Vikan - 29.12.1983, Blaðsíða 21

hann. Þess vegna hafi hún ekki átt böm með
honum þó hún hafi þráð það mjög.
Leiðin sem Cohen kaus sér út úr þessu
erfiða sambandi var leið listamannsins. Hann
skrifaði hana frá sér í bókinni Death of the
Lady’s Man (1978). Gagnrýnendur tóku
bókinni illa. Hún er líkust spegilbrotum sem
endurspegla tilvist Cohens. „Stundum tek ég
þessa bók og hugsa með mér: Mér tókst það í
þetta sinn. Stundum finnst mér hún flatn-
eskjuleg og ég hefði átt að bíða meö hana.”
Cohen reynir að vera með börnunum helm-
inginn af árinu eftir skilnaðinn. Þau búa meö
móður sinni uppi í sveit í Frakklandi.
„Sambandið sem myndast þegar maður á
börn meö einhverjum rofnar ekki. Ég reyni
að muna það en tekst það ekki alltaf. ”
Hann er hættur að leika trúð fyrir krakkana
eða gera sér rellu út af tónlistarnámi þeirra.
Hann segist geta hugsað sér að eignast fleiri
börn. Hann á enga sérstaka vinkonu í augna-
blikinu en trúir statt og stöðugt á spádóm lófa-
lesara sem segir að hann muni enda í hjóna-
bandi.
Hann hefur verið fjöllyndur en finnst hann
aldrei hafa gert neitt rangt eða syndsamlegt.
Hann hefur langað að reyna sem flest í kyn-
lífinu og stundum farið svo geyst að ekki
hefur verið á færi nokkurrar konu að fylgja
honum eftir. „Stundum höfðu þær líka áhuga
á fleirum en mér,” bætir hann við.
„Eiturlyf notaði ég til að víkka mig andlega
en ég fann að þau voru takmörkuð,” segir
hann og seinustu 12 árin hefur hann látið þau
vera.
Hins vegar hefur hann haldið tryggð við
zen-búddistann „Roshi”, lítinn, feitan, sköll-
óttan Japana á áttræðisaldri. Nafnið merkir
„virðulega önd” í lauslegri þýðingu. Cohen
kynntist honum um 1970 og eyddi mánuði í
2000 metra hæð í zen-miðstöðinni á Mount
Baldry. „Ég trúði varla að þetta yrði svona
strangt. Fullkomin þögn rofin af bjölluhljómi
og bumbuslætti. Farið á fætur klukkan 3 að
morgni og þá var þriggja tíma hugleiðsla.
Síðan morgunverður, tiltekt, hádegismatur,
erfiðisvinna og kyrrseta. Alltaf eins í þrjár
vikur. Fjórðu vikuna sat maður kyrr í 14
stmjdir á dag og hitti kennaránn alls fjórum
sinnum. Stundum er ég gekk um í snjónum
hugsaði ég með mér að nú væru Japanir að
hefna harma sinna eftir heimsstyrjöldina.
Maður fann fyrir ótta og líka fyrir hlýrri og
trylltri tilfinningu sem gerði manni kleift að
líta sjálfan sig nýjum augum.”
En fyrst og fremst er það Montreal sem
togar hann til sín. Hann á það til að rúnta um
strætin í þessari grónu borg sem minnir
fremur á Evrópu en Ameríku. Bjarminn frá
götuljósunum er mildur, engin flúrljós.
Stundum minnir Cohen á þá Krantz og Breav-
man í Favorite Game. „Ég ætlaði mér aldrei
aðfara frá Montreal,” segir Cohen. „Hún er
bæði auðug og smá eins og Dublin. Til þess
fallin að ala af sér listamenn á borð við James
Joyce.”
í augum vina sinna er Cohen mjög trygg-
lyndur. í ísrael hefur hann sungið fyrir her-
sveitir á Sinai. „ísrael merkir barátta á
hebresku. Gyðingar eru boðberar og stundum
er boðskapurinn góður, stundum vondur,
saga þeirra sveiflast frá undirgefni til endur-
nýjunar í samræðum við eilífðina.”
Síðustu árin hefur leitin að innsta eðli til-
verunnar orðið markvissari í verkum Cohens.
Nýjustu bókinni hans er lýst sem „ákalli
mannlegrar veru til guðs, ef hann er til.
Djúpri í gleði og örvæntingu.”
Irving Layton segir: „Helför gyðinga
skiptir Cohen mestu máli þó hann ræði hana
ekki. Trú og efasemd togast á í honum og
þessar andstæður skapa spennu sem hann
hefur varðveitt óháða öllum ismum, lausnum
dagsins í dag Hann hafnar málamiðlun og
lifir í angist. Hann þekkir ismana en skyrpir
þeim eftir skamma notkun. Hann hefur
kynnst tortímingunni en komist frá henni með
fullri reisn og sagt heiminum hvers hann varð
vísari.”
Cohen á sér ekki óvini aðra en þá sem ekki
þola neitt sem fram kom á sjöunda ára-
tugnum. Þaö er ekki nóg meö að vinir hans
lýsi honum sem öllum kostum búnum sem
góðan skáta mega prýða heldur grípa þeir
einnig til upphafinna orða: heilagur, spá-
maður, Kristi líkur, betlimunkur, snillingur,
fullkominn, og blikna ekki yfir stóryröunum.
Sumir telja hann gæddan spádómsgáfu.
Hann er samt nógu mannlegur til að gera
sér rellu út af þyngdinni og stunda æfingar.
Hann er hógvær er hann fjallar um sjálfan sig
og verk sín. „Ég er glaður yfir því að fá að
vera virkur í umhverfi þar sem atvinnuleysi
hugar og handar er allsráðandi. Ég hef eytt
allri minni orku í söngvana á síðustu árum,
stundum átt í baráttu, stundum verið ein-
mana en gleðin brýst alltaf í gegn. Ég er á erf-
iðu tímabili núna. Annað veifið við það að
brotna saman en samt svo nærri hátindi
sköpunarinnar.”
Flestir vinir Cohens telja hann á kross-
götum. Hann hefur ekki markað sér örugga
leið, hættir sér einn áfram, tímalaus, eins og
línudansari sem notar ekki einu sinni öryggis-
net. „Ég þarf ekki að kvarta,” segir hann
æðrulaus. Þegar listamaður hefur oft teflt
djarft er hætta á að áhættan komist upp í vana
og hann reyni ekkert nýtt.
Ef til vill leita þessar hugsanir af og til á
Cohen þegar hann ekur um göturnar í borg-
inni sinni í leit að heimabökuðum
brauðkökum. Þegar hann finnur þær í lítilli
búðarholu getur hent að hann gleymi að hann
þurfi að borga meðan stórgróðamenn reyna
að telja búðareigandann á að hefja stórfram-
leiðslu í Ontario. Og þegar eigandinn kallar á
hann snýst Cohen á hæli og segir afsakandi:
„Mér finnst ég eiga svo mikið í þessari borg
að ég gleymdi að ég þyi'fti að borga.”
52- tbl. Vikan 21