Vikan - 09.07.1964, Blaðsíða 28

Hann brosti viS dr. No? Hann
sagði: — Eg veit um sambönd yðar
í stiórnarhúsinu. Miss Taro er um-
boðsmaður yðar. Eg heti skýrt fró
þessari staðreynd og hún mun verða
tekin til athugunar — það var eng-
in svipbrigða að sjó ó dr. No —
eins og aðrar staðreyndir. En ef að
við eigum að fara að segja sögur,
skulum við gera það ón þess að
setja þær meira ó svið. Þér eruð
athyglisverður maður. En það er
ekki nauðsynlegt að reyna að gera
sjálfan sig athyglisverðari heldur
en maður er. Þér hafið orðið fyrir
þeirri ógæfu að missa hendur yðar.
Þér notið gervihendur. Margir menn,
sem hafa særzt ! stríðinu, nota gervi-
hendur. Þér notið kontaktlinsur í
staðinn fyrir gleraugu. Þér notið
„walkie-talkie" í staðinn fyrir bjöllu
til þess að kalla á þjóna yðar. Það
er enginn vafi á því, að þér hafið
einnig aðrar brellur í frammi. En,
dr. No, þér eruð, þrátt fyrir þetta,
maður, sem sefur og borðar og hef-
ur galla eins og allir aðrir. Svo
að við skulum sleppa öllum brell-
um. Ég er ekki einn af skítgröfur-
unum yðar og þeir hafa e»igin
áhrif haft á mig.
Dr. No hreyfði höfuðið lítillega:
— Hreystilega mælt, Mr. Bond, ég
fellst á þetta. Ég hefi án efa lagt
mér til ýmsa, undarlega kæki af
því að lifa of lengi í samfélagi með
öpum. En álítið ekki þessa kæki
uppgerð. Ég er tæknifræðingur. Ég
sameina verkfærin og efnin. Samt
sem áður, og dr. No lyfti hand-
leggjum lítið eitt og lét þá svo
falla aftur í kjöltu sína, — við skul-
um halda áfram að tala. Það er
sjaldgæf ánægja að hafa gáfaðan
hlustanda, og ég mun áreiðanlega
njóta þess að segja ykkur söguna
af einum merkilegasta manni heims-
ins. Þið eruð fyrstu persónurnar,
sem fáið að heyra hana. Ég hefi
ekki sagt hana áður. Þér eruð eina
mannveran, sem ég hefi nokkurn-
tíma hitt, sem kann að meta sögu
mína og einnig, hann þagnaði til
þess að síðustu orðin yrðu enn
áhrifameiri, — eini maðurinn, sem
mun örugglega ekki fara lengra
með hana. Hann hélt áfrma: — Það
sem ég sagði núna, á einnig við
um stúlkuna.
Þannig var það. Bond hafði
aldrei verið í vafa um það að árás-
irnar á hann, sem byrjuðu á Jama-
ica, hefðu verið gerðar af heilum
hug. Hann reiknaði með því frá
því fyrsta, að þessi maður væri
morðingi og að þessi barátta yrði
einvígi við dauðann. Hann hafði
eins og venjulega þetta óbilandi
traust á því, að hann mundi vinna
einvfgið og þetta traust hafði ekki
bilað nema lítillega þegar eldvarp-
an kom á móti þeim. Þá hafði hann
að vísu byrjað nokkuð að efast.
Nú vissi hann. Þessi maður var of
sterkur og of vel útbúinn.
Bond sagði: — Það er engin
ástæða til að stúlkan heyri þetta.
Hún á í rauninni ekkert sam-
eiginlegt með mér. Ég fann hana
í gærmorgun á ströndinni. Hún er
frá Jamaica. Hún safnar skeljum.
Menn yðar eyðilögðu kanó hennar,
svo að ég verð að að taka hana
með mér. Sendið hana burt núna
og síðan heim. Hún mun ekki segja
frá. Hún mun leggja eið út á það.
Stúlkan greip herská fram í: —
Jú, ég skal svo sannarlega segja
frá! Ég skal segja allt, sem ég veit.
Og ég ætla ekki að hreyfa mig.
Ég ætla að vera kyrr.
Bond leit á hana. Hann sagði
með kulda í röddinni: — Ég vil
ekki hafa þig.
