Vikan - 04.01.1962, Blaðsíða 38

Clark Gable.
Framhald af Ws. 17.
þeir fáir, sem kynntust honum eins
og hann var. En þaö er um þann
mann, sem þessi frásögn min snýst,
sagan af manninum, Clark Gable.
Hjónaband okkar Clarks stóð i
fimm ár og fjóra mánuði. Þótt sam-
búð okkar yrði ekki lengri, varð þetta
timabii svo fagurt og sæluríkt, að
mér fannst löngum að því yrði ekki
með orðum lýst. En svo skildi ég að
það var ofur auðvult og einfalt; að
lýsa mátti Því til hlítar með einu orði
■— ást.
Þegar mér verður litið til baka yfir
þetta timabil, vaknar með mér sú
spurning, hvort mörg Þau hjón muni
fyrirfinnast, sem notið hafa eins mik-
illar hamingju i tuttugu og fimm,
eða jafnvel fimmtíu ára sambúð, og
varð hlutskipti okkar Clarks á þess-
um fimm árum og fjórum mánuðum.
Þau hjón eru þá sannarlega öfunds-
verð.
Hvað er það, sem gerir hjónaband-
ið hamingjuríkt? Hvað okkur snerti,
þá held ég það hafi verið látlaust og
fábrotið lif.
Clark var þannig gerður, að hann
greindi alltaf kjarnann frá hisminu.
öll yfirborðsgylling var honum and-
styggð. Hann þoldi ekki nein láta-
læti. Hann var nógu mikiii maður
til þess, að koma til dyranna eins og
hann var klæddur.
Hann unni mér hugástum eins og
ég honum. Þegar okkur var báðum
orðið það ljóst, litum við á það sem
staðreynd, og ekki meira með það.
Við vorum ekki með nein heimsku-
læti, eins og Það til dæmis að reyna
að vekja afbrýðisemi hvort hjá öðru.
Við lögðum alla áherzlu á að gera
hvort annað hamingjusamt.
Eitt ráðið til þess var i því fólgið,
að við hlustuðum hvort á annað.
Pabbi hlustaði á mig og ég hlustaði
á hann. Við nutum þess að ræðast
við. Sambandið milli okkar var beint
og krókalaust. Ekki veit ég hvað
hjónabandssérfræðingar segja um
þetta, en ég held að það sé alltof titt,
að hjón beini orðum sínum hvort tií
annars.
Hjúskparahamingja okkar varð
bæði vinum okkar og heimilisfólki
undrunar- og fagnaðarefni í senn. Ég
minnist í því sambandi orða, sem ég
heyrði Louise, vinnukonuna okkar,
láta falla við eina af vinstúlkum sin-
um nokkrum mánuðum eftir að við
Clark gegngum í hjónabandið. Louise
þessi kom á heimilið með mér. Hún
hafði verið í vist hjá mér í rúm tíu
ár áður en ég giftist Clark, og ég get
bætt því við að henni þótti ég vera
heppin í valinu, þegar hún kynntist
— Ósköp er að sjá klærnar á þér.
— Æjá, ég reyndi að krafsa á riml’-
unum.
88 VIKAN
hinum nýja húsbónda sinum. Hún
varð öll að einu brosi þegar Clark
kallaði hana Lovísu I stað Louise og
dáði hann brátt, ekki siður en þau
hjú, sem verið höfðu iangvistum á
heimilinu. Og okkur þótti líka báð-
um mjög vænt um hana.
En snúum okkur aftur að sögunni.
Það var dag nokkurn að ég heyrði á
tal hennar og einnar af vinstúlkum
hennar. „Þú getur ekki gert þér í
hugarlund hve hamingjusöm þau eru,“
sagði Louise. „Ég get sagt Þér það
til dæmis, að þarna sitja þau úti á
veröndinni á hverju kvöldi, masa sam-
an og hlæja. Bara tvö ein, kvöid eftir
kvöld. Og þegar ég heyri til þeirra,
spyr ég sjálfa mig — langar þau aldrei
til þess að fara út og skemmta sér?“
Það kom sjaldan fyrir. Við sóttum
nokkrar frumsýningar i Hollywood,
kokkteilboð og miðdegisverðarboð ná-
inna kunningja, en anars neituðum
við allri þátttöku í samkvæmislífinu.
Ég er þess fullviss, að margir litu á
okkur sem hræðilega sjálfbyrginga,
snobba eða jafnvel bara sérvitringa.
Ég held að við höfum ekki getað
talizt neitt af þessu.
Við sátum ekki þarna úti á verönd-
inni kvöld eftir kvöld og ræddum
um okkur sjálf. Clark las mikið. Við
vorum mikið samvistum við börnin,
Anthony, sem gekk undir gælunafninu
Bunker, og Jóhönnu, en þessi yndis-
legu börn voru ávöxtur af öðru
hjónabandi mínu, sem ég fæ forsjón-
inni aldrei fullþakkaðan. Þegar ég
giftist Clark var Bunker fimm ára
og Jóhanna fjögurra.
