Vikan - 13.03.1980, Side 39

Erlent
I heimi kvenréttindabaráttu nutímans
þykir það tiðindum sæta ef karlmanna-
fasismi á sér meðmælendur. En þá virð-
ist hann eiga, a.m.k. i Japan.
Yfirráðum karlmannsins yfir konunni
er nú sunginn lofsöngur á metsöluplötu
þar í landi — og þótt furðu megi gegna á
lagið hvað mestum vinsældum að fagna
meðal kvenmanna.
í texta lagsins, sem ber heitið Vilji
drottnandi eiginmanns, segir ungur
maður verðandi bruði sinni hvernig
hlutirnir muni verða á þeirra heimili:
„Það er nokkuð sem ég þarf að segja
þér áður en ég tek þig mér fyrir konu. Ég
ætla að tala hreint út um málið og
hlustaðu því vel."
„Þú átt að taka á þig náðir eftir að ég
hef gengið til hvílu og alltaf áttu að vera
komin á fætur þegar ég vakna: Eldaðu
góðan mat og vertu alltaf snyrtileg . . .
þú verður að láta þér vel lika þó ég líti á
aðrar konur...”
Hljómplatan kom i verslanir á miðju
sl. sumri og var komin í efsta sæti sölu-
lista eftir mánuð. Engan þarf að undra
að kvenréttindahreyfingar þar í landi
risu öndverðar gegn þessari þróun og
kölluðu lagið „móðgun viðallar konur”.
En svo virðist sem þar hafi ekki verið
talað fyrir munn allra kvenna í Japan.
Dagblað eitt í Tókyó fékk hundruð
lesendabréfa daglega þar sem málið var
til umræðu. en mikill meirihluti þeirra
kvenna lýstu sig samþykka þeim
skoðunum sem fram kæmu i texta
söngvarans Masashi Sada. Konur, allt
frá húsmæðrum og ógiftum skrifstofu-
stúlkum til skólastelpna. virtust nánast
allar vera á þeirri skoðun að það væri
meginskylda konunnar að þjóna
eiginmanninum. sem væri fyrirvinna
fjölskyldunnar. Þrátt fyrir nafnið á
laginu fannst fáum að Sada væri órétt-
látur i skoðunum. Satt að segja sögðu
sumar að með þessu væri hann aðeins að
tjá verðandi eiginkonu sinni ást sina.
Gamaldags viðhorf á þessum tímum
frjálsræðis virðast enn vera við lýði í
Japan. Þegar rætt er við ungar stúlkur
þar i landi blunda skoðanir ömmu og
mömmu á þessum málum enn I brjósti
þeirra. þrátt fyrir allt.
Samkvæmt ströngustu siðareglum
Búddatrúar virðast sumar kvenna þar i
landi telja það skyldu sina að þjóna
eiginmanninum þegar hann kemur heim
blindfullur um miðnætti. Sumar telja
það nánast fjarstæðu að eiginmaðurinn
fari að setja á sig svuntu og hjápa til við
uppþvottinn eftir matinn.
Um leið hafa rannsóknir leitt i ljós að
æ fleiri japanskir karlar taka róleg kvöld
i faðmi fjölskyldunnar fram yfir
viðskipta„fundi" fram á rauöa nou.
KARLMANNA-
FASISMI NÝTUR
VINSÆLDA í JAPAN
Lag Sada endurspeglar á margan hátt
sært karlmannastolt japanskra karla.
Nýleg könnun leiddi i Ijós að minna en
helmingur kvæntra karlmanna á
aldrinum 20 til 50 ára trúir því i
hreinskilni að þeir ráði einhverju á
heimilinu. Það er konan sem leikstýrir
þeirri sýningu um leið og hún lætur
karlmanninn telja sér trú um að hann
ráði einhverju.
En þar með er ekki sagt að jafnrétti
riki i Japan. Þrátt fyrir mikla baráttu á
það langt í land.
Sérstaklega endurspeglast það í
menntakerfinu. Þá hafa kvenréttinda-
konur þar i landi kvartað mikið yfir
innrætingu skólabarna þar sem reynt er
að viðhalda „gamla” kerfinu.
í einni skólabókanna. sem kennd er i
barnaskóla, er þvi haldið blákalt fram
að börn á heimili, þar sem móðirin
virmur uti, nár ekkr jatnmiklum þroska
og önnur börn og langt i frá að
fjölskyldulíf dafni þar á við heimili þar
sem móðirin er heima.
Þetta ástand, segir í bókinni, verður til
þess að börnin fyllast lifsleiða og
samband hjónanna verður ekki sem
skyldi. Allt leiðir þetta svo til flótta frá
heimilinu og skilnaðar hjónanna.
Þar i landi hefur ekkert jafnréttisráð
verið sett á laggirnar — „og það stendur
ekki til að gera það," sagði einn ráða-
manna í blaðaviðtali nýlega.
Hinir vaxandi fordómar í garð
konunnar hafa einnig komið fram á
lesendasíðum dagblaðanna. Kona
nokkur. 35 ára tveggja barna móðir.
æskti ráðlegginga vegna þess að maður
hennar væri nú hlaupinn að heiman
með miðaldra ekkju sem hann hefði haft
samband við í nokkur ár.
Þegar fór að bera á því að maðurinn
kom ekki heim um nætur tok eigin-
konan til sinna ráða. Þegar viðræður við
ástföngnu hjúin báru engan árangur hóf
hún að segja bæði nágrönnum sinum og
ekkjunnar frá sambandinu I smá-
atriðum. Brátt bárust sögurnar til
atvinnurekanda ekkjunnar og kennara
hennar eigin barna.
Ekkjan varð um siðir að flytja úr
hverfinu en eiginmaðurinn lét sér ekki
segjast heldur krafðist skilnaðar og
neitaði aðgreiða meðlög meðbörnunum
Islíkt er ekki lögbundið í Japanl.
Vestrænir heilræðaskribentar hefðu án
efa sagt konunni að „sparka rónanum á
dyr”. En japanska eiginkonan fékk
önnur svör í blaðinu sinu.
„Heimska kona," sagði i svarinu við
bréfinu (skrifað af karlmannil — „bréf
þitt kemur upp um eðli þitt. Þú hraktir
mann þinn á brott þegar þú hefðir með
timanum getað lagfært samband ykkar.
Þú eyðilagðir hjónaband ykkar með
heimskulegum aðgerðum eins og
simtölum í allar áttir og að grenja út af
þessu á almannafæri. Svo þú verður sjálf
að taka afleiðingum gerða þinna.”
Og til þess að ekki sé hallað á neinn,
þá kemur fram, ef litið er yfir
heilræðadálka i japönskum dagblöðum
undanfarin tíu ár, að þetta svar hefði
eins getað verið skrifað af konu. -H P.
(ByggtáC.S. Monitor) I
II. tbl. Víkati39