Vikan


Vikan - 18.03.1971, Blaðsíða 18

Vikan - 18.03.1971, Blaðsíða 18
Næstum því 70 prósent af miðaldra mönnum í hinum svo kölluðu velferðarríkjum eru of feitir. Það er ömurlegt að sjá manninn sinn verða æ feitari með hverjum degi sem líður, þrátt fyrir rándýrar, hitaein- ingasnauðar kjötmáltíðir og bragðlaust heilsubrauð. Það er ekki eingöngu ömurlegt, það er blátt áfram hættulegt. Sér- fræðingar hafa lengi verið sammála um að þrjár stórar máltíðir séu alltof mikið fyrir miðaldra menn, sem stunda kyrrsetustörf, nema þá að hann þjáist af næringarskorti. Því meira sem hann borðar, því meira er álagið á hjarta hans og þar af leiðandi meiri hætta á hjartasjúkdómum, sem í stöðugt ríkari mæli leggjast á miðaldra menn. En það er nokkur huggun í því að það er venjulega ekki konunni að kenna. Það lítur út fyrir að karlmenn yfirleitt séu ekki til þess fallnir að halda megrunarkúra. Maðurinn lofar oftast hátíð- lega, þegar hann fer að heim- an að morgni að borða ekki nema eitthvert snarl í hádeg- inu. Nokkrum tímum síðar er hann orðinn svangur og þá hættir honum við að skreppa inn á veitingastofu og fá sér eitthvað að drekka, te, kaffi eða súkkulaði með vínarbrauð- um, sem eru mjög hitaeininga- rík. Hópur sérfræðinga í Banda- ríkjunum hefur rannsakað hvers vegna tveir þriðju giftra manna eru að meðaltali 10% of þungir. Árangurinn af þeim rann- sóknum sýna að konurnar verða að taka til sinna ráða. Mennirnir ykkar láta sér ekki nægja að troða í sig vínar- brauðum, ís og pylsum. heldur SETJIÐ HANN Á MEGRUNARFÆÐI SEX DAGAVIKUNNAR drekka þeir kannski töluvert magn af öli, víni og sterkum drykkjum. Það getur verið að maðurinn þinn reyki um það bil 5 kíló af tóbaki, borði 100 pylsur og 110 brauð aukalega á ári. — (Svo vitnað sé í bandarísku rannsóknina). Þótt þetta séu rannsóknir, sem gerðar eru í Bandaríkjunum, þá á það sér hliðstæður í öðrum löndum, og það er greinilegt að þetta eru of margar hitaeiningar. Ef þú vilt halda í manninn þinn, verð- urðu að gera eitthvað og það strax. Því miður eru það fáir karl- menn, sem vilja viðurkenna að þeir séu of feitir. Flestir segja að þeir séu ekki feitari en aðr- ir menn, segjast aðeins vera í meðalþyngd. En meðalþyngd þarf ekki endilega að vera rétt þyngd. Beinabygging og vöxtur er ekki tekið með í reikninginn. Svo þá er ráð að í næsta skipti sem maðurinn þinn gort- ar af því að hann hafi rétta meðalþyngd, þá er ekkert ann- að að gera, en að klæða hann úr skyrtunni, hvað sem hann segir, og láta hann leggjast á bakið á gólfinu. Ef maginn er nokkurn veginn sléttur, má slá því föstu að hann sé ekki skað- lega feitur. En ef ístran skagar upp fyrir brjóstkassann, er kominn tími til að athuga mat- aræði hans. Svo skaltu láta hann standa upp og klíptu hapn í bakið fyrir neðan rifbeinin, þá kemstu fljótlega að því hvort hann er of feitur. Það er líka skynsamlegt að minna manninn þinn á það hve hættulegt það er að burðast með of mikil hold (en það verðurðu að gera varlega). Miðaldra maður, sem er 10 kílóum of þungur, er í meiri hættu en sá jafnaldri hans, sem er 10 kíló- um léttari. Það er táknrænt dæmi frá Noregi á stríðsárunum; þá var ómögulegt að ná í smjör, ost og egg og meðalþyngd Norð- manna lækkaði, en dauðsföll- um af völdum hjartasjúkdóma fækkaði um 30 prósent. Eftir að 25 ára aldri er náð, þarf líkaminn æ minni nær- ingu, en eiginmenn okkar borða jafnmikið og áður, ef ekki er tekið til einhverra ráða til að koma í veg fyrir það. Rann- sóknir hafa sýnt. að kyrrsetu- maður eyðir lítið meiri orku á daginn en þegar hann liggur í rúmi sínu og sefur. Kyrrsetumaður þarf að með- altali ekki fleiri en 2500 hita- einingar, en flestir borða miklu meira en því svarar. Það hefur líka komið í Ijós að menn, sem reyna að koma í veg fyrir of mikla fitu og stilla sig um að borða fullar máltíðir, eiga það til að fá sér aukabita, sem þá er ekki vand- lega valinn, með tilliti til hita- eininga. Amerískur læknir, sem er sérfræðingur í næringarefnum, segir: — Margir menn reyna að grenna sig, borða hitaeininga- snauðan morgunverð, hafa með sér brauðpakka á skrifstofuna. En yfir daginn eru þeir kann- ske að snarla eitthvað, borða vínarbrauð með kaffinu og eru samt svangir þegar þeir koma heim og þá vilja þeir fá góða máltið, sem oftast er of hita- einingarík, já, og borða jafnvel fitandi ábæti. Annar læknir segir: — Flest- ir af sjúklingum mínum, sem eru alltof feitir, halda því fram að þeir borði ósköp lítið. En þegar ég hef farið að rannsaka málið og heimta nákvæma skýrslu um mataræði þeirra, þá kemur í ljós að þeir borða þrjá fimmtu hluta af dags- skammti á kvöldin, og þá venjulega mjög þungan mat. Líkaminn getur ekki losað sig við þær hitaeiningar sem eru um fram þörf á nóttunni, svo það safnast á líkamann sem fita. Hvað eigum við að gera við mennina okkar, svo þeir safni ekki hættulega miklu spiki? Fyrst og fremst á maðurinn að fá skynsamlegan morgunverð: ávexti eða ávaxtasafa, eitt egg og tvær brauðsneiðar með litlu smjöri, kaffi eða te. Eftir slíka máltíð ætti hann ekki að láta freistast til að fá sér aukabita fram að hádegi. Miðdegisverðurinn á auðvit- að að vera nærandi: mikið af grænmeti, kjöt eða fiskur en ekki of mikið af kartöflum, einhver léttur eftirmatur, t. d. ávextir eða ber með súrmjólk, ekki rjóma. Kökur með kaffi eru algerlega bannaðar. Þekktur læknir hefur sagt: — Næringarefnalega séð lifum við alltof hátt. Matartilbúning- ur er orðinn svo fjölbreyttur og mörg ný efni komin til. Alls konar litarefni, sykur og gervibragðefni, freista þeirra sem ekki hafa nægilegan vilja- styrk og borða meira en hollt er. Þú getur minnkað möguleik- ana á því að maðurinn þinn fái hjartasjúkdóma, með því að gefa honum mat sem hefur lít- ið koiesteroimagn (kolesterol er fituefni sem sezt innan á æðaveggina). Þær fæðutegundir sem inni- halda mikið af þessu efni eru: hrogn, egg, nýru, smjör og dýrafita, lax og fitandi mjólk- urvörur. En á hinn bóginn er það ekki 18VIKAN ll.TBL.

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.