Dr. No sagði mynduglega: — Ver-
ið þér ekki að eyða orðum að þessu,
herra Bond. Enginn sem kemur til
þessarar eyjar, hefur nokkurn tíma
yfirgefið hana. Skiljið þér það.
Enginn. Ekki einu sinni einfaldasti
fiskimaður. Það væri ekki sam-
kvæmt minni stefnu. Þið skuluð ekki
deila við mig eða reyna að snúa
á mig. Það er gjörsamlega tilgangs-
laust.
Bond horfði rannsakandi á and-
lit dr. No. Þar var enga reiði að
sjá. Ekkert. Hann yppti öxlum. Hann
horfði á stúlkuna og brosti: — Allt
í lagi Honey, ég meinti þetta ekki.
Mér væri meinilla við, ef þú færir.
Við skulum vera saman og hlusta
á hvað þessi brjálæðingur hefur að
segja.
Stúlkan kinkaði kolli ánægð á
svip. Þetta var eins og elskhugi
hennar hefði ógnað henni með því
að reka hana út úr bíóinu, en hefði
nú látið undan.
Dr. No sagði með sömu óbreyt-
anlegu röddinni: — Þér hafið rétt
fyrir yður, herra Bond. Það er ein-
mitt það, sem ég er. Brjálæðingur.
Öll stórmenni eru brjálæðingar. Þeir
eru haldnir brjálæði, sem knýr þá
áfram að marki þeirra. Vísinda-
mennirnir, heimspekingarnir, trúar-
leiðfogarnir, þetta eru allt saman
brjálæðingar. Hvað annað en blint
brjálæði gæt-i hafa beint þeim að
snilligáfu þeirra og haldið þeim í
stefnunni að markmiðinu? Brjálæði,
minn kæri herra Bond, er jafn
mikilisvirði og snilligáfan. Dreifing
orkunnar, óstöðugleiki í aðferðum,
tap augnablikanna og skorturinn á
framkvæmdarvilja, þetta eru glæp-
ir fjöldans. Dr. No hallaði sér ör-
lítið afturábak í stólnum. — Þá
glæpi drýgi ég ekki. Ég er, eins og
þér réttilega sögðuð, brjálæðingur
— brjálæðingur, herra Bond og
mitt brjálæði er valdið. —■ Það,
og svört augun glitruðu á Bond
gegnum kontaktlinsurnar, — er til-
gangurinn með lífi mínu. Þess
vegna er ég hér. Þess vegna eruð
þér hér. Það er þess vegna, sem
þessi eyja er til.
Bond tók upp glasið sitt og drakk
út. Hann fyllti það aftur. — Ég er
ekki hissa á því. Þetta er gamla
sagan, þér haldið að þér séuð kon-
ungur Englands eða forseti Banda-
ríkjanna, eða guð. Öll geðveikra-
hæli eru full af svona mönnum.
Eini munurinn er sá, að í staðinn
fyrir að koma yður á öruggan stað,
Dr. No svaraði tilbreytingarlaust:
— Sama er að segja um fegurðina,
herra Bond. Sama er að segja um
listina, peningana og dauðann. Og
sennilega líka um lífið. Þetta er
allt saman hliðstætt. Orðaleikur
yðar hefur ekki áhrif á mig. Ég
þekki heimspeki, ég þekki sögu, ég
þekki rökfræði betur en þér, _held
ég mér sé óhætt að segja. En við
skulum nú hætta þessum tilgangs-
lausu umræðum. Við skulum snúa
aftur þangað sem ég byrjaði, að
brjálæði mínu, eða, ef að þér viljið
heldur kalla það svo, draumum
mínum um vald. Og fyrir alla muni,
herra Bond, og aftur tognaði ör-
lítið meira á brosinu, — látið yður
ekki detta í hug að hálfrar klukku-
stundar samtal breyti öllu mínu
Hferni. Leggið heldur eyrun við og
hlustið á sögy mína.
