Veðrið - 01.04.1956, Page 15

Frá Síðumúla er skrifað:
„Ágústmánuður ódæma votviðrasamur, þó betri en júlí. Það komu þó nokkrir
þurrkdagar, sem björguðu miklu heyi upp í sæti."
Sumri hallar og september líður. Sums staðar rætist nokkuð úr, annars staðar
lítið. í veðurbók Síðumúla stendur:
„í september var óslitin vætutíð til þ. 13. í mánuðinum. Þá létti í lofti og þurrk-
urinn langþráði kom. Gátu þá allir þurrkað og hirt töður sínar."
Á Lambavatni gekk ekki eins vel:
„Þegar þurrkdagar komu, 14. og þar á eftir, kom þurrkurinn liér á Sandinum
ekki nema að hálfum notum vegna hvassviðris. Hey eru sums staðar úti enn og
sums staðar töluvert.“
Og sumarið dregur fleiri dilka á eftir sér:
„Vöxtur í görðum er alls staðar lélegur og sums staðar nær enginn vegna bleytu
og sólarleysis. Fé er mjög rýrt, og hér á Sandinum hafa drepizt lömb óvenju-
mikið úr bráðapest.“
4. Orsök langviðranna.
Um orsakir hins óvenjulega veðurlags í sumar er fátt hægt að segja. Svo mikið
má þó fullyrða, að þetta veður var í fullu samræmi við þá eindregnu sunnan og
suðvestanátt, sem var ríkjandi allt sumarið með hafátt sunnan lands og vestan,
en landátt á Norðunr- og Austurlandi. En sú „skýring“ kallar á aðra: Hvers
vegna var áttin svona þrálát? Þeirri spurningu verðum við að láta ósvarað. Þess
má þó geta, að sumarið var langviðrasamt víðar en á íslandi. Á sunnanverðum
Norðurlöndum voru eindæma hitar og þurrkar, en fágæt votviðri í norðanverð-
um Noregi. Orsakanna mun því ekki að leita á takmörkuðu svæði, heldur i heild-
arsérkennurn loftstraumanna á norðurhveli jarðar, ef ekki á allri jörðinni.
5. Tjónið.
Þegar sýnt var, að óþurrkarnir mundu valda þungum búsifjum, fól rikisstjórn-
in þeim Árna G. Eylands og Páli Zóphóniassyni að rannsaka tjónið og gera til-
lögur til úrbóta. Þeir komust að þeirri niðurstöðu, að kaupa þyrfti fóðurbæti
fyrii 25 milljón krónum meira en venja er til. Má skoða þennan kostnað sem
beina afleiðingu votviðranna, og er þó hæpið, að þar með séu öll kurl komin til
grafar. Þó að þessi fóðurbætir ætti að bæta upp hin hröktu hey, þá er nú- þegar
fullvíst, að mjólkurframleiðsla hefur minnkað mikið á óþurrkasvæðinu. Auk
þess voru dilkar rýrir eftir sumarið, og má ímynda sér, að veðráttan hafi að
minnnsta kosti átt þátt í því. Bætist þetta hvort tveggja ofan á þær 25 milljónir,
sem áður voru nefndar.
Páll Bergþórsson.
15