Vikan - 02.12.1971, Qupperneq 69

t
voru negldir yfir rúmin til að
verja þau leka, þegar rigndi.
Þó áttu að heita timburgólf í
flestum baðstofum, að ein-
hverju leyti að minnsta kosti.
— En mataræðið ...
— Fólk svalt yfirleitt ekki.
Ó-nei. En þá var líka allt mat-
arkyns nýtt. Og enginn legði
sér nú til munns sumt það, sem
fólk saddi á svengd sína þá —
og varð gott af.
kannski var það
HÁFURINN, SEM BJARGAÐI.
Faðir minn herti mikið af
þorskhausum. Ég man að oft
voru stórir hlaðar af þeim á
skemmuloftinu. Og þá var háf-
urinn hirtur og ég veit það, að
það var hann, sem hélt lífinu í
okkur. Hann var verkaður á
sérstakan hátt og allt öðruvísi
en annar fiskur. Fyrst og fremst
var hann alltaf blóðgaður í sjó,
um leið og hann var dreginn og
þess vandlega gætt að allt blóð
rynni úr honum. Því var trúað
þá, að blóð hans væri eitrað.
Þegar kom í land, var hann
flattur og kasaður. Loks var
hann þveginn og hertur. Þann-
ig verkaður varð háfurinn betri
en nokkur annar harðfiskur,
mýkri og ljúffengari. Þá veidd-
ust alltaf þessi ósköp af háf og
þetta var aðalmatarforðinn til
vetrarins hjá mörgum. Hákarl
veiddist líka nokkuð og var
góður matur, þegar hann var
vel verkaður, en hann var ekki
eins algeng fæða. Og svo var
það skatan; það veiddist allt-
af talsvert af henni og hún var
etin, bæði hert og kæst. Á vor-
in var svo alltaf talsvert af nýi-
um fiski.
— En mjölmatur?
— Það var ekki mikið um
hann, og hann var sparaður. En
kálmeti var talsvert, fólk rækt-
aði gulrófur og hirti hvert kál-
blað til matar. Líka njólablök-
ur, þær voru mikið etnar og
taldar hollar og næringarmikl-
ar. Þá var slátursoði aldrei
hellt; það var sýrt með káli og
njólablöðum og notað til
drykkjar við þorsta — þá
þekktist ekki kaffi að heitið
gæti — og eins var það haft í
súpu og grauta til að spara útá-
kastið. Þegar ég var krakki,
heyrði ég frá því sagt að lækn-
ir nokkur, Gísli að nafni, væri
einhverntíma á ferð um Snæ-
fellsnes. Var það sagt, að hann
hefði kallað njólablökurnar
,-blessaðar himnablökur11, svo
dýrmæt næringarefni hefðu
þær að geyma og þau orð hafa
haft sín áhrif. Það heyrði ég
h'ka sagt, að hann hefði komið
þar að, sem verið var að slátra
hrossi og furðað sig á því að
hellt var vökvanum, sem sett-
ist ofan á blóðið, þegar það var
tátið standa fyrir — því að í
vökva þessum væri einmitt allt
sykurefni blóðsins, átti hann að
hafa sagt. Eftir það var þessari
gömlu venju hætt.
— Var hrossakjöt þá almenn
fæða þar vestra?
— Já, og hefur áreiðanlega
oft bjargað mörgum frá hungri
og skorti. Yfirleitt var fólk þá
komið upp á lag með að verka
það á sama hátt og nú; það var
saltað ofan í tunnur og salt-
pétri stráð í það, síðan var grjót
borið á tunnuhlemminn til að
fergja það. Faðir minn lét kind-
ur í skiptum fyrir ung hross,
því að honum fannst hrossa-
kjötið drýgra búsílag. Og allt
var hirt, hrossablóðið notað í
slátur, sem var bezti matur og
soðið af því geymt og sýrt eins
og annað slátursoð. Að vísu
eimdi þá eitthvað enn eftir af
þeirri andúð, sem höfð var á
fólki sem borðaði hrossakjöt áð-
ur fyrr, þegar lítill þrifnaður
var hafður við nýtingu þess, en
hún var að mestu úr sögunni.
•
— Eina spaugilega sögu get
ég sagt þér af mér í sambandi
við þetta, frá því ég var krakki.
Mér er það atvik minnisstætt,
þó að ekki sé það merkilegt.
Þegar okkur þyrsti krakkana,
drukkum við súra kálblöndu,
en okkur var sagt, að við ætt-
um ekki að drekka vatn, það
þvægi innan úr okkur matinn.
Nú er það eitt kvöld að haust-
iagi, að við höfðum verið að
borða harða þorskhausa, og ég
verð ákaflega þyrst. Ég fer því
fram í búr til að fá mér að
IGNIS þvottavélar þvo torþvott, Bio (leggja í bleyti).
Þvo aðalþvott, margskola og þeytivinda.
Sér ullar- og nylon-kerfi.
IGNIS
þvottavélin er samt sem áður ein ódýrasta þvotta-
vélin á markaðnum í dag ....
Þjónusta hjá eigin verkstæði.
Varahlutir fyrirliggjandi. —
Þvottadagur án þreytu — dagur þvotta —
dagur þæginda.
O
RAFIÐJAN VESTURGÖTU 11 SÍM119294
RAFTORG V/AUSTURVÖLL SÍMI 26660
drekka. Þar stóð venjulega pott-
ur einn, sem var hafður undir
drukk, og í honum tréausa, en
pottur þessi gekk undir nafn-
inu „klampi“. Auðvitað var
niðamyrkt í búrinu, en ég þreif-
aði mig áfram að pottinum,
sekk í ausunni og ber hana báð-
um höndum að munni mér, því
að hún var nokkuð þung fyrir
mig þá. Svo þyrst var ég, að ég
drakk úr henni í teyg, og það
var ekki fyrr en ég renndi nið-
ur síðasta sopanum, að ég fann
að annað bragð var að drukkn-
um en venjulega. Þegar inn
kom, spyr ég mömmu, af hverju
það sé svona slæmt bragð af
drukknum í honum „klampa“.
Þú hefur þó ekki farið að drekka
úr honUm? segir mamma.
Drakkstu hrossablóðið? Og það
er ekki sökum að spyrja, ég fer
að hágráta og hélt að ég mundi
líklega deyja. Ég man þetta eins
Þríhjólin vinsælu alltaf fyrirliggjandi.
Einnig reiðhjól í öllum stærðum.
48. TBL. VIKAN 69