Vikan - 19.01.1961, Blaðsíða 14

UNG
SKÁLD
Næst á myndinni er Ari Jósefsson þá Guðbergur Bergsson og svo kemur Alfreð
Flóki, sem ekki er skáld heldur „snillingur“ og loks Jóhann Hjálmarsson.
ÞaS var á dögunum, að stúdentaráð háskólans gekkst fyrir kynningu
á átta ungum skáldum og verkum þeirra. Ekki kunnum við frá því að
scgja, hvers vegna þessi átta urðu fyrir valinu, þar sem fieiri ungir
menn en þessir kenna sig við skáldskap og hafa jafnvel gefið út ljóða-
bækur. Ef til vill hefur stúdentaráð litið svo á, að þessi skáld væru
snjöllust 1 hópi hinna ungu, ef til vili hafa hin ekki fengizt til þess að
taka þátt i kynningunni og svo hefur þeim boðið í grun, að yfrið nóg
yrði að kynna átta sem og kom í ljós; margir urðu þe-irri stund fegnir
er upp var staðið.
Samkoman byrjaði með því, að Jóhannes skáld úr Kötium hólt er-
indi um skáldskap. Hann er jafnan áheyrilegur og talaði i föðurlegum
tón um vandamál skáldskapar'að fornu og nýju og sér í lagi hafði
hann þá ljóðlistina í huga, enda voru ljóðskáld i miklum meirihluta
meðal þeirra sem kynnt voru. Erindi Jóhannesar hefði eitt dugað til
réttlætingar því að draga menn i hráslaga og skammdegi vestur í Há
skóla og fékk liann undirtektir góðar. Hann gat þó ekki látið vera
að koma áleiðis pólitiskum boðskap sir/:m, alkunnum, og var viðlíka
skemmtile^t að hlusta á þann þátt ræðunnar og aðra menn sem gert hafa
stjórnmál að trúarbrögðum. Það er alkunna, að austantjaldsskáldin hafa
átt heldur erfitt uppdráttar utan þeir, sem til þess voru fúsir að syngja
fimmáraáætlun ríkisins lof og dýrð í ljóðum sinum. Kallaði Jóhannes
ljóð þeirra „tilgangslist" og varð tlðrætt um gróandann þar eystra og
hins vegar hina vestrænu „hnignun". Mun Jóhannes þó hafa grunað,
að ekki þætti öllum þetta góð latína, sem á hann kynnu að hlusta í
hátíðasal háskólans og bætti því við, að skáldskapur hefði oft staðið
í blóma með hnignandi þjóðfélagi. Benti hann á ritun íslendingasagna
i lok þjóðveldistlmans og bókmenntaleg afrek Kiljans á þeim tima er
bændasamfélagið íslenzka lét af höndum varðveizlu menningarinnar.
Jóhannes úr Kötlum bar fram þá spurningu, hvernig nútímaljóð ætti
að vera til þess að geta talizt hlutgeng list á tímum öryggisleysis, hel-
sprengna og gífurlegra tæknilegra framfara. Honum fannst þó einsýnt,
að afstaða ungs skálds, hlyti að markast af þvi, hvort það aðhylltist
þjóðskipulag sósíalismans eða hinn „hnignandi kapltalisma“. Að lokum
þrengdi hann spurninguna og miðaði hana við íslenzkar aðstæður:
Hvernig á íslenzkt nútímaljóð að vera? Lét liann skáldunum ungu það
eftir að svara þeirri spurningu.
Síðan gengu skáldin fram og fluttu verk sln, misgóð. Tvcir voru
fulltrúar hins óbundna máls: Guðbergur Bergsson, sem flutti
heldur leiðinlegan kafla og tilþrifalítinn úr skáldsögu og Ingimar
Erlendur Sigurðsson, sem flutti snoturlega smásögu. Þar glitti viða í
gull, en sennilega væri sagan kölluð klám og ekki í húsum hafandi, ef
birtist á prenti.
Eftir að hafa hlustað ú ljóðskáldin, virðist það auðsætt, hvert er mest
vandamál þar i sveit: Það er að halda áheyrendum vakandi. Gerðust
augnalok manna ískyggilega þung undir lestrinum og varð margur til
þess að draga ýsur þótt allur væri af vilja gerður að hlusta.
Framhald á bls. 27.
Næst á myndinni situr Dagur Sigurðarson, þá Ingimar Erlendur Sig-
Jóhannes úr Kötlum talar um gróandann eystra. urðsson, Jón frá Pálmholti og Þorsteinn frá Hamri.
14 viKam