasta!"
„Segðu mér eitt. Leggurðu eitthvað fyrir af
vikukaupinu þínu, — eða eyðirðu þvi öllu saman."
„Legg fyrir? Hvers vegna ætti ég að gera það?“
Benni litur undrandi á mig. „Það eru ekki nema
tvö ár, þangað til ég lýk iðnnáminu, og þá fyrst
fer ég að vinna fyrir kaupi, svo að teljandi sé.
Hvers vegna skyldi ég þá vera að horfa í hvern
eyri núna? Það væri blátt áfram heimskulegt. Ég
er ekki einn af þessum daufingjum, sem neita
sér um allt, bara til þess að geta nurlað saman
nokkrum aurum. Mér kemur það ekki til hugar.
Þar að auki er kaupið, sem ég hef núna, ekki svo
mikið, að ég geti lagt neitt fyrir, ef ég á að hafa
fyrir aðgöngumiðum i kvikmyndahús og vindling-
* um.“
* „Og til að skemmta þér fyrir þar fyrir utan?“
honum íinnst.
„Það ætti ekki að verða mér um megn," segir
hann. „Ég er búinn að vera tvö ár við íðnnámið
og fæ innan skamms nokkra kauphækkun. Auk
þess get ég aukið að mun tekjur minar með eftir-
vinnu, og foreldrarnir, — það er allt 1 lagi með
þau; þau hafa ekki einu sinni farið fram á það,
að ég borgaði einn eyri fyrir fæði og húsnæði, —
og það eins, þótt ég hafi nú fengið mitt eigið her-
bergi."
„Hver eru helztu áhugamál þín? Hvað er það,
sem þú leggur helzt fyrir þig i tómstundum þínum,
Benedikt?"
„f tómstundum mínum? Já, ég hef nú fengið
skellinöðruna, og þá hef ég um nóg að hugsa á
næstunni," svarar hann og strýkur með varúð
gljáandi, rauðar hreyfilhlífarnar. „Annars er ég
ekki einn af þeim, sem sífellt eru að slæpast á göt-
um úti,“ bætir hann við. „Það eru þeir strákar,
sem eru á höttum eftir nýrri og nýrri stelpu á
hverju kvöldi. Ég held alltaf vináttu við þá sömu;
hún heitir Ríta og hefur mjög svipuð áhugamál
og ég. Já, það var einmitt það, sem þér voruð
að spyrja um. Jú, við erum sex eða sjö hérna í
nágrenninu, sem höfum mikinn áhuga á jassi, og
Ríta er ein af þeim."
„Meinarðu þá, að þið þessi sjö hafið myndað
eins konar jasshljómsveit?"
„Nei, ekkert af okkur kann að leika á hljóðfæri.
En sum af okkur eiga plötuspilara, og svo kaupum
við plötur í félagi og komum saman öðru hverju,
leikum nýjustu lögin, sem við höfum orðið okkur
úti um, og skiptumst á plötum. Þessir fundir eru
heima hjá okkur til skiptis."
„Ert þú einn af þeim, sem eiga plötuspilara?"
Benni kinkar kolli. „Já það er mánuður, síðan
ég kéypti hann. Við Ríta verðum að hafa eitthvað
okkui' til skemmtunar. þegar hún er hjá mér á
kvöldin. Það er alls ekki óskynsamlegt að verja
peningum til kaupa á plötuspilara og plötum,
finnst mér.“
„Ertu búinn að borga hann?“
„Nei, ég fékk hann með föstum, mánaðarlegum
afborgunum; það er ekki nema smáræði. Það er
öllu lakara með fatakaupin. Ég er kominn í tals-
verða skuld vegna fatakaupa."
Unga stúlkan, seni byrjuð er að vinna, en
býr heima hjá sér, hefur oft rýmri fjárráð
til kaupa á fatnaði en móðir hennar.
Þegar ma&ur er 1G ára og búin að fá greidd
fyrstu mánaðrrlaunin, er svo freistandi að
ganga búð úr búð og kaupa.
„Það er nú teljandi, sem fer í það. Við Ríta
skreppum jú emstajia sinnum og fáum okkur snun-
ing; pað er að segja, ekki nema einu sinni í mán-
uði, og hún borgar sinn hiuta Og ól eða annað
þess huttar kaupj ég aldrei, — ekia heldu i dag-
inn, þegar ég er i vinnunni. Ég drekk eklu annað
en mjoiK og vatn.“
„En lé.agar pmir, kaupa þeir öl og annað pess
háttar?"
„Nei, ekki stráKarnir hérna í nágrenmnu að
minnsta kosti, — ekki nema hann Leuur, en hann
er lika talsvert eldri en við hinir og vinnur fyrir
mun hærra kaupi. Aftur á móti eru sumir af þeim.
sem ég hef kynnzt i unglingaíélaginu, alltaf i veit-
ingahúsum.... “
Ríta bættist i hópinn, á meðan á samtali okkar
stóð, — lagleg unglingsstúlka, klædd í peysu, brún-
an jakka úr gervirúskinni og öklasíðar, þröngar
buxur. Það er ekki vandséð á svip hennar, að hana
dreymir fram í tímann, þegar Benni eignast fuli-
stórt bifhjól eða skottu, og ekki getur maður ann-
að en viðurkennt, að það mundi sannköliuð prýði
að henni í aftursæti hvaða ökutækis, sem væri.
Ríta er nokkrum mánuðum yngri en Benni, vinn-
ur í skrifstofu fyrir sæmilegu kaupi. En hins vegar
verður hún að greiða foreldrum smum af kaupinu
upp i fæði og húsaleigu og hefur þó ekki sérlier-
bergi, heldur í félagi Við yngri systur sína.
„En það verður nú samt dalitill afgangur af
mánaðarlaununum, er ekki svo?“
„Ég vinn í skrifstofu," svarar hún, „og þar er
þess krafizt, að maður gangi vel til íara. Og svo
er alltaf gerður samanburður á manni og hmum
stúlkunum, svo að ekki veitir af, að maöur láti
sér annt bæði um klæðaburðinn og snyrtinguna
og allt það.“
„Þú verð þá kannski mestöllu því, sem afgangs
verður, til kaupa á fatnaði og snyrtivörum?
„Nei, það geri ég nú ekki, en ég verð að játa,
að það fer mikill peningur hjá mér í þess háttar.
Og ég hef gaman af að ganga á milli verzlana og
skoða og kaupa fallegan fatnað, skó og sokka. Við
erum þrjú, systkinin heima, tvö enn í skólanum,
svo að ég hafði ekki mikla peninga til að verzla
fyrir, þangað til ég fór sjálf að vinna fyrir kaupi.“
„Kaupir þú með afborgunum?"
„Nei, það gera stúlkur á mínum aldri yfirleitt
ekki, að ég held, — nema þá helzt ef þær fá sér
reiðhjól. Ég á enn eftir fjórar mánaðargreiðslur
fyrir mitt reiðhjól. Annað hef ég ekki keypt með
slikum skilmálum."
„Leggurðu peninga fyrir i einhverju sérstöku
skyni?"
„Eiginlega get ég svarað því játandi. Þegar ég
fermdist, — það er hálft annað ár síðan, — fórum
við nokkur fermingarsystkinin í stutt ferðalag
Framh. á bls. 31/.