— Haldið áfram. Bond leit á
stúlkuna. Hún leit á móti og þau
horfðust í augu. Hún lyfti höndinni
upp að munninum eins og til þess
að hylja geispa. Bond brosti við
henni. Hann velti því fyrir sér, hve-
nær dr. No myndi þóknast að hrófla
anna og þess að kveikja í tryggð-
um eignum. Þannig kom upp í mér
hefndin móti föðurnum, sem hafði
brugðizt mér. Það var mitt líf og
yndi, að eyðileggja og drepa. Ég
varð gagntekinn af glæpatækni, ef
þér óskið að kalla það það. Svo
lenti ég i klípu. Ég varð að komast
burt. Flokkurinn áleit mig of dýr-
mætan til þess að drepa mig. Mér
var smyglað til Bandaríkjanna. Ég
settist að í New York. Mér hafði
verið gefið kynningarbréf á dulmáli
til annars hinna tveggja áhrifa-
mestu Tongsmanna í Ameríku, Hip
Sings. Ég veit aldrei hvað stóð í
bréfinu, en þeir tóku mig strax
sem trúnaðarmann. Þegar ég var
um þrítugt, var ég gerður að gjald-
kera. Sjóðurinn var yfir milljón doll-
arar. Svo byrjaði glæpamannastrið-
ið milli Tonganna á árunum fyrir
nítján hundruð og þrjátíu. Minn
Tong, Hip Sing, og keppinautur
okkar, On Lee Ongs, háðu orrust-
una. Á stuttum tíma voru hundruð
drepnir af beggja hálfu og hús-
um þeirra og eignum eytt. Þetta
var tími pyndinga, morða, og bruna,
hafið þér byggt yðar eigið hæli
og lokað yður inni í því. En hvers
vegna gerðuð þér það? Hvers
vegna gefur dvölin í þessu sjálf-
skapaða fangelsi yður þá hugmynd,
að þér hafið valdið?
Það var ekki laust við að svo-
lítil reiðivipra myndaðist við ann-
að munnvikið. Herra Bond, vald-
ið er öryggið. Fyrsta skilyrðið
er, að hafa öruggan grundvöll.
Þá hefur maður frelsi til at-
hafna. Það til samans, gefur mann-
inum það, sem hann leitar að. Ég
hefi tryggt mér þessa hluti og ýmis-
legt fleira. Enginn annar í öllum
heiminum á þá i eins ríkum mæli.
Þeir geta ekki átt þá. Heimurinn
er of mikil almenningseign. Þetta
er aðeins hægt að tryggja, með
því að vera út af fyrir sig. Þú tal-
ar um kónga og forseta. Hversu
mikið er vald þeirra? Eins mikið
og þjóð þeirra vill. Hvern í heim-
inum getur þú bent mér á, sem
hefur fullkomið vald á lífi og dauða
fólks síns? Nú þegar Stalín er dauð-
ur, geturðu nefnt nokkurn mann
annan en mig? Og hvernig hefi ég
aflað mér þessa valds? Með því
að útiloka mig frá umheiminum.
Vegna þess, sem enginn veit. Vegna
þess, að ég þarf ekki að standa
neinum reikningsskil.
Bond yppti öxlum. — Þetta er að-
eins sú hugmynd, sem þér hafið
um valdið, dr. No. Hver sem heldur
í hendi sér hlaðinni skammbyssu,
heldur lífi eða dauða náunga síns
í hendi sér. Fleiri en þér hafa myrt
( leyni og komizt undan. Að lok-
um komast þeir þó venjulega að
sinni eigin sálarauðn. Þjóðfélagið,
sem þeir lifa í, hefur meira vald
á þeim sjálfum heldur en þeir á
öðrum. Það sama mun koma fyrir
yður, dr. No. Ég segi yður það
satt, leit yðar að valdi er aðeins
sápubóla vegna þess, að valdið
sjálft er aðeins sápubóla.
við kæruleysi hennar.
Dr. No sagði vingjarnlega: — Ég
skal reyna að láfa ykkur ekki leið-
ast. Staðreyndirnar eru miklu
skemmtilegri heldur en hugmynd-
irnar. Eruð þið ekki sammála því?
Hann bjóst ekki við svari. Hann
horfði út um glervegginn á lítinn
fisk, sem skauzt fyrir. Uppi undir
loftinu skinu stjörnurnar skært gegn-
um glerið.
Dr. No hélt áfram: — Ég var
einkasonur þýzks meþódistatrúboða
og kínverskrar stúlku af góðu
bergi. Ég var fæddur í Peking, en
eins og sagt var, vitlausu megin við
teppið. Ég var óskilgetinn. Frænku
móður minnar var goldið fyrir að
ala mig upp. Hann þagnaði. — Eng-
in ást. Skortur á umönnun foreldra.
