Vikan - 12.04.1973, Blaðsíða 26

Pétain marskálkur við réttarhöldin
eftir striðiö, þá orðinn sijór
af kölkun og elli.
Gamlir stuðningsmcnn Pétains námu kistu hans á brott
frá eynni Yeu til að jarðsetja
hana á ný i hermannakirkjugaröi við Verdun.
PÉTAIN-NÝR ÞÁTTUR í SÖGULEG
Pétain sem þjóöhetja.
Þegar nokkrir skrýtnir náungar
með óljós markmiö stálu likinu af
Philippe Pétain marskálki núna á
dögunum, komu þeir óþægilega
við kaun fjölmargra landa sinna.
Likránið, sem f senn var broslegt
og óhugnanlegt atvik, rifjaði upp
fyrir Frökkum timabil, sem
margir þeirra vilja fyrir hvern
mun losna við að vera minntir á.
Hér er um aö ræöa atburði, sem
slceðu fyrir meira en þrjátiu
árum.
Þegar það fréttist að
marskálkurinn gamli væri aftur
kominn á ról, voru hugir
fransmanha þegar i svo miklu
uppnámi að þar var sannarlega
ekki á bætandi. Þingkosningar
fóru i hönd og borgarastéttin var
altekin hysteriskri hræðslu viö að
pólitiskt bólvirki hennar, flokkur
gaullista og þeirra banda-
menn, myndu gertapa fyrir
kommúnistum og sósíaldemó-
krötum. Sjálf aðgerðin minnti á
kommandóárás úr siðari heims-
styrjöld. Ræningjarnir komu að
nóttu til I þyrlu til smáeyjarinnar
Ile d’Yeu viö suöurströnd
Bretagne, þar sem Pétain hafði
hlotið hinstu hvllu. Yfir gröfinni
var nlöþung marmarahella og
kistan sjálf, sem er úr eik, er niu
hundruö klló aö þyngd, svo að
ekki veröur sagt að þessir piltar
hafi sett allt fyrir sig.
Þegar frá upphafi, og áður en
vitað var hverjir ræningjarnir
voru, þótti ljóst hver tilgangur
þeirra var. Hann var sá að jarö-
setja gamla strlðsjálkinn ein-
hversstaðar nærri Verdun - á
staönum þar sem Pétain gat sér
heimsfrægð. Þar var háð ein
mannskæöasta orrusta fyrri
héimsstyrjaldarinnar, er
Þjóðverjar reyndu að lama
franska herinn I eitt skipti fyrir
öll og brjótast I gegnum virkja-
keðju haris. Pétain stjórnaði vörn
Frakka I þessum pataldri, sem
stóð frá febrúar og fram i
nóvember 1916 og þar sem hvor
aðilinn um sig lét hundruð
þúsunda hermanna fallna og
særða.
Þegar þar var komið sögu var
Pétain þegar nokkuð hniginn að
aldri, nánar tiltekið um sextugt,
og hafði fram aö þvi ekki veriö
talinn neinn snillingur I herstjórn.
Um þær mundir sem striðið
brauzt út hafði staðið til að setja
hann á eftirlaun. En eftir slaginn
við Verdun varö hann þjóðhetja,
enda sennilegast að baráttuþrek
franska hersins hefði lamast
gersamlega ef Þjóðverjar hefðu
brotist þar i gegn. Hann var
skipaður marskálkur af
Frakklandi, einn af átta, sem
hlaut þá heiðursútnefningu i
striöinu. Eftir striöið hélt vegur
hans áfram að vaxa, þannig var
hann 1929 valinn i frönsku
akademiuna. Við það tækifæri
bauð skáldiö Paul Valéry hann
velkominn I þann virðulega hóp
með ræðu, sem full var af
andagift og skáldlegri hrifningu.
Hann var siöan um hrið fulltrúi
Frakklands við ýmis hátiöleg
tækifæri á alþjóöavettvangi,
ambassador Frakka á Spáni eftir
sigur Francos þar og stöðugt ein-
Þegar það fréttist að Pétain gamli
marskálkur væri enn einu sinni kominn á
kreik,
i þetta sinn meira en tuttugu árum
eftir dauða sinn,
rifjuðust upp ákveðnir þættir i sögu
Frakka,
þar á meðal þáttur, sem flestir
þeirra vilja helzt sleppa við
að vera minntir á.
26 VIKAN 15. TBL.