Clark hafði áhuga á mörgu. Hann
hafði verið í mörgum löndum. Hann
var góður veiðimaður, bæði skytta
og fiskimaður og, þótt ótrúlegt kunni
að virðast, mjög fær garðyrkjumað-
ur. Blómabeðin, runnarnir og aldin-
trjáalundarnir sem þekja tuttugu og
tvær ekrur umhverfis Encinobýlið,
voru hans sérstaka ríki. Flest trén
hafði hann gróðursett eigin hendi og
sjálfur vann hann mikið til það, sem
með þurfti á býlinu.
Þessi erfiðisvinna úti við var hon-
um ekki einungis orku- og hreysti-
gjafi, heldur hafði hann mikla ánægju
af henni. Aldrei gleymi ég hve hrifinn
hann varð af rauðu dráttarvélinni
sem ég gaf honum í jólagjöf fyrsta
hjúskaparár okkar. Eða hve hreyk-
inn hann varð af mér, þegar hann
sá að ég kunni ekki síður stjórn á
henni en hann sjálfur. Því ekki það?
Ég vandist því að aka dráttarvélum
heima á búi móður minnar í Pennsyl-
vaníu, þar sem ég var borin og barn-
fædd.
Og nú langar mig til að spyrja,
hvort maður, sem vinnur fullt dags-
verk við ræktunarstörf og lagfær-
ingar á girðingum, leikur sér síðan
góða stund við tvö fjörmikil stjúp-
börn sín og nýtur loks góðs kvöld-
verðar í ró og næði með eiginkonu
sinni, sé sérlega þurfandi fyrir sam-
kvæmislíf? Clark taldi svo ekki vera.
En þótt okkur þætt.i mjög vænt um
heimili okkar og héldum okkur þar
löngum, fór því fjarri að við eina.igr-
uðum okkur frá umheiminum. Við
fórum í ferðalög, fórum oft á dýra-
veiðar og fiskiveiðar og lögðum mikla
stund á golfleik.
Clark kunni vel þá íþrótt. Þegar
við dvöldumst að bústað okkar á
söndunum, lék hann 36 holur dagiega,
og lét sig hitann þar ekki neinu
skipta. Hann var höggharður mjög,
gat slegið kúluna allt að því 250
metra, ef hann vildi það við hafa.
Ég hafði mikið gaman af að fylgj-
ast með leik hans.
Eitt var sérkennandi í fari hans.
Hann lagði sig fram við að gera
alla hluti, sem hann tók sér fyrir
hendur, eins vel og hann frekast gat.
Ekki svo áð skilja, að hann væri
haldinn fullkomnunaráráttu. En það
var sannfæring hans, að ef maður
hefði einhvern starfa með höndum,
bæri að vinna að honum á réttan
hátt og heilshugar. Þannig var það,
þegar hann lék í kvikmyndunum.
Hami kastaði aldrei höndunum til
eins einasta atriðis, öll þessi mörgu
ár, sem hann naut flestum öðrum
meiri frægðar og viðurkenningar.
Sama máli gegndi þegar hann lék
golf.
Ég minnist þess er hann kom heim
með bók Tommy Armours um golf-
leiktækni. Lengi vel las hann i henni
öllum stundum. Gerði aðeins að brosa,
þegar ég sagði, að hann hlyti hvað
úr hverju að kunna hana utanað.
Þegar hann svo lagði bókina frá sér,
æfði hann höggin aiit kvöldið inni í
setustofunni.
Ég sagði að Clark hefði ekki verið
haldinn fullkomnunaráráttu. Ég á
þar við, að enda þótt hann væri sjálf-
ur aidrei fyllilega ánægður með leik
sinn í nokkurri mynd og stefndi stöð-
ugt að því að gera betur næst, setti
hann ekki allt á annan endann þess
vegna. Hann var maður, sem alltaf
hafði fullkomið vald á tilfinningum
sínum og frámkomu. En viðhorf bans
var alltaf þetta •— ég gerði eins vel
og ég gat, en reyni þó að gera betur
næst.
Og þótt hann reyndist þess ekki
umkominn að sigra Ben Hogan í golf-
keppninni, var hann þvi jafn stilltur
og rólegur og góður í skapi eftir leik-
inn og áður. Margar okkar beztu
ánægjustundir áttum við einmitt úti
á golfvellinum. Oft hlógum víð þar
dátt. Þótt hánn legði sig allan fram
i leiknum við félaga sína, var hon-
um golfleikurinn við mig „leikur"
einn. Eins og til dæmis þegar hann
var að búa sig undir vandasamt högg,
sem ég gerði að engu fyrir honum.
Hann var glæsilegur að sjá, þar sem
hann stóð þarna í sólskininu, brúnn
á hörund og tággrannur, og iþrótta-
búningur fór honum allra manna
bezt. Hann einbeitti sér svo ákaflega
að undirbúningi höggsins, að ég fékk
ekki staðizt mátið. 1 því höggið skyldi
ríða af, varð mér að orði: „Nú gefst
ykkur á að líta ástmög bandarísku
þjóðarinnar". Og það varð lítið úr
því högginu, þótt hátt og vandlega
væri reitt.