Hann hélt áfram: — Sæðinu hafði
verið sáð. Ég fór að vinna i Shang-
hai. Ég komst í samband við Tongs
og þeirra ólöglegu starfsemi. Ég
naut njósnanna, innbrotanna, morð-
og ég tók þátt í þessu með mikilli
ánægju. Svo kom lögreglan til skjal-
anna. Næstum allt lögreglulið New
York borgar var hervætt. Neðan-
jarðarhreyfingarnar voru skildar að,
og forystumennirnir settir í fang-
elsi. Ég fékk að vita með fyrirvara
um árásina á Hip Sings. Nokkrum
klukkustundum áður en hún átti að
fara fram, fór ég að peningaskápn-
um, tók þar milljón dollara í gulli,
hvarf inn f Harlem og undir jörð-
ina. Ég var bjáni. Ég hefði átt að
yfirgefa Ameríku og fara eins langt
burtu og ég hefði komizt. Jafnvel
frá klefunum í Sing-Sing náðu ang-
ar Tong til mín. Þeir fundu mig.
Morðingjarnir komu um nótt. Þeir
píndu mig. Ég vildi ekki segja hvar
gullið var. Þeir píndu mig alla nótt-
ina. Loks skáru þeir af mér hend-
urnar til þess að sýna, að þetta
lík væri af þjófi, skutu mig gegn-
um hjartað og fóru burt. En þeir
vissu ekki allt um mig. Ég er einn
maður af milljón, sem er með hjart-
að hægra megin. Þetta er svona
sjaldgæft. Aðeins einn maður af
milljón hefur hjartað hægra megin.
Ég lifði. Á viljakraftinum eingöngu
lifði ég uppskurðinn og mánuðina
á spítalanum. Og allan tímann
lagði ég niður fyrir mér, hvernig
ég ætti að komast burt með pen-
ingana — hvernig ég ætti að halda
í þá og hvað ég ætti að gera við
þá.
Dr. No þagnaði. Það bar örlítið á
æðaslætti við gagnaugu hans. Lik-
ami hans hreyfðist örlítið inni f
sloppnum. Minningar hans höfðu
komið honum úr jafnvægi. Eitt and-
artak lokaði hann augunum til þess
að stilla sig. Bond hugsaði: Núna!
Á ég að hlaupa á hann og drepa
hann? Brjóta ofan af glasinu mínu
og drepa hann með brotunum, sem
eftir verða?
Augun opnuðust: — Ykkur leið-
ist ekki? Eruð þið viss? Eitt andar-
tak fannst mér að eftirtekt ykkar
brygðist.
— Nei. Andartakið var liðið.
Mundu fleiri koma? Bond mældi
færið og tók eftir því að hálsslag-
æðin sást greinilega ofan við slopp-
inn.
Þunnar rauðar varirnar greind-
ust og sagan hélt áfram: — Það var
kominn tími til að gera fastar, ör-
uggar áætlanir. Þegar þeir slepptu
mér út úr sjúkrahúsinu fór ég til
Silberstein, mesta frímerkjasalans í
New York. Ég keypti eitt umslag,
aðeins eitt umslag, fullt af sjald-
gæfustu frímerkjum f heiminum.
Það tók mig vikur að safna þeim
saman. En mig varðaði engu hvað
ég borgaði — í New York, London,
París, Zurich. Ég vildi, að auðæfi
mín væru varanleg. Ég festi þau öll
í frímerkjum. Ég hafði séð fyrir um
heimsstyrjöldina. Þá mundi verða
verðbólga. Ég vissi, að frímerkin
mundu ekki verða verðlaus. Þau
mundu að minnsta kosti halda sínu
gildi. Og meðan ég gerði þetta,
breytti ég útliti mfnu. Ég lét taka
af mér allt hárið með rótum. Ég
hafði haft breitt nef. Ég lét gera
það þunnt. Ég hafði verið munn-
smár og varaþykkur. Ég lét stækka
hann og skera af vörunum. Ég gat
ekki minnkað mig, svo að ég gerði
mig stærri. Ég tók að ganga á sóla-
þykkum skóm. Ég þjálfaði á mér
bakið og breytti líkamsburðinum.
