Vikan - 09.03.1967, Blaðsíða 28

DAIIOIFORSETA
wards og Ronald Fischer beðið síðan klukkan var tultugu
mínútur yfir tólf. Slcyndilega bendi Edwards og sagði: „Sjáðu
náungann þarna.“ Fisclier fylgdi bendingu hans með augun-
um. Þaðan sem þeir voru gátu þeir ekki séð vopnið, en það
sem vakti athygli Edwards var kyrrstaða Oswalds. Fischer
fannst hún líka undarleg. Maðurinn leit út eins og liann væri
negldur fastur og starði stjarl't til hægri. Fischer virtist sem
hann „lireyfði sig ekki, en starði aðeins, stjarfur eins og
stytta.“
Sá, sem kom auga á Oswajd þarna í glugganum úr minnstri
fjarlægð, var Howard Brennan, lieilsutæpur pipulagninga-
maður, sem Jiafði komið á torgið lduldvan átján mínútur
yí'ir tólf — j)að sá liann á tíma- og liitaskillinu, sem var
á útgáfubyggingunni. lfrennan tólc sér stöðu á þriggja og
liálfs feta liáum, hvítum steinvegg í útjaðri torgsins, beint
á móti aðaldyrum útgáfuljyggingarinnar. Brennan var um
þrjátíu og sex metra fyrir neðan Oswald. Sem hann Jjeið
j)arna í sólskininu, þurrlcaði liann af enni sér rncð erminni
á vinnuskyrtu sinni og glórði svo uppfyrir sig í von um að
sjá Jiitastigið á slvillinu. En liann sá það illa þaðan sem
liann var. Honum varð litið upp á sjöttu lræð byggingarinn-
ar og sá ])á stirðnaðan lrliðarsvip Oswalds í glugganum. Eins
og aðrir, sem sáu Oswald jrai na, varð Brennan liissa á jress-
ari algeru kyrrstöðu unga mannsins.
Það heyrðust köll í fjarlægð, utan frá Main Street. Brenn-
an, Rowland, Edwards og Fischer gleymdu þessari undar-
legu mannsmynd við opna gluggann og sneru sér í áttina, sem
köllin komu úr. Edwards sagði æstur: „Nú kemur það.“
Klukkan tuttugu og fjórar minútur yfir tólf horfði full-
trúi frá FBI, Jim Hosty að nafni, á Kennedy frá einu götu-
horninu og gekk síðan inn í veitingastaðinn Alamo Grill til
að snæða hádegisverð. Ilann hafði séð forsetann. Meira ger-
ist ekki bjá mér ])ennan daginn, bugsaði liann. Svo vildi til,
að Hosty var ábyrgur fyrir þáyfirstandandi rannsóknum FBI
á lífi og ferli Oswalds.
Þegar bílalestin náði til Main and Market var klukkan tutt-
ugu og átta mínútur yfir tólf. Yarborough flaug í hug, að svo
fremi einhver á efri hæðunum liefði áhuga á að
láta blómapott delta niður á böfuð forsetans, þá væri
vandalaust að koma því í framkvæmd. Framundan sást
grænkan á Dealey Plaza. Það lítur út fyrir að það ætli að viðra
vel, Iiugsaði senatorinn og leit upp í skafheiðan liimininn.
Frá Houston Street og Elm Street hafði Sorrels öryggis-
vörður samband við Verzlunarmiðstöðina með senditæki
og tilkvnnti að forsetinn kæmi ])angað með fylgdarliði sínu
eftir fimm mínútur. Síðan renndi Lawson öryggisvörður aug-
unum ósjálfrátt yfir járnbrautarbrúna yfir neðanjarðargöng-
unum. Þar voru brautarstarfsmenn að verki, gagnslætt
öryggisráðstöfunum þeim, er gerðar höfðu verið. Hann
veifaði ákaft til lögreglumanns í gulum regnfrakka — vildi
að brautarstarfsmennirnir yrðu reknir á brott. En lögreglu-
maðurinn bafðist ekki að. Hann skildi ekki bendingarnar.
Greer örvggisvörður fór nú að slappa af eftir erfiða beygju.
Spennan var liðin bjá. Þá tók hann einnig eftir verkamönn-
unum. Honum varð Iiverft við og hann starði framundan inn
í göngin, sem hann Iiafði aldrei farið um áður, og hugleiddi
hvort Iiann gæti beygt á síðasta andartaki og farið með for-
setanum inn í þann hluta gangnanna, er engir menn voru yfir.
Lincolninn fór nú framhjá tré einu, sem rétt í svip bar á milli
forsetans og byssuhlaupsins í hornglugganum á sjöttu hæð
útgáfubyggingarinnar. Abe Zapruder stóð boginn yfir Zoom-
ar-vélinni sinni og kvikmvndaði forsetabílinn —SS 100 X,
eins og bann hét á dulmáli — sem nú nálgaðist liann. Nellie
benti í áttina að göngunum og sagði við Jackie. „Við erum
næstum komin. Það er rétt hinum megin við göngin.“ Jackie
ldakkaði lil að komasl í svalann í göngunum. Allt virtist
hér með friði og spekt. Hún sneri sér lil vinstri til að veifa.
