Vikan - 28.08.1980, Qupperneq 40

Framhaldssaga
„Villt honum sýn?"
„Ég veit að þú ert lögfræðingur eins
og ég. Flokkurinn hatar okkur. Foring
inn vill helst láta skjóta hvern einn og
einasta lögfræðing i Þýskalandi. I>eir
minna hann á gyðinga. Það sem varð
mér til bjargar er að ég leysti stórkallana
alla úr fangelsi á þriðja áratugnum en þá
varst þú bara fretur í golunni."
„Ég kannast við fyrri lagastörf þin
fyrir flokkinn."
„Og ég veit að þú kyssir rassinn á
Fleydrich. Ég get ekki sagt annað en það
að hann er farinn að ráða sér fina skril'
ara.”
Ég stokkroðnaði og mig hitaði i andlil
ið þegar heitt blóðið streymdi 'upp háls
minn. kinnar. eyru. En mér til mikillar
ánægju fanri ég að ég þurfti ekki að ótt-
ast Flans Frank. Hann hefur mikið verk
að vinna en hann er utangarðsmaður.
Fg hef lært það af Heydrich að valdið er
eini sannleikurinn. Ef hægt er að ógna
cinhverjum. gefa i skyn að maður hal i
stuðning frá æðra yfirvaldi, láta viðkom
’andi finna að það sé sama hversu hátt-
settur hann er. maður óttist hann engan
veginn og hafi það jafnvel í sinu valdi að
eyðileggja hann. þá sigrar maður hvern
scm vera skal á endanum.
Ég hef auðvitað engan veginn i
hyggju að verða spegilmynd af
Heydrich. Hann er hershöfðingi, sannur
leiðtogi. og Frank hafði nokkuð fyrir
sér er hann kallaði mig „skrifara". En
ég greindi sjálfsmeðaumkunina i augum
Franks, veikleikadrættina við munninn.
Satt að segja minnti hann mig á sjálfan
mig eins og ég var fimm árum áður. áður
en flokkurinn og SS stæltu mig og
kenndu méraðbeita valdi.
Ég lagði skjalatöskuna mina á borðið
hjá honum og við störðum hvor á annan
í risastórri skrifstofunni þar sem rauðir,
hvitir og svartir flokksfánar héngu og
risamyndir af Foringjanum.
Ég hefði getað espað hann frekar en
ég gerði það ekki. Sannleikurinn er sá að
innstu hringar flokksins treysta Hans
Frank ekki fyllilega. Hann er alltaf að ■
þvæla um þörfina á lögum og lagastússi.
Ég minntist glögglega áminningar
Heydrichs að gleyma hugtökunum seni
ég lærði í lögfræðideildinni. En Frank
átti sér jafnframt fáa sina líka i metorða-
girnd og blóðþorsta. siðleysi og slægð.
Hann er afleit. blanda. SS veit það og
hyggst beygja hann að sinum vilja..
„Ég er hundléiður á þvi að gyðingun
um er hent í mig," sagði hann í kvörtun
artón þegar ég hóf að lesa athugasemd
irnar frá' Heydrich. „Þið hendið lúsug
um júðskum pestargemlingum inn í Pól-
land og hvað á ég svo sem að gera við
þá? Jesús Kristur. ástandið var betra
meðan SS skaut þá unt leið og þeir sýndu
sig eftir innrásina i fyrra."
-m—H--
„Það má enn eyða óæskilegum
aðilum. Kommúnistum. Glæpamönn
um. Óeirðaseggjum. Enn sem komið er
má nýta gyðingana við framleiðslu.
einkum á hernaðarvarningi. og það á að
láta þá eiga sig. Og í Guðs bænum. láttu
þá sjálfa stjórna gettóunum sinum. SS-
mennina á einungis að nýta til að halda
uppi aga, halda skrár. sjá til þess að verk
iðséunnið." .
. Hvikul skapgerð Franks gerði að
verkum að mér var illmögulegt að halda
uppi samhangandi samræðum við hanii.
Hann var kannski lögfræðingur en hug
arstarfsemin er í einni bendu. Hann fór
að rausa um „Sjálfsstjórnarsvæði gyð-
inga" — Varsjá, Lublin, Lodz. Skólp-
ræsi, nefndi hann þau. drulludý sem yrði
að uppræta.