Ég hætti að nota gervihendur og
notaði vaxhendur í hönzkum. Ég
breytti nafni mínu í Júlíus No —
Júlíus eftir föður mínum og No,
sem þýðir nei, vegna þess, að ég
afneitaði honum, eins og hann hafði
afneitað mér, og ég viðurkenndi
einskis vald yfir mér. Ég henti gler-
augunum mínum og tók að nota
kontaktlinsur, sennilega einhverjar
þær fyrstu sem gerðar hafa verið.
Eg fór til Milwaukee, þar sem engir
Kínverjar voru og sökkti mér nið-
ur í læknisfræði. Ég faldi mig f
háskólaheiminum, f heimi bóka-
safna, tilraunastofa og skólastofa.
Og þar, berra Bond, gleymdi ég
mér við að rannsaka mannlegan
líkama og mannlega sál. Hvers
vegna? Vegna þess að ég vildi
vita hvað þessi leir væri fær um.
Ég varð að vita til hvers tólin mín
dygðu, áður en ég tæki að nota
þau við næstu fyrirætlun mína —
að komast í fullkomið öryggi fyrir
sálarveikleika, efnislegri hættu og
frá þeim hættum, sem Iffið yfirleitt
leiðir yfir mann. Þá, herra Bond, að
fengnum þeim örugga grunni, brynj-
aður gegn öllum vopnum heimsins,
ætlaði ég að taka til óspilltra mál-
anna og skapa mér vald — vald,
herra Bond, til þess að gera öðr-
um það, sem mér hafði verið gert,
vald til þess að skilja milli lífs og
dauða, vald til að ákveða, til að
dæma, vald til þess að vera full-
komlega sjálfstæður fyrir öðrum
yfirvöldum. Því það, herra Bond,
hvort sem yður líkar það eða ekki,
er hið raunverulega vald.
Bond teygði sig í hristarann og
hellti sér í glasið í þriðja sinn. Hann
leit á Honeychile. Hún var enn eins
og fjarhuga og kærulaus — eins og
hún væri að hugsa um eitthvað
allt annað. Hún brosti.
Dr. No sagði virðulega: — Ég
býst við að þið séuð bæði svöng.
Gerið svo vel að vera þolinmóð.
Ég skal vera stuttorður. Ég var kom-
inn þangað, sem ég var í Mil-
waukee. I fyllingu timans lauk ég
námi mínu, yfirgaf Ameríku og
komst smám saman umhverfis jörð-
ina. Ég kallaði sjálfan mig doktor,
vegna þess að doktorar fá trúnaðar-
traust og þeir geta spurt spurninga
án þess að vekja grunsemdir. Ég
var að svipast um eftir aðsetri. Það
varð að vera á öruggum stað gagn-
vart komandi stríði. Það varð að
vera eyja. Hún varð að vera alger-
lega út af fyrir sig og þar varð
að vera hægt að hafa iðnaðarþró-
un. Að lokum keypti ég Crab Key.
Og hér hefi ég verið í fjórtán ár.
Þetta hafa verið örugg og ábata-
söm ár og ekkert ský á sjóndeildar-
hringnum. Mér þótti gaman að
þeirri hugmynd að breyta fugla-
skít í gull og ég réðist í þetta vanda-
mál með ástríðu. Mér fannst þetta
úrvalsiðnaður. Það var stöðugt þörf
fryir framleiðsluna. Fuglarnir þarfn-
ast einskis annars en að fá að
vera í friði. Hver og einn er ein-
föld vél til þess að breyta fiski í
áburð. Gúanóvinnslan er aðeins
spurning um það að eyða ekki of
miklu gúanói með því að grafa
of mikið. Aðalvandamálið var
kostnaðurinn við höfnina. Þetta var
1942. Venjulegur kúbanskur og
jamaiskur verkamaður fékk þá tíu
shillinga á viku við að skera sykur-
reyr. Ég lokkaði hundrað þeirra
yfir á eyjuna með þvf að borga
þeim tólf shillinga á viku. Meðan
að dritið var á fimmtíu dollara
tonnið var ég vel stæður. En með
einu skilyrði — að vinnulaunin væru
ekki breytileg. Ég tryggði það með
því að einangra eyjuna frá óðaverð-
bólgunni í heiminum. Ég hef stund-
Framhald á bls. 44.
2g — VIKAN 28. tbl.
VIKAN 28. tbl. — 29