Vikan - 04.01.1962, Blaðsíða 8

SMÁSAGA
EFTIR
GUÐMUND
HALLDÓRSSON

Vetrarstormurinn stóð í fang lionum timbruðum, meðan
hann krækti vegninum frá dráttarvélinni og tengdi hana
við millibandið, sem brúkað var til að draga sætin upp
á vagninn. Hann klifraði með nokkurri áreynslu upp í
fjaðrað sætið og ræsti vélina og dró bólsturinn fremst
á vagninn. Hann var óklár í skiptingunum vegna höfuðs-
ins og þess vegna nokkuð lengi, að aka að næsta sæti, sem
Iéttastelpan liafði látið böndin utanum. Hann beið í svefn-
kenndri ró, á meðan hún reis upp undan ]>ví hlémegin við
storminn og losaði vagninn frá.
Hann sá að bændurnir hinum megin við ána, voru að koma
að með fjárhópa úr heimalandssmölun. Þeir ráku féð hart
með hói og hundgá. Þetta var lítill hluti af fjáreign bænd-
anna, fé þeirra var ekki enn komið af heiðum. Hann sá
þá fyrir sér, markglögga og handfljóta, er þeir færu að
kanna þennan reiting og reka það sem ekki yrði vitjað
um af næstu bæjum, fram í taglið á afréttinni, þar sem
það lenti fyrir gangnaröð innan fárra daga.
— Af stað með þig Gunnar, kallaði léttastelpan móti
storminum. Hann snéri vélinni til að draga sætið upp, og
fór siðan ofan til að festa vagntengslinu við beizlið á
dráttarvélinni.
— Við drekkum tiu kaffið i næstu ferð, sagði hann við
léttastelpuna, þegar hann ók af stað hcim.
— Við verðum búin fyrir hádegi, og þá skal maður taka
sér lúr, kallaði léttastelpan á eftir honum.
Þau höfðu lokið við að sæta þessar hrúkur í myrkri
kvöldið áður. Húsbóndinn bar þær upp en þau rökuðu að
honum og söxuðu. Meðan hann þrýsti mænifanginu ofan
á síðasta sætið, hafði hann sagt þeim, að ekki yrði losað
ineira hey, en reynt að ná þessari vellu i hlöðu í fyrsta
færu. Þá höfðu Gunnar og léttastelpan drégið andann létt-
ar og gengið heim til að búa sig á ballið, en húsbóndinn
orðið eftir, eitthvað að dunda i veðurhlíðunni. Og þrátt
fyrir hin ónógu og sultarlegu ljósfæri síðsumarsins, voru
þau hröð við að búa sig, og neyttu matarins standandi við
eldhúsborðið, til að missa ekki af vagninum, sem flutti
fólkið á Sarnkonuma. Síðar, er þau gengu í veg fyrir hann,
griHtil þáu í húsbóndann, önnum kafinn að bera grjót á
hrúkurnar.
Hann liafði vaknað snemma um niorguninn og fundið
þetta tómlátlega allsleysi í höfðinu, eins og ávalt er hann
Sofnaði mikið drukkinn, en rann ekki af honum vakandi.
Og liann mundi strax eftir konunni, sem gaf honum vínið
út i bifreiðinni.
En hvernig skilnaður þeirra varð, eftir að hann lauk úr
flöskunni, lá enn í djúpu myrkri óræðisins, þegar hús-
bóndinn kom inn til hans og bað hann að aka lieim sæt-
unum. Hann hafði svimað dálítið og sortnað fyrir augum,
m>eðan hann settist framan á, en það leið frá meðan hann
klæddi sig.
Þeir voru að leggja upp i smölunina liinum megin við ána,
þegar hann kom út. Vinur hans undir Tungusporðinum
var þá ófarinn, því liestarnir lágu makráðir fyrir ofan
túnið. Hann var oft seinn að hafa sig af stað í smala-
mennsku, þótt hann ætti góða hesta og tár á glasi til að
ylja sér með fyrir brjósti. Gunnar hafði sannreynt, að til
hans var gott að koma hryggur og tómur i höfði, og hann
ákvað að hafa nánar gætur á ferðum hans og riða fram-
eftir, er hann sæi til hans koma ofan með féð. Tungu-
sporðurinn var samt fremur kaldranalegur í ekki meiri
fjarlægð, en hlíðarnar til beggja hliða, fallega ávalar og
hlýlegar. Þær höfðu breitt grænum vorfeldi í rauðbirkna
ásýnd.
Gunnar stöðvaði vélina við hlöðugatið. Þeir drógu sætin
niður af vagninum, og bóndinn leysti utan af þeim bönd-
in. Hlaðan var næstum full, svo nota varð gaffal til að
koma heyinu inn.
— Heldurðu hann verjist meðan við erum að Ijúka
við þetta, spurði bóndinn áfjáður, er annað sætið var
komið inn.
— Það er tvennt til með það. Ef hann lægir storminn
er demban vis um leið.
— Farðu þá strax eftir meiru.
— Viltu ekki að ég hjálpi þér við sætið?
— Hefur stelpan við?
— Já.
— Nei, ég kem þvi frá.
Hann setti vélina i lágan gir yfir blauta og grafna brúna
á skurðinum, en skipti upp i fimmta niður túnið. Hún
hristist nokkuð á ójöfnunum ög liann dró úr inngjöfinni.
Það komu cinhverjir ríðandi utan veginn. Er þeir komu
nær, sá Gunnar, að þetta voru fjáreigendur utan úr sveit,
að vitja um fé sitt. Þeir færu yfir ána á móts við fremsta
bæinn, gengti á röðina og tækju féð með sér úteftir. Þeir
töluðu hátt í veðurgarranum og veifuðu honum er þeir
riðu hjá. Hestarnir voru sumarstaðnir, þungir i spori og
vildu ekki ganga settir. Hann sá að mennirnir urðu að
beita svipum síniim til að halda þeim niðri á töltinu.
Hann vissi að þeir höfðu haft þá inni um nóttina og lagt
á þá um morguninn til að gera þá léttfærari fyrir réttina,
þar sem þeir sætu á þeim góðglaðir á eyrinni og lántiðu
])á kannske aðvifandi kvenfólki, er kyssti þá fyrir reið-
ina.
Þau voru ekki lengi að koma sætunum upp á vagninn.
Léttastelpan kom á dráttarbeizlið heim. Hún fór af fyrir
ofan bæinn, en hann hélt áfram suðiir að hlöðunni. Hús-
bóndinn var snúinn yfir töfinni sem færi í kaffið. Hann
sagðist ekki fara heim, heldur fór að mjaka sætunum af
vagninum.
Það var sléttlygnt, cn ekki farið að rigna, þegar þau
komu út frá kaffinu. Gunnar sá, að vinur hans undir Tung-
unni var að koma að með féð. Það sýndist fátt og mjög
hvítt, þar sem það bar i langan og svartan melinn. Féð
rakst ekki vel, undan Iionum einum, og fjáreigendurnir
utan úr sveifinni vpru komnir nokkuð upp í Tunguna á
8 VIKAN