Svo teymdi hann mig upp úr þurru út
að glugganum og sýndi mér vegginn
mikla sem gyðingarnir voru skikkaðir að
byggja um Varsjárgettóið. Hann á eftir
að leggja fjárhag Varsjár í rúst. kveinaði
hann. Gyðingarnir eru i mikilvægum
stöðum utan gettósins. Nú verða þeir
innilokaðir. Hvernig áttu verksmiðjurn
ar að geta starfað fyrir utan? Ég svaraði
að veggurinn. þessi viðamikla samsetn-
ing múrsteina, smásteina. steypu og
grjóts, væri byggður að beinni skipan
Himmlers.
Þegar Frank var aftur að þvi kominn
að springa I loft upp sagði ég ákveðinn
að einangrun gyðinganna væri mikils-
verðari en fjármálin. Hann verður að
finna einhverja leið til að halda verk-
smiðjum og fyrirtækjum gangandi, gyd
ingalausum. ef svo ber undir. Hann óð
fram og til baka I stórri skrifstofu sinni
og hælarnir glumdu á gljáfægðu gólfinu.
Hann býr glæsilega. ímyndar sér að
hann sé germanskur riddari, miðalda-
barón sem pólskir þrælar þjóna.
Ég leyfði honurn að rausa um stund
og endurtók svo fyrirmælin: Vegg um
gettóið.
Þegar þar var komið sögu benti hann
á mig fingri og kallaði ntig sendil og svo
hrópaði hann að hann vissi fullvel hvaða
merkingu veggurinn hefði.
„Upplýstu mig, herra Frank."
„Þú veist andskotans alveg við hvað
ég á, við hvað þú átt og við hvað allir.
allt frá Hitler og niðrúr. eiga. Gyðing-
arnir þurfa að hverfa."
Ég stakk upp á þvi að hann segði mér
nákvæmlega við hvað hann ætti.
Andlit hans var þétt við mitt. Hann
var andfúll. Augu hans skutu gneistum.
„Hverfa. Hvern andskotann merkirgyð-
ingalaus Evrópa, Dorf? Hvert ætlum við
að senda þá? Til tunglsins?"
1 þetta sinn espaði ég
hann ekki upp. Hann var nær
sannleikanum en ég vil jafnvel viður-
kenna fyrir sjálfum mér — eða að
minnsta kosti setja I orð — jafnvel við
lénskónginn af Póllandi.
„Ég hef kannski sterkari maga en þú."
orgaði Frank. „Ég læðist kannski ekki
um eins og Heydrich. En það er ekki
ýkja langt siðan ég sagði ntönnum
minum að það gæti verið vandkvæðum
bundið að skjóta eða eitra fyrir þrjár og
hálfa milljón gyðinga i Póllandi en að
við yrðum fyrr eða siðar að gera ráðstaf-
anir til að útrýma þeim."
„Ég veit að þú gerðir það. Það var
þveröfugt við fyrirmæli."
„Fyrirmæli, drulla."
En hann hafði gert mér bilt við. Við
beitum svo oft leyniorðum. hringsólum
unt afgerandi lausn niála. gefum hver
öðrum hluti i skyn án þess að segja þá
hreint út. og þvi brá mér i brún við
óþvegin orð Hans Franks. Til að finna
mér fast land undir fótum greip ég til
nokkurs sem Eichmann kenndi mér —
ef þú ert I vafa, þá htýddu. Fjöldamorð
eru ekki skemmtileg framtiðarsýn. En
hvað ef það eru nú ekki morð heldur
varnaraðgerðir, mengunarvarnir? Ég
þagði yfir þessuni skynsamlegu hugleið-
ingurn mínum. Hans Frank myndi ekki
skilja neitt svona fágað.
Nú var hann að kvarta — samanfall-
inn I stóra útskorna hásætisstólnum
sinunt — um það að hann ætti að vinna
skitverkin okkar og að honum geðjaðist
ekki að því. Þegar sá timi kæmi. sagði
hann, niyndi hann „núa okkur þvi um
nasir".
Ég gat ekki staðist að striða honum á
blóðþyrstu grobbi hans — og furðu-
legum kröfum hans um „réttvisi og laga-
legar aðgerðir”. Ég vitnaði I Heydrich
við hann. rétt eins og þolinmóður kenn-
ari. Gamlar kenningar um réttvisi eru
úreltar i Þriðja ríkinu. Við. lögreglu-
deildin, ákveðum hvað sé réttlátt og
hvaðóréttlátt.
„Andlitið er Dorfs en röddin er frá
Heydrich.”sagði hann.
Ég leyfði honum að halda að mér
fyndist þetta hrós. Við drukkum koniak
og hann reyndi að sættast. Ég var búinn
að gera hann banginn. Hann átti að
halda sér saman um „útrýmingu", gera
vegg um gettóið, láta gyðingana vinna
40 Vikan 35- tbl.