Ég gat þess, að við mundum hafa
átt hjónabandshamingju okkar að
miklu leyti þvi að þakka, hve við lifð-
um fábrotnu og látlausu lífi. Ég á
þar ekki við, að við höfum horft í
skildinginn. Sumum kann að Þykja
mótsagnarkennt. Okkur Clark fannst
það hinsvegar ekki. Það er hægt að
lifa góðu lífi, þótt það sé látlaust og
fábrotið. Okkur tókst það að minnsta
kosti.
Það er einungis heimska að halda
því fram, að það sé ekki þægilegra
að hafa næg peningaráð. Um leið
væri heimska að halda því fram að
peningarnir tryggðu hamingju í
hjónabandinu. Við Clark gátum veitt
okkur flest það, sem keypt verður
fyrir fé. Og við létum okkur ekki
skorta neitt: Hann var vinnuþjarkur
alla ævi.
Ég leit aldrei á Clark Gable sem
hina miklu og dáðu hetju kvikmynd-
anna, ekki einu sinni fyrst í stað.
Ég dæmdi hann eingöngu eftir verð-
leikum og sem mann. Leizt mér vel
á hann? Var hann af þeirri manngerð,
sem ég kunni að meta? Þetta var
mín mælistika. Þetta var það, sem
máli skipti. Ég get játað það hrein-
skilnislega, að ég hef aldrel haft
hneigð eða hæfileika til að meta menn
eftir frægð. Og þegar ég kynntist
Clark fyrst, geri ég ráð fyrir að það
hafi einmitt verið þetta í fari mínu,
sem hreif hann mest, Því að enginn
var ónæmari fyrir frægð Clark Gable
en sjálfur hann.
Framhald i næ ta olaðL
Á pínubekknum.
Framhald af bls. 20.
Úlfar Helgason tók málaleitan
minni í 3Ö mikilli ljúfmennsku og
bauð mér að gjöra svo vel. Ég mætti
athafna mig eftir hentugleikum.
Úlfar býr i Kópavogi og hefur þar
sína síofu. Hann skoðar og gerir við
tennur i öllum börnum þar á skóla-
skyldualdri, en þau munu nú vera
nálægt þúsund. Á hverjum morgni
á miili 9 og 12 má sjá þar fjöldann
af litlum strákum og stelpum, sem
bíða eftir þvi að komast að.
Sum eru ósköp lítil og vesældar-
leg að sjá, með hræðsluglampa í
augum þar sem þau sitja á biðstof-
unni og halda í höndina á mömmu,
sem hefur farið með þeim í fyrsta
sinn. Önnur eru orðin vanari, og
láta sem ekkert sé, og sumir strák-
arnir eru svellkaldir og fussa bara
og sveia, þegar maður spyr þá hvort
þeir kviði fyrir.
„Uss, þetta er ekkert, maður,“
segja þeir og horfa á mann með
fyrirlitningu.
— Er ekki dálítið erfitt að eiga
við krakkana? spurði ég Úlfar.
„Nei, það er nú síður en svo,“
sagði hann af mikilli sannfæringu.
„Þau eru yfirleitt alveg prýðileg. Ef
maður fer rétt að þeim, þá gengur
þetla allt saman leikandi létt. Það
er bara aðalatriðið að gera þau
aldrei hrædd. Enda hefur það geng-
ið vel, og þau koma hiklaust til mín
aftur.“
— Hvernig ferðu nú að, ef barn
kemur til þín í fyrsta sinn, og er
hrætt og erfitt viðureignar?
„Þá er um að gera að róa þau,
sýna þeim tækin og til hvers þau
eru, tala við þau í rólegheitum, en
þó með dálítilli festu. Ef þau eru
mjög hrædd, er bezt að sleppa þeim
alveg í bili. Venjulega fer það svo
að hinir krakkarnir hafa áhrif á þau
í skólanum, segja þeim hvað þetta
sé auðvelt og sársaukalaust, grobba
kannski dálítið af sjálfum sér, og
oftast koma þau svo sjálfkrafa. Það
er langbezt vegna framtíðarinnar.
Eftir það verða þau ekkert hrædd
við tannlækni.“
— En er þetta ekki alveg ægilega
sárt ... ?
„Nei, það er varla hægt að segja
að maður finni til með þessum tækj-
um. Ég er með nýjustu tæki, sem
fáanleg eru núna. Þessi bor, sem
ég er með núna, t. d. suýst rúmlega
300 þúsund snúninga á minútu ...“
— Þrjú hundruð þúsund snúninga
á mínútu?
„Já, og svo er hann vatnskældur.
Hinn borinn snýst um 20 þús. snún-
inga og er lika vatnskældur.“
— Og hvað hefur þetta hvoru-
tveggja að þýða i sambandi við sárs-
aukann, snúningshraðinn og vatns-
kælingin?