í framsæti fylgdarbílsins, sem ók í kjölfar Lincolnsins, bafði
Emory Roberts, öryggisvörður, loftskeytasamband við
Verzlunarmiðstöðina: „Halfback kallar miðstöð. Fimm min-
útur eftir á ákvörðunarstað.“ Síðan skrifaði liann í skýrslu-
bók sina: „Klukkan þrjátíu og fimm mínútur yfir tólf kom
Kennedv forseti til Verzlunarmiðstöðvarinnar.“
MacKilduff mislas á slciltið framan á útgáfubygging-
unni og sagði við Merriman Smith, fréttamann frá Wasliing-
ton: „Book Repository? Hver andskotinn er það?“ (Mac Kil-
duff las Repository, sem þýðir hinzti hvílustaður, fyrir De-
pository, sem þýðir geymslustaður). Aftar í bílalestinni var
Evelyn Lincoln að segja: „Að hugsa sér — við erum búin að
kevra þvert í gegnum Dallas og það liafa ekki verið neinar
mótmælaaðgerðir.“
Lincolninn rann áfram á 11,2 mílna Iiraða á klukkustund.
Hann var kominn framhjá trénu. Zapruder sveigði vél sína
hægt til hægri og varð þess þá var að hann var farinn að
mynda bakhliðina á brautarmerki einu. A þessu andartaki
sá hann ekki forsetabílinn. En hann var ekki lengur í hvarfi
frá hornglugganum á sjöltu liæð. IJann var kominn fram-
hjá síðuslu trjágreininni, sem skyggt hafði á hann.
Fimm ára drengur eins áhorfandans, er Charles Brend hét,
lyfti hendi sinni feimnislega. Forsetinn brosti hlýlega. Ilann
lyfti liendi til að veifa á móti. Þá heyrðist snöggt, skarpt og
splundrandi liljóð.
Þeir i bilalestinni, sem vanir voru veiðum, þekktu undir-
eins að hér va.r um riffilskot að ræða, en mennirnir frá
IJvíta húsinu rugluðust í ríminu. öryggisverðirnir voru óvan-
ir þeim sérkennilega hávaða, sem verður þegar handbyssu-
hvellir bergmála milli húsa; þar á ofan var þeim umhverfi
Dealey Plaza ókunnugt. öryggisverðirnir Kellerman, Lawson,
Greer, Ready og Hill héldu allir að hljóðið stafaði frá flug-
eldi, sem skotið hefði verið á loft. Það var ekki fyrr en Clint
Hill, sem var óvenju viðbragðsfljótur, sá forsetann lúta áfram
og grípa um háls sér, að liann stökk út úr Halfback (dulnefni
á fylgdarbílnum) og hljóp á eftir SS 100 X. Það varð örlaga-
rikt, hversu viðbragðsseinir öryggisverðir þeir, sem næstir
voru forsetanum, voru næstu sekúndurnar eftir að fyrsta
skotinu var hleypt af. Fastákveðin próf eru lil að mæla við-
bragðsflýti manna, og hver þotuflugmaður, sem stenzl þau
ekki, verður að gera svo vel og halda sig við jörðina. En líf-
verðir forsetans þurfa ekki að taka nein slik próf.
Þar að auki verða menn viðbragðsseinni með aldrinum, og
lifi menn við mikinn hraða og spennu, dregur ])að enn
frekar úr viðbragðsflýti þeirra. Og hraðinn i Iífi slarfs-
manna leyniþjónustunnar er ekkert smáræði. Öryggisverð-
ir Ilvita hússins unnu að jafnaði fimmtíu til áttatíu klukku-
stundir í yfirvinnu hvern mánuð. „Um fertugt", sögðu þeir
sín á milli, „er maður í þessari deild orðinn gamall.“ Samt
sem áður ræður hefðin ])vi, að stöður þeirra öryggisvarða,
sem eru í mestri nálægð við forsetann, eru skipaðar elztu
mönnum þjónustuflokksins. Greer, ekill forsetans, var
fimmtíu og fjögurra ára. Kellerman, sem sat við hliðina á
Greer, var fjörutiu og álta. Þeir höfðu möguleika á að gera
ráðstafanir til bjargar eftir fyrsta skolið, en því miður voru
þeir óvirkir í fimm bræðilegar sekúndur.
Yarborough, sem sat í bíl varaforsetans, þóttist finna púð-
urlvkt. „Guð minn góður!“ æpti liann. „Þeir hafa skotið
forsetann!“ Rufus Youngblood úr leyniþjónustunni varpaði
28 VIKAN 